Vậy là Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã yên nghỉ vĩnh hằng trong lòng đất mẹ Quảng Bình. Vĩnh biệt ông – Đại tướng của nhân dân. Khi sống ông đã ở trong lòng dân, khi từ giã cõi trần, ông cũng vẫn mãi mãi sống trong lòng dân. Sự bình dị của ông đã khiến ông bất tử.

17h07', Các tướng lĩnh quân đội lần lượt vào thắp hương tiễn biệt Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ngay sau đó, đông đảo đồng bào chiến sĩ sẽ vào viếng mộ phần Đại tướng.

17h05', Các vị lãnh đạo, Đảng, Nhà nước, Chính phủ rời tang lễ. Ông Võ Điện Biên - con trai cả của Đại tướng và gia quyến chắp tay đáp từ cảm tạ.

17h03', Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội đi vòng quanh phần mộ lần cuối tiễn biệt Đại tướng.

17h01' Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban Tổ chức lễ tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp phát biểu cảm ơn: "Thay mặt BTC lễ tang và gia đình Đại tướng, tôi xin trân trọng cảm ơn các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước và tỉnh Quảng Bình, các địa phương trong cả nước. Đặc biệt, tôi xin cảm ơn đông đảo nhân dân đã đến phúng viếng và đưa Đại tướng về nơi an nghỉ cuối cùng”.

Phút mặc niệm Đại tướng

17h00', Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội, gia quyến và toàn thể nhân dân dành 1 phút mặc niệm Đại tướng.

16h58: Đã hoàn thành đắp phần mộ Đại tướng. Các con, cháu của Đại tướng đang đứng xung quanh mộ phần. Các chiến sĩ đang chuyển vòng hoa đặt lên mộ phần Đại tướng.

Đặt nắp phần mộ Đại tướng

16h48: Cả biển người đang lặng đi trong tiếng nhạc Hồn tử sĩ. Nhiều cụ già râu tóc bạc phơ, nhiều em nhỏ được cha mẹ dắt tay hay bồng bế cũng đang đứng chờ đắp xong mộ phần Đại tướng.

Gia quyến đứng lặng trước phần mộ

16h45: Ánh chiều đã xế dần. Hàng vạn người dân vẫn đứng chờ đến lượt để tiễn biệt Đại tướng. Việc đắp mộ phần cũng được tiến hành khẩn trương hơn.

16h30' Đội nghi lễ đang tiếp tục hoàn chỉnh phần mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Các chiến sĩ vừa lấp mộ Đại tướng vừa khóc

Hàng nghìn người có mặt tại Vũng Chùa – Đảo Yến đang lặng đi. Triệu triệu người dân nước Việt cũng đang xúc động dõi về Vũng Chùa để tiễn biệt Đại tướng qua sóng phát thanh, truyền hình và báo điện tử.

Theo Ban Tổ chức Lễ tang, sau khi hoàn tất các phần nghi lễ, sẽ hướng dẫn cho đông đảo bà con nhân dân lần lượt lên viếng và tiễn biệt Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

16h24': Các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội và gia quyến bỏ những nắm đất đầu tiên xuống huyệt mộ tiễn biệt vị Đại tướng của dân tộc. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang là người đầu tiên bỏ nắm đất xuống huyệt mộ của Đại tướng.Tiếp đến là các đồng chí Lê Hồng Anh, Tô Huy Rứa, Nguyễn Xuân Phúc, Phùng Quang Thanh, Nguyễn Thị Doan, Uông Chu Lưu...và các thành viên trong gia đình của Đại tướng.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đau buồn sau nghi lễ bỏ nắm đất trên phần mộ Đại tướng

16h21’, tiếng khóc vỡ òa khi linh cữu Đại tướng chạm xuống lòng đất mẹ. Trong khi đó, các chiến sĩ tiêu binh vẫn tiếp tục đưa vòng hoa của cán bộ, nhân dân khắp các tỉnh thành có mặt trong lễ an táng lên khu an táng.

16h20: Giờ phút tiễn biệt sắp tới gần. Di ảnh của Đại tướng đang được nhiều người dân giơ lên cao như không muốn nói lời vĩnh biệt Người.Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội, Ban Tổ chức lễ tang và gia quyến Đại tướng thắp hương lên hương án tiễn biệt Đại tướng.

16h16', trên tháp chuông ngay bên cạnh huyệt mộ của Đại tướng, các nhà sư đang thỉnh những hồi chuông cầu nguyện tiễn đưa vị Tướng của lòng dân.

