Tác giả nghiên cứu hồ sơ

Khi hai đối tác quyết thành… đối thủ

Sự vụ của 2 đối tác giờ thành… đối thủ bắt đầu từ việc Bita's (Công ty cổ phần Đầu tư Bình Tân - TP.HCM) là chủ đầu tư Dự án Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita’s tại xã Hàm Kiệm - Hàm Thuận Nam - Bình Thuận.

Tháng 11/2022, có 5 cổ đông giữ 100% cổ phần Bita's (nhóm cổ đông Bita's) đồng ý bán toàn bộ 12 triệu cổ phần cho Công ty cổ phần Khu công nghiệp Hố Nai (Honiz - Đồng Nai), với giá 938 tỷ đồng, trong 9 tháng, chia làm 3 đợt thanh toán, để sở hữu Khu công nghiệp Hàm Kiệm II.

Sau khi Honiz thanh toán 590 tỷ đồng (gồm đặt cọc, đợt 1 và đợt 2), hai bên bắt đầu phát sinh tranh chấp và không thể giải quyết dứt điểm.

Phía Honiz thì “chan chát” rằng, ở cả 2 đợt thanh toán, dù đã nhận tiền, nhưng bên bán chậm chuyển nhượng cổ phần; cổ đông Bita's “quay xe” không muốn bán nữa, chỉ muốn hủy hợp đồng vì đường cao tốc đã làm xong, giá trị đất khu công nghiệp tăng cao, có nhiều nhà đầu tư trả giá cao hơn; cổ đông Bita's cố tình che giấu thông tin, không tuân thủ quy định bảo đảm quyền của cổ đông...

Nhóm cổ đông Bita's đáp trả rằng, việc đầu tư vào Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's đã là đón thời cơ rồi, bởi là “dân” kinh tế, thời cơ, cơ hội là yếu tố sống còn trong đầu tư kinh doanh. Chỉ cần đón trước quy hoạch là sẽ thắng lớn, chứ không cần chờ đường cao tốc làm xong, giá tăng để “quay xe”. Bên mua là “100% sai” vì theo Hợp đồng, quyền tiếp cận thông tin trong giao dịch mua bán phụ thuộc vào từng giai đoạn của hợp đồng…

HĐQT Bita's đã họp và ra nghị quyết bãi nhiệm chức Chủ tịch HĐQT của ông Huỳnh Đức Tấn (của phía Honiz), thay bằng bà Lai Kim (cổ đông Bita's).

Lập tức Honiz khởi kiện và Tòa án Nhân dân huyện Hàm Thuận Nam đã có quyết định sơ thẩm tuyên hủy nghị quyết của Bita's.

Honiz còn làm đơn gửi Công an tỉnh Bình Thuận với lập luận rằng, cổ đông Bita's có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, trốn thuế.

Đại diện Bita's tuyên bố “ra ngay công an phối hợp và hợp tác cung cấp thông tin, phản ánh đúng sự thật để các cơ quan chức năng hiểu rõ bản chất giao dịch chuyển nhượng cổ phần”, đồng thời tuyên bố khởi kiện Honiz.

Khi nhận nhiệm vụ và đi dự buổi gặp gỡ báo chí do Bita's tổ chức với mục đích để “đấu” Honiz, tôi mới té ngửa, cùng ngày đó, phía Honiz cũng đã gặp gỡ truyền thông có quan hệ để “đấu” trước.

Như vậy, cuộc chiến pháp lý của hai doanh nghiệp còn lan sang mặt trận truyền thông, khi hai bên liên tục gặp gỡ báo chí để "đấu tố" nhau, đưa ra những thông tin, bằng chứng có lợi cho mình.

Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's

Không chọn “đổ thêm dầu vào lửa”

Sau cuộc gặp mặt, khi các phóng viên báo bạn ra về để tranh thủ lên tin tức nhanh nhất có thể, tôi nán lại, “lẻn” ra chỗ đại diện Bita's, đề nghị cung cấp chi tiết hơn các hồ sơ liên quan. Lý do là, trong khoảng thời gian doanh nghiệp trình bày lại nội dung mà văn bản họ đã phát cho chúng tôi, tôi tranh thủ nghiên cứu tư liệu và nhận ra, để hiểu sâu bản chất mâu thuẫn, hiểu sâu cả hai bên, thì không thể chỉ dựa vào mỗi văn bản do doanh nghiệp cung cấp.

Đặc biệt nhất, tôi phát hiện, tài liệu phán quyết của Trung tâm Trọng tài thương mại HTA rất quan trọng, bởi bên trung gian cung cấp những thông tin khách quan hơn.

Khi tài liệu tới tay, sau khi đọc và nghiền ngẫm, tôi nhận ra, tất cả việc tố ra công an, khởi kiện ra tòa, đấu nhau trong cuộc gặp mặt báo chí hay trong phòng làm việc với cơ quan chức năng của cả hai doanh nghiệp chỉ là chuyện “thương nhau củ ấu cũng tròn, ghét nhau quả bồ hòn cũng méo”.

Cuộc chiến giữa hai bên lúc này, trong góc nhìn của tôi, đưa tin vô cảm hay “đổ thêm dầu vào lửa” không khó, nhưng tìm giải pháp hòa bình cho cả hai mới gian nan, mới khó.

Tôi quyết định đi theo “con đường” của mình, đề nghị đại diện đối thủ của Bita's là Honiz bố trí làm việc để đảm bảo thông tin đa chiều, công bằng, khách quan. Nhưng trong quy trình báo chí đó, tôi còn có mục tiêu khác, là lấy được cả hồ sơ phía Honiz để đối chiếu, phòng ngừa tình huống mỗi doanh nghiệp chỉ cung cấp tài liệu có lợi cho mình. Tôi lắng nghe tâm tư thật của đại diện doanh nghiệp này, thay vì những ý tứ trong con chữ lạnh lùng ở văn bản.

“Chiêu” trên, tôi cũng áp dụng tiếp với phía Bita's, khi đề nghị gặp riêng cổ đông có quyền phân xử nhất để nghe những lời từ đáy lòng, thay vì những bức xúc.

Phải tìm hiểu chuyện hậu trường để hiểu rõ, hiểu sâu bản chất vụ việc, vốn là kỹ năng cần thiết, quan trọng mà chúng tôi học được từ những tờ báo lớn, từ những ‘đàn anh” trong nghề điều tra.

Kết quả, lời đáy lòng của hai người có quyền quyết của hai bên, đúng như tôi dự báo, đều thật tâm muốn bán, muốn mua, muốn giải quyết “cuộc chiến”, chứ không phải muốn “quay xe”, hay lừa đảo chiếm đoạt, như những gì họ tố nhau trên giấy tờ.

Việc căng với nhau tại tòa, tại cuộc gặp mặt báo chí, khi làm việc của cơ quan chức năng lại chỉ ở các tiểu tiết, chỉ để thỏa mãn bức xúc, không giải quyết đúng trọng tâm vấn đề.

Thậm chí, cả việc người tố ra công an, người kiện ra tòa, cũng không trúng trọng tâm cần xử lý.

Nhưng tất cả việc làm đó, diễn ra lâu nay, lại tốn tiền, tốn thời gian và ảnh hưởng tới thương hiệu, uy tín của cả hai doanh nghiệp, ảnh hưởng tới môi trường đầu tư tỉnh Bình Thuận…

Tất cả những nhận định kèm chứng lý trên, tôi thẳng thắn nói rõ, tất nhiên nói riêng, với cả hai đại diện doanh nghiệp.