Phút giây khiến cả triệu người vỡ òa tiếng khóc

16h06’, Linh cữu Đại tướng từ từ được hạ xuống. Những dòng nước mắt tuôn trào trên gương mặt những người có mặt trước huyệt mộ. Không ai đưa tay gạt nước mắt. Những giọt nước mắt tự lăn dài trên má...

Đưa linh cữu Đại tướng vào phần mộ

16h05’, dàn nhạc cử hành điệu nhạc tiễn biệt. Linh cữu của Đại tướng được đưa dần vào vị trí phần mộ. Các sĩ quan Quân đội nhân dân đồng loạt giơ tay chào Đại tướng

16h04’, Đội nghi lễ đang tiến vào khu vực làm lễ hạ huyệt. Linh cữu của Đại tướng chuẩn bị được đặt vào vị trí phần mộ.

16h02’, phần mộ của Đại tướng được chuẩn bị xong. Hàng vạn người dân đứng lặng tiễn biệt Đại tướng.

15h57’, nắp phần mộ đã được di chuyển. Các chiến sĩ chuẩn bị đưa linh cữu Đại tướng vào huyệt mộ.

Đứng tại vị trí an táng có Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh, Trưởng Ban Tổ chức TƯ Tô Huy Rứa, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Đại tướng Phùng Quang Thanh - Bộ trưởng Quốc phòng, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên - Tư lệnh đường 559 trong những năm kháng chiến.

Không ai bảo ai, mọi đồng bào, chiến sĩ, gia quyến Đại tướng cùng đứng nghiêm trang,
kính cẩn tiễn biệt Đại tướng.

15h55’, Lễ an táng Đại tướng Võ Nguyên Giáp bắt đầu được cử hành.

15h54’, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - Trưởng Ban Tổ chức lễ Quốc tang lên điều hành buổi lễ.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc điều hành Lễ an tán

15h53’, gần vị trí an táng, 1 bàn thờ đã được lập. Gia đình Đại tướng đang chuẩn bị để tiến hành lễ an táng theo các phong tục truyền thống. Trên bàn thờ Đại tướng, một lư hương đồng tỏa khói hương nghi ngút.

15h46', loa của Ban Tổ chức thông báo đề nghị mọi bộ phận ổn định trật tự, đưa vòng hoa về vị trí an táng. Có 8 vòng hoa được đưa từ Hà Nội vào gồm vòng hoa của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, MTTQ, Bộ Quốc phòng và vòng hoa của gia đình Đại tướng.

15h44’, đoàn sĩ quan danh dự đang từng bước nâng đưa linh cữu Đại tướng lên phía trên. Đi đầu là một sĩ quan cầm cờ. Tiếp đến là các cháu của Đại tướng bê lư hương, di ảnh của người.

Người dân không ai bảo ai, tất cả đều im lặng, nín thở, nhón chân để cố nhìn về hướng linh cữu Đại tướng. Những dòng nước mắt của người dân đã tuôn trào tự lúc nào. Mỗi người đang ôm chặt, giơ cao di ảnh của Đại tướng. Đoàn người kéo dài khoảng 2-3 km. Xa xa, trên Đảo Yến, nhiều người cũng đang hướng nhìn về phía Vũng Chùa, khu vực an táng Đại tướng.

15h39’, 10 chiến sĩ tiêu binh đang khiêng linh cữu Đại tướng lên vị trí an táng. Lãnh đạo Đảng, nhà nước cùng gia quyến Đại tướng tiến lên phía trước để thực hiện những nghi lễ cần thiết. Điệu nhạc tiễn đưa đang được cử hành.

15h32’, linh xa Đại tướng và đoàn tiêu binh đã đưa linh cữu Đại tướng vào nhà chờ dưới chân núi Rồng để làm lễ an táng.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng lãnh đạo, tướng lĩnh tiến lên phía trước chuẩn bị làm lễ. Trong đoàn cùng lên núi có Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh, Đại tướng – Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.

15h30’, cảm xúc nghẹn ngào trào dâng trong biển người khi linh xa đưa linh cữu Đại tướng về đến khu vực an táng. Với người Quảng Bình, đêm qua là một đêm trắng, người dân ngóng chờ trong tiếng nấc, trong màu khăn tang. Hầu hết các gia đình từ sân bay Đồng Hới về đến Vũng Chùa, nhà nhà đều treo cờ rủ. Mỗi người dân mang theo một bó huệ trắng hoặc một băng tang đen như để tang người thân trong gia đình.

15h24', linh xa Đại tướng đang đi về phía lễ đài tại Mũi Rồng, Vũng Chùa, Đảo Yến. Các đội nghi lễ cũng đã xếp hàng để sẵn sàng đón linh cữu Đại tướng đến khu vực tháp chuông. Rất nhiều người đến viếng trên tay cầm hoa và ảnh Đại tướng.

15h10', linh xa Đại tướng về đến khu vực Vũng Chùa, chuẩn bị kết thúc hành trình hơn 500km về nơi an nghỉ của người.

Đoàn linh xa tiến vào khu vực Vũng Chùa (ảnh: Văn Dũng).

15h00', Tại khu vực Vũng Chùa, tất cả các đội nghi lễ đã sẵn sàng để đón linh cữu Đại tướng.

Hàng nghìn người đã có mặt tại đây từ nhiều giờ, thậm chí là từ sáng sớm. Dọc đường đi, rất nhiều người hô vang tên Đại tướng.

Ngã ba đường lên núi Rồng đã chật cứng người.

Từ đoạn đường rẽ vào khu vực an táng Đại tướng rất nhiều đoàn người phải quay trở ra vì quá đông. Khu vực tháp chuông gần mộ cụ rất đông người. Họ tràn cả xuống bãi biển, chèo lên đồi, lên cây để tìm cho mình vị trí thuận lợi nhất.

Với lượng người đến viếng đông, có thể đoàn xe chở linh cữu đến nơi án táng Đại tướng sẽ vào đến địa điểm an táng chậm hơn so với dự kiến.

14h50', đoàn xe rước linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã vào khu vực Vũng Chùa.

Đi tới đâu, bà con cũng chia sẻ tình cảm ấm áp với Đại tướng bằng những hàng nước mắt lăn dài. Những bức di ảnh của Đại tướng được nâng trang trọng trên tay.

Ước tính có khoảng 500.000 người dân Quảng Bình đổ ra hai bên đường để tiễn biệt Đại tướng. Nhiều người đã không kìm nét được cảm xúc của mình cố tiến vào gần hơn với đoàn xe nên đã Đoàn xe hộ tống đã phải đi chậm hơn so với dự kiến.

Nơi yên nghỉ của Đại tướng.

14h26', đoàn xe rước linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đến thị trấn Ba Đồn. Hàng ngàn người dân đã tràn ra đường khiến Đoàn xe phải dừng lại ít phút để bà con tiễn biệt Đại tướng.

Ảnh: Báo Quảng Bình

14h15’, đoàn xe rước linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp đang đi trên Cầu Gianh bắc qua sông Gianh. Sông Gianh được khánh thành hồi năm 1999. Trong cuộc chiến tranh với tinh thần "Xe chưa qua, nhà không tiếc”, nhân dân đôi bờ sông Gianh đã bền gan chiến đấu, bảo đảm an toàn hàng triệu tấn hàng vượt sông chi viện cho chiến trường miền Nam.

Như Những ngày qua nằm trong cung đường linh cửu Đại tướng Võ Nguyên Giáp đi qua, Cầu Gianh đã được Khu Quảnh lý đường bộ IV, tỉnh Quảng Bình giọn dẹp vệ sinh sạch sẽ, lan can cầu được sơn màu trắng.

14h00', linh xa Đại tướng đến cầu Dênh (xã Bắc Trạch, huyện Quảng Trạch). Hiện hàng vạn người dẫn vẫn chen chân để cung nghinh người con kiệt xuất của Quảng Bình.

Cung đường gần như tắc nghẽn vì nhiều người tràn xuống lòng đường.

Ảnh: Đặng Tài

13h56', xe linh cữu Đại tướng di chuyển đến khu vực đèo Lý Hòa, cách thành phố Đồng Hới 25km.

Lý Hòa là tên gọi của một vùng quê được hình thành từ năm 1705, nằm cạnh đường quốc lộ 1A, cách tỉnh lỵ Quảng Bình chừng 23 km về phía Bắc Đèo Lý Hòa cũng như Khu danh thắng Lý Hòa đã từng vinh dự được Bác Hồ, đồng chí Lê Duẩn, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Chí Thanh đi qua, ghé thăm và tắm biển.

Đây là mảnh đất mang nhiều sự kiện lịch sử và là nơi an dưỡng, nghỉ mát, thưởng thức nhiều loại hải sản như mực, tôm, cá, là một địa điểm lý tưởng cho du khách thập phương và của Quảng Bình.

13h45', Dòng người vẫn tiếp tục đổ về Vũng Chùa. Ban tổ chức lễ tang đã bố trí các điểm phát nước và đồ ăn cho những người đến viếng lễ tang.