Thậm chí, tôi dùng các kiến thức pháp lý được tích lũy, học hỏi trong quá trình làm báo, phân tích rõ với một đại diện doanh nghiệp rằng, nếu kết tội thay tòa phía bên kia, cho rằng họ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, mà cơ quan công an xác định không đủ chứng lý, thì đối thủ có thể tố ngược ở tội danh hình sự “vu khống”. Như vậy, chỉ vì cảm xúc hoặc tư vấn chưa chuẩn, mà đẩy doanh nghiệp đang yên ổn vào thế bị xử lý hình sự.

Rồi tôi thẳng thắn đề nghị, nếu có thể, cả hai ngồi lại với nhau để giãi bày, thay vì từ mặt nhau, chỉ nói với nhau bằng văn bản pháp lý hoặc luật sư đại diện như đã và đang làm.

Thật bất ngờ, dù gặp riêng tôi, nhưng cả hai đại diện doanh nghiệp đều chung đề nghị là chỉ mời riêng Báo Đầu tư đứng ra giúp hòa giải, đứng ra chứng kiến cuộc bắt tay, nếu cả hai đạt được đồng lòng.

Vệt bài khác biệt

Không làm tin tức thông thường hay tường thuật như cách làm phổ biến của nhiều báo bạn về vụ việc, tôi quyết định triển khai sâu vệt bài, theo hướng đi riêng của mình.

Với tiêu đề chính "Lối ra nào cho “nội chiến” cổ đông Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's”, vệt bài tách ra từng vấn đề để phản ánh đa chiều: Bài 1: “Toàn cảnh cuộc chiến kẻ tám lạng, người nửa cân"; Bài 2: “Không ai muốn làm một bức tranh dang dở", để công khai sự thật của mỗi doanh nghiệp về chuyện thực tâm đều muốn mua, muốn bán, muốn giải quyết vụ việc.

Cuối cùng, ở Bài 3: “Chìa khóa cho cánh cửa hòa bình", tôi đưa ra các chứng cứ, lý luận phân tích để cho cả hai doanh nghiệp thấy giải pháp đi tới hòa bình, thay vì tiếp tục kiện tụng chuyện… lẻ tẻ.

Ngôn từ loạt bài đó, thay vì giật gân, kích động, tôi giữ giọng văn điềm đạm, khách quan, tập trung vào việc tìm kiếm "lối ra" và "chìa khóa cho cánh cửa hòa bình”, tập trung vào các giải pháp bền vững cho cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Niềm vui và phút chạnh lòng

Lẽ thường đã xảy ra nhiều trong nghề báo, khi hai đối thủ lên mặt báo, sẽ có bên vui, bên giận với bài báo đó.

Nhưng khi vệt bài "Lối ra nào cho “nội chiến” cổ đông Khu công nghiệp Hàm Kiệm II - Bita's” trên Báo Đầu tư, cả đại điện Honiz và Bita's đều gọi điện cảm ơn tôi, cảm ơn Báo.

Tôi hiểu, sự khách quan, sòng phẳng và bằng cả cái tâm, thay cho việc câu view, “đổ thêm dầu vào lửa” đã mang lại điều đó.

Rồi một sáng, tôi bất ngờ nhận được đường link qua Zalo của một đại diện doanh nghiệp gửi, về một trang thông tin điện tử khác, dẫn lời đại diện Ban Quản lý các khu công nghiệp Bình Thuận cho biết, vụ tranh chấp giữa Honiz và Bita’s đã được giải quyết xong.

Tôi hiểu lắm, cả hai doanh nghiệp đã ngồi với nhau.

Rồi tôi chợt nhếch nhẹ nụ cười, dẫu sao, thì mình cũng góp được chút hòa bình, thay vì chiến tranh!

Đang phút trầm lặng, điện thoại tôi bất ngờ rung lên. Đầu dây kia, đại diện doanh nghiệp còn lại cảm ơn tôi, cảm ơn Báo, rồi phấn khởi báo tin là đã giải quyết gần xong hết mâu thuẫn, nên cuộc đấu hai bên sẽ được hóa giải.