Khu vực Vũng Chùa thời điểm này đã chật cứng, ô tô đến đây phải đỗ cách Vũng Chùa 2km. Nhiều người không có ý định đi tiếp vào bên trong vì chắc chắn sẽ không còn chỗ. Hiện tại, trời nắng nóng và khô ráo.

13h20’, lúc này, đoàn linh xa đang đến ngã 3 đường vào vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (huyện Bố Trạch). Những lần trước về quê, Đại tướng rất quan tâm đến việc giữ rừng, trồng rừng tại quê hương.

Những dòng xe nối đuôi nhau như kéo dài bất tận đang đưa Đại tướng về nơi an nghỉ, đi chầm chậm giữa 2 dòng người.

12h50', Hai bên Quốc lộ 1A đang có cả biển người đứng chờ đoàn xe chở linh cữu Đại tướng đi qua để tiễn biệt Người. Do lượng người quá đông nên đoàn xe hiện di chuyển rất chậm, đến thời điểm này mới đi được hơn 1km tính từ sân bay Đồng Hới.

12h40’, tại Vũng Chùa (xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch), tranh thủ trời tạnh ráo sau một ngày mưa lớn, các lực lượng đã thi công nốt đường dẫn tới khu an táng Đại tướng. Các bộ phận chuẩn bị đã sẵn sàng.

Thời tiết tại địa phương rất thuận lợi. Trời nắng nhẹ, rừng thông, bạch đàn như xanh hơn đón Đại tướng. Đứng tại Vũng Chùa có thể nhìn rõ Mũi Rồng, Đảo Yến, Hòn Tre, Hòn Nồm… Trên đường hướng đến xã Quảng Đông, người dân với vòng hoa, dòng chữ “Đại tướng Võ Nguyên Giáp – Đại tướng của nhân dân”, nhiều người mang theo di ảnh của người, nhiều giọt nước mắt đã rơi.

12h30', Hàng nghìn người dân Quảng Bình và các tỉnh, thành trong cả nước đang đứng ngồi trật tự hai bên Quốc lộ 1A. Nhiều người đứng trên nóc các tòa nhà cao tầng để nhìn rõ hơn tang lễ của Đại tướng. Cảnh sát giao thông phải hoạt động tích cực để tạo điều kiện cho đoàn xe qua. Nhiều người tha thiết ngóng theo đoàn xe, ôm di ảnh Đại tướng khóc nức nở.

Linh cữu Đại tướng vừa được hộ tống ra khỏi TP Đồng Hới hướng về Vũng Chùa, người dân xúc động tiễn đưa. Ảnh: Nguyễn Đông.

12h26’, đoàn xe rời sân bay Đồng Hới, hướng về phía huyện Quảng Trạch. Đoàn tang lễ sẽ theo hướng Quốc lộ về thẳng Vũng Chùa với tổng lộ trình khoảng 60 km.

12h22’, trên các ngả đường hướng từ sân bay Đồng Hới, người dân cố gắng chọn những chỗ sát đường nhất để được gần Đại tướng nhất, không quản đường sá xa xôi, không quản thời tiết tại Quảng Bình hôm nay đang nắng nóng.

12h20', Đoàn xe chở linh cữu Đại tướng bắt đầu lăn bánh rời sân bay Đồng Hới ra Quốc lộ 1A về Vũng Chùa – Đảo Yến, nơi an nghỉ cuối cùng của Đại tướng.

12h15’, quốc kỳ đang được các chiến sĩ tiêu binh phủ lên linh cữu của Đại tướng. Các chiến sĩ tiêu binh nâng lồng kính đặt lên linh cữu Đại tướng.

Linh cữu của Đại tướng được đặt trang trọng trên cỗ linh xa với khẩu đại pháo cỡ nòng 102mm.

12h08', đội tiêu binh đang đưa linh cữu Đại tướng từ từ tiến về cỗ linh xa. Đại tướng về thăm quê hương lần cuối tháng 1/2004. Đại tướng đã nói chuyện với các lão thành cách mạng, Đại tướng đặc biệt quan tâm những vấn đề lâu dài của tỉnh Quảng Bình.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, đồng chí Lê Hồng Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư cùng nâng linh cữu Đại tướng tiến về phía linh xa. Phía sau linh cữu là đại gia đình của Đại tướng.

Đúng 12h00', Linh cữu Đại tướng được lực lượng tiêu binh cẩn thận chuyển ra linh sa. Từ sân bay ra Quốc lộ 1A khoảng 2km, người dân Quảng Bình đón hai bên đường chờ linh cữu Đại tướng.

Dẫn đầu đoàn là một tiêu binh nâng di ảnh Đại tướng, tiếp sau là một tiêu binh nâng cơ tổ quốc; tiếp sau là một tiêu binh nâng khối huân chương và đến con cháu Đại tướng nâng bát hương.

11h55', Chuyên cơ VN103 chở linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã hạ cánh an toàn xuống sân bay Đồng Hới.

11h30', Chuyên cơ Airbus mang số hiệu VN1911 chở các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, quân đội, các đoàn khách quốc tế và gia quyến Đại tướng đã về đến sân bay Đồng Hới.

Ảnh: VOV

11h28', Tại Vũng Chùa (xã Quảng Đông, Quảng Trạch, Quảng Bình - nơi yên nghỉ của Đại tướng) từ sáng sớm nay, người dân đã về đây để tiễn biệt Đại tướng về yên nghỉ nơi đất mẹ.

Hiện tại, hàng trăm người dân Quảng Bình vẫn tiếp tục chầm chậm đi vào Vũng Chùa.

Thời tiết ở Vũng Chùa đang rất đẹp, trời nắng, thuận lợi cho việc tổ chức lễ an tang Đại tướng.

11h, Tại sân bay Đồng Hới, Quảng Bình, mọi công tác chuẩn bị đã hoàn tất. Đội tiêu binh và phương tiện rước linh cữu của Đại tướng đã tập trung theo đội hình tại khu vực phía trong của sân bay.

Bên ngoài sân bay, người dân Quảng Bình và các vùng lân cận đang tập trung rất đông để đón chờ linh cữu Đại tướng trở về đất mẹ.

Hàng trăm người dân Quảng Bình từ 9h sáng đã ra hai bên đường trước sân bay Đồng Hới
chờ đón linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ảnh: Nguyễn Đông.

10h29’, chuyên cơ ATR72 bắt đầu lăn bánh. Chiếc máy bay cất cánh ngay sau đó hướng về bầu trời Quảng Bình, đưa đại tướng về nơi an nghỉ cuối cùng. Dự kiến, sau 5 phút máy bay ATR 72 cất cánh, chiếc chuyên cơ đưa đoàn tang lễ cũng sẽ nối đuôi.

Chiếc ATR 72 số hiệu VN103 cất cánh lúc 10h30.

Tiễn biệt Đại tướng trước lúc chuyên cơ ATR72 cất cánh rời sân bay Nội Bài.

Trên chuyên cơ VN103 chở linh cữu Đại tướng có khoảng 40 người, đó là thân quyến của Đại tướng và các vị tướng lĩnh của Quân đội Nhân dân Việt Nam, đội tiêu binh danh dự.

Như vậy, chuyên cơ đã cất cánh sớm hơn dự kiến ban đầu 30 phút. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã thực sự rời Thủ đô Hà Nội để về với đất mẹ Quảng Bình.

10h26’, trên đường băng, chiếc chuyên cơ chở đoàn tang lễ và gia quyến Đại tướng đã bắt đầu lăn bánh vào vị trí cất cánh.
10h19’, những nghi lễ sau cùng cử hành trong phút mặc niệm Đại tướng tại sân bay Nội Bài. Đây là thời khắc cuối cùng Đại tướng ở với Hà Nội.
Hai chuyên cơ vẫn đang im lìm để chuẩn bị cho một nhiệm vụ đặc biệt – đưa Đại tướng về nơi an nghỉ cuối cùng.

10h12’, linh cữu Đại tướng đã được chuyển lên chuyên cơ ATR 72 mang số hiệu VN103.

9h56, đoàn xe rước linh cữu Đại tướng đã tiếp cận với đường băng, đến gần chuyên cơ mang số hiệu VN103.

Cỗ linh sa chở linh cữu Đại tướng đã tiến gần sát chuyên cơ.

Các chiến sĩ tiêu binh đưa Đại tướng vào chiếc chuyên cơ đặc biệt nhất số hiệu VN103. Đoàn tiêu binh từ từ nâng linh cữu Đại tướng lên giá đỡ đưa vào chuyên cơ.

9h47, đoàn xe đang chầm chậm đi vào sân bay Nội Bài. Hai bên đường, dòng người cố tiến vào gần đoàn xe nhất để lần cuối cùng tiễn biệt Đại tướng. Nhiều người dân xúc động nghẹn ngào và bật khóc.

Đoàn xe chở linh cữu Đại tướng di chuyển qua cầu Thăng Long. Ảnh: VOV

(Ảnh: Việt Hưng)

9h48', linh cữu Đại tướng vừa tới Cảng hàng không quốc tế Nội Bài. Linh xa đang vào sân bay nội bài. Đoàn xe trước hết là xe dẫn đường, xe tiêu binh mang vòng hoa, di ảnh Đại tướng. Linh xa của Đại tướng với khẩu đại pháo tiến dần đến chiếc chuyên cơ đặc biệt ATR 72.

Thời tiết tại sân bay thuận lợi. Trời nắng đẹp.

1h đồng hồ trước, Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng đã kiểm tra lần cuối việc chuẩn bị. 2 chuyên cơ chở linh cữu Đại tướng và toàn gia quyến đã sẵn sàng để đưa Đại tướng về quê hương.

9h20', cỗ xe linh xa chở Đại tướng qua cầu Thăng Long, hướng về phía sân bay Nội Bài, chuẩn bị hành trình trở về quê hương Quảng Bình trên chuyên cơ đặc biệt.

Đoàn xe chuẩn bị qua cầu Thăng Long (Ảnh: Lê Trường)

9h10', đoàn xe di chuyển đến đầu đường Thăng Long, nhiều người dân bật khóc khi nói lời tiễn biệt.

Từ người già đến em nhỏ, đôi mắt đỏ hoe, mọi người đều bùi ngùi bày tỏ nỗi tiếc thương vô hạn với vị tướng tài ba, lỗi lạc của thời đại Hồ Chí Minh.

Đường Phạm Văn Đồng ken dày người dân chờ tiễn biệt Đại tướng.


Nước mắt trên những gương mặt trẻ (ảnh: Quốc Cường).

8h50', đoàn xe đưa tiễn Đại tướng sang đường Phạm Văn Đồng.

Di ảnh, linh cữu Đại tướng đi giữa những lời chào tiễn biệt (ảnh: Thanh Trầm).

8h47’, trên tuyến phố Cầu Giấy - Xuân Thủy, người dân và học sinh sinh viên trong khu vực đã túc trực từ sớm ở 2 bên đường chờ đoàn xe chở Đại tướng để lần cuối cùng được chào từ biệt vị Đại tướng kính yêu của dân tộc, Đại tướng của nhân dân.

Rất nhiều người trào nước mắt. Âm vang của tiếng nhạc tiễn đưa Đại tướng càng khiến lòng người tràn ngập nỗi niềm xúc động về Người.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã về với Bác Hồ, về với các anh hùng dân tộc, về với đồng đội của Người năm xưa. Tất cả đều cầu chúc cho Đại tướng an giấc ngàn thu nơi quê nhà Quảng Bình, đúng với tâm nguyên cuối đời của Đại tướng.

Người dân bật khóc, cán bộ chiến sĩ nghiêm trang chào Đại tướng trên đoạn đường qua Lăng Bác
(ảnh: Nguyễn Dương).

Tại ngã ba Hoàng Văn Thụ (ảnh: Quốc Cường).

8h44', đoàn xe đi qua ngã tư Nguyễn Chí Thanh - Ngọc Khánh, hướng về phía Cầu Giấy.

Người dân đứng rất đông nhưng trang nghiêm, nghẹn ngào trước cỗ linh xa (Ảnh: Việt Hưng).

Đại tướng chào từ biệt căn nhà riêng tại 30 Hoàng Diệu (ảnh: Quang Phong).

8h37', đoàn xe tiêu binh đưa linh cữu Đại tướng dời tư gia tại số 30 Hoàng Diệu, tiễn biệt căn nhà Đại tướng và gia đình đã ở nhiều chục năm qua. Cỗ linh xa di chuyển qua những tuyến phố sau cùng trên đường ra sân bay Nội Bài, dời thủ đô, trở về quê hương.

8h22', linh xa dừng trước số nhà 30 Hoàng Diệu. Đại tướng trở về thăm căn nhà riêng tại Hà Nội lần cuối cùng trước khi về với quê mẹ. Gia quyến rước di ảnh Đại tướng vào nhà thắp hương làm lễ theo phong tục. Tại khu vực đối diện ngôi nhà, nhiều Phật tử đang làm lễ cầu siêu.

8h10’, đoàn xe đi ngang ngã tư Trần Phú – Hoàng Diệu.

8h5', đoàn xe nghi lễ hướng đến khu vực Tràng Thi, Cửa Nam.

Tại ngã tư Tràng Thi - Quán sứ, hàng ngàn người đứng 2 bên đường thành kính tiễn đưa Đại tướng. Chị Lê Thị Thu, trú tại Quán Sứ chia sẻ, sau Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng là con người vĩ đại. Cả gia đình chị đã đứng trên phố từ sáng đề chờ tiễn đưa Người.

8h, đoàn xe di chuyển qua nhà Hát lớn. Nhiều người dân đứng bên đường bật khóc.

7h50’, trên đường hướng ra phố Tràng Tiền, hàng vạn người dân đứng trang nghiêm, lặng lẽ trên đường, chờ được nghiêng mình kính chào Đại tướng lần cuối cùng.

Quá trình rước linh cữu Đại tướng lên linh xa (ảnh: Quang Phong).

7h44’, dòng người kéo dài trên phố Trần Thánh Tông, nơi đoàn xe đưa linh cữu Đại tướng chầm chậm tiến qua. Theo sau cỗ linh xa, đông đủ các vị lãnh đạo Đảng, nhà nước tiếp bước hộ tống.

7h40', linh cữu Đại tướng bắt đầu rời Nhà tang lễ Quốc gia. Phía sau cỗ linh xa là các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; gia đình, nhân dân… Đoàn xe bắt đầu khởi hành đi về hướng sân bay Nội Bài.

7h36', linh cữu Đại tướng được đặt lên cỗ linh xa. Lá Quốc kỳ lại được trang trọng phủ lên linh cữu.

Người dân đứng trên đường Hàng Khay (Ảnh: Anh Thế)

7h33', linh cữu Đại tướng đang được chuyển về phía cỗ linh xa có gắn đại pháo.

Trên các tuyến đường, người dân Thủ đô đứng đông đúc trong trật tự, chuẩn bị phút tiễn biệt Đại tướng.

7h25', các sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam đang chuẩn bị làm lễ chuyển linh cữu Đại tướng ra cỗ linh xa.

6 sĩ quan Quân đội bắt đầu khiêng linh cữu Đại tướng ra khỏi Nhà tang lễ. Một sĩ quan cẩn trọng gấp lá cờ Tổ quốc phủ trên linh cữu.

Đứng đầu là 2 sĩ quan rước di ảnh, tiếp sau là 1 sĩ quan rước gối huân chương, đi sau là 1 sĩ quan rước lá cờ Tổ quốc, 12 sĩ quan khác nghiêm cẩn nâng linh cữu, chầm chậm ra khỏi Nhà tang lễ trong tiếng nhạc trầm buồn.

Lễ di quan Đại tướng. Ảnh: VOV

Cùng khiêng linh cữu có Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng.

7h20', các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đoàn đại biểu nước ngoài, đại diện các bộ ngành trung ương... chầm chậm đi quanh linh cữu Đại tướng, tiễn đưa lần cuối người con ưu tú của nhân dân. Đại diện gia đình đỡ Phu nhân Đại tướng đi vòng quanh linh cữu, theo sau là gia quyến của Đại tướng, tiễn biệt người thân yêu nhất của gia đình về nơi an nghỉ cuối cùng.

7h20', trên các tuyến đường nơi đoàn xe chở linh cữu Đại tướng đi qua, người dân đã đứng kín mít hai bên.

Người dân đứng dọc phố Tràng Tiền (Ảnh: Tiến Nguyên)

7h14', đại diện gia đình là ông Võ Điện Biên - con trai Đại tướng - đứng lên đọc lời tưởng nhớ người cha vĩ đại và bày tỏ lời cảm tạ tới toàn thể nhân dân. Ông Võ Điện Biên bày tỏ, những lời ca ngợi Đại tướng chính là những lời ca ngợi Đảng, Bác Hồ, các thế hệ lãnh đạo và những người con ưu tú của đất nước đã ngã xuống để bảo vệ non sông đất nước…

Con trai của Đại tướng trân trọng, cảm ơn tình cảm của những người dân Việt Nam từ những thế hệ đã đi qua hai cuộc chiến tranh khốc liệt nhất của dân tộc đến các cháu thiếu nhi chưa từng biết đến chiến tranh.

7h13', cả nước dành một phút mặc niệm tưởng nhớ Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong tiếng nhạc Hồn tử sĩ.

Phu nhân Đại tướng đưa tay gạt nước mắt cho cháu nhỏ khóc ròng đứng cạnh. Rất nhiều vành tang trắng, vàng nghẹn ngào đứng trước linh cữu.

Gia quyến đau buồn đứng bên linh cữu Đại tướng

7h02', Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đọc điếu văn tiễn biệt Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tổng Bí thư nêu bật quá trình hoạt động và những đóng góp to lớn của Đại tướng đối với Cách mạng Việt Nam.

Điếu văn của Tổng Bí thư khẳng định, sự ra đi của Đại tướng là một tổn thất lớn đối với Đảng, nhà nước, nhân dân, quân đội và toàn gia quyến của Đại tướng.

Khát quát quá trình hoạt động cách mạng và những chiến công hiển hách, làm nên lịch sử của Đại tướng, Tổng Bí thư nhấn mạnh thêm việc Đại tướng trong nhiều năm được sống và làm việc bên cạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đại tướng luôn nhắc nhở yêu cầu xây dựng Đảng thật trong sạch, vững mạnh, chống chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, duy ý chí trong Đảng.

“Bản thân Đại tướng không ngừng thực hiện tinh thần sống và làm việc theo tư tưởng của Bác Hồ, luôn thực hiện lối sống cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” – Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đọc điếu văn tiễn biệt Đại tướng

7h, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tuyên bố Lễ Truy điệu đồng chí Đại tướng Võ Nguyên Giáp bắt đầu với quân nhạc cử hành Quốc ca.

6h30’, Ban Tổ chức nhắc gia quyến Đại tướng và thành viên tham gia tổ chức lễ tang hoàn tất công tác chuẩn bị.

Có mặt tại nhà Tang lễ lúc này đã có Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các thành viên của Ban lễ tang nhà nước để chuẩn bị cho lễ truy điệu Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Không khí tại nhà Tang lễ Quốc gia hết sức trang nghiêm, nỗi đau buồn như đã thấm thía, sâu sắc.

Hơn 5h, đoàn xe đưa linh cữu Đại tướng cũng đã đến đường Trần Thánh Tông và nhà tang lễ.

Trước đó, trên các tuyến phố xe linh cữu Đại tướng sẽ đi qua, đội thanh niên tình nguyện đã có mặt, dàn hàng với màu áo xanh, chiếc mũ tai bèo như những chiến sĩ Trường Sơn năm xưa. Hàng vạn người dân đã có mặt trên đường.

Đoàn xe tiêu binh di chuyển đến nhà Tang lễ Quốc gia.

Đúng 7h sáng nay, lễ truy điệu Đại tướng Võ Nguyên Giáp được cử hành.

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Lễ tang nhà nước sẽ đọc điếu văn tôn vinh công trạng, phẩm chất, nhân cách của vị Tư lệnh đầu tiên của QĐND Việt Nam.

Theo chương trình, lễ truy điệu Đại tướng kết thúc vào 8h15’. Linh cữu Đại tướng được hộ tống, di quan về tư gia tại 30 Hoàng Diệu để làm các nghi lễ theo phong tục truyền thống.

Người dân Hà Nội có thể tiễn đưa Đại tướng đi qua các tuyến đường của thủ đô lần cuối cùng, trên lộ trình từ nhà Tang lễ Quốc gia (số 5 Trần Thánh Tông) - Tràng Tiền - Hàng Khay - Tràng Thi - Điện Biên Phủ - Độc Lập - Hoàng Văn Thụ - Hoàng Diệu.

Từ 30 Hoàng Diệu, linh cữu Đại tướng tiếp tục được đưa rước qua các tuyến phố Trần Phú - Sơn Tây - Kim Mã - Cầu Giấy - Xuân Thủy - Phạm Văn Đồng – Thăng Long đến sân bay Nội Bài vào khoảng 10h. 11h trưa, chuyên cơ ATR 72 mang số hiệu VN103 sẽ cất cánh từ Nội Bài, đưa linh Đại tướng trở về quê hương Quảng Bình.

Dự kiến, máy bay chở linh cữu Đại tướng hạ cánh xuống sân bay Đồng Hới (Quảng Bình) lúc 12h25. Đoàn nghi lễ tại Quảng Bình tiếp tục làm nhiệm vụ di quan, đưa linh cữu Đại tướng về địa điểm an táng tại Vũng Chùa (xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch). Lễ an táng sẽ bắt đầu từ 13h30 đến 17h.

Theo quy định về việc tổ chức lễ Quốc tang, lãnh đạo Đảng, nhà nước sẽ hộ tống Đại tướng trên khắp hành trình về đến Vũng Chùa, sẽ rải những nắm đất đầu tiên lên linh cữu Đại tướng tại nơi an táng.

Hành trình tiễn biệt Đại tướng Võ Nguyên Giáp như vậy sẽ kéo dài gần 12 tiếng trong ngày thứ 2 cả nước để tang vị Tư lệnh vĩ đại của dân tộc.

Nhóm phóng viên (Dân trí, Vnexpres, VOV)