Ông Phùng Anh Tuấn, Chủ tịch Công ty cổ phần Kinh doanh F88.

Hành trình gõ cửa 15 quỹ đầu tư và thương vụ rót vốn nhanh kỷ lục của Mekong Capital 

Từng được coi là một “dị nhân” trong giới kinh doanh, ông Phùng Anh Tuấn, Chủ tịch Công ty cổ phần Kinh doanh F88 khởi nghiệp từ rất trẻ, thành lập doanh nghiệp ngay từ khi là sinh viên trong lĩnh vực công nghệ - con đường dễ hiểu với một hacker có tiếng từ thời học sinh.

Cũng như bao start-up khác, giai đoạn bắt đầu khởi nghiệp của ông Tuấn gặp nhiều khó khăn với bài toán tài chính, nhiều lúc phải mang tài sản đi cầm cố để trả lương nhân viên. Chính trong quá trình đó, ông Tuấn nhận thấy tiềm năng vô cùng lớn của thị trường cầm đồ và chính thức “rẽ ngang” vào ngành kinh doanh đầy nhạy cảm này vào năm 2013.

Ngay từ khi tham gia vào sân chơi đầy nhạy cảm này, ông Tuấn đã chọn hướng đi khác biệt và một mục tiêu rõ ràng: xây dựng theo chuỗi; thay đổi góc nhìn của xã hội về cầm đồ theo hướng lành mạnh, minh bạch hóa.

Vì vậy, thời điểm đó, khi các cửa hàng cầm đồ truyền thống thường ẩn mình trong các ngõ kín đáo, các biển hiệu khiêm tốn…, thì F88 lại chọn những vị trí nổi bật nhất, dễ nhìn thấy nhất (ngã ba, ngã tư). Công thức đó vẫn được F88 duy trì cho đến tận hôm nay, sau 12 năm thành lập.

Mekong Capital có thương vụ rót vốn nhanh kỷ lục vào F88.

Ngoài ra, nếu như các tiệm cầm đồ thời điểm đó thường để biển màu đỏ, màu vàng và người trực quầy thường là các ông chủ đầu trọc, xăm trổ, thì F88 lại chọn logo thương hiệu có màu xanh dịu mát, nhân viên đón tiếp là nữ, văn phòng làm việc văn minh, điều hòa mát lạnh… Cách làm này đã dần dần từng chút một thay đổi cách nhìn của khách hàng, của thị trường và của cơ quan quản lý về mô hình cầm đồ. Đồng thời, cũng thu hút được sự chú ý của các nhà đầu tư.

Chia sẻ với Báo Đầu tư, ông Phùng Anh Tuấn cho biết, ngay từ đầu, F88 đã quyết tâm đi theo mô hình chuỗi và đã xác định khi sử dụng hết vốn tự có thì sẽ đi huy động vốn để mở rộng quy mô. Tuy nhiên, sau khi mở được 30 phòng giao dịch và hết tiền, bắt đầu đi gọi vốn thì mới biết con đường gọi vốn vô cùng chông gai, khi định kiến xã hội với lĩnh vực này vẫn còn nặng nề.

“Câu chuyện huy động vốn là hành trình vô cùng gian nan của F88, từ huy động cổ phần cho đến huy động vốn vay, bởi công ty hoạt động trong lĩnh vực có nhiều định kiến. Thời điểm đó, chúng tôi tiếp xúc với 15 quỹ đầu tư, nhưng không quỹ nào quan tâm vì ngại rủi ro. Mãi đến năm 2016, chúng tôi mới nhận được khoản vốn đầu tư từ Mekong Capital. Ông Chris Freund, Giám đốc điều hành Mekong Capital khi đó đã nhìn sang mô hình này ở các nước, thấy tiềm năng của F88 và bảo vệ quan điểm trước Hội đồng đầu tư của Mekong Capital. Đây cũng là thương vụ đầu tư nhanh kỷ lục của Mekong Capital, toàn bộ quá trình chỉ mất trong vỏn vẹn 6 tháng”, ông Phùng Anh Tuấn kể lại.

Thực tế cho thấy, quyết định của Mekong Capital hoàn toàn đúng đắn khi thời điểm đó, nhiều mô hình kinh doanh cầm đồ ở Đông Nam Á (Singapore, Thái Lan..) đều thắng lớn, nhiều chuỗi cầm đồ được định giá tới hàng tỷ USD.  

Với F88, khoản đầu tư của Mekong Capital không chỉ là sự hỗ trợ về vốn, mà còn là sự trợ giúp rất lớn trong phát triển mô hình chuỗi (Mekong Capital đã có kinh nghiệm đầu tư vào Thế giới Di động trước đó), tăng cường năng lực quản trị…  

Ngay sau khi gọi vốn thành công từ Mekong Capital, F88 ngay lập tức công bố mục tiêu đến năm 2021 sẽ thành chuỗi cầm đồ số 1 tại Việt Nam, sở hữu 300 phòng giao dịch, định giá 300 triệu USD.   

Sau thương vụ gọi vốn ngoại đầu tiên năm 2016, F88 tiếp tục gọi vốn thành công của Quỹ Granite Oak (năm 2018 và năm 2020), Quỹ Vietnam - Oman và Quỹ MEF IV (năm 2023).

Đặc biệt, với uy tín ngày càng tăng cao, năm 2019, F88 thành công phát hành đợt trái phiếu đầu tiên. Từ đó đến nay, trái phiếu riêng lẻ đã trở thành một trong những kênh huy động vốn phổ biến của công ty. Hầu hết các lô trái phiếu phát hành đều được bán sạch chỉ sau một vài ngày phát hành.

Năm 2025, F88 chính thức được niêm yết trên sàn UpCOM, đánh dấu bước hoàn thiện của công ty trong việc đa dạng các kênh huy động vốn: từ tín dụng đến trái phiếu, cổ phiếu. Đồng thời, cũng cho thấy cam kết minh bạch, uy tín của công ty.

Thực tế, hiện nay, F88 không chỉ là một chuỗi dịch vụ cầm đồ, mà đã trở thành chuỗi cung cấp dịch vụ tài chính thay thế hàng đầu Việt Nam. Theo đó, công ty triển khai đa dạng sản phẩm gồm cho vay cầm đồ, bảo hiểm, đại lý ngân hàng.

Riêng với dịch vụ cho vay cầm đồ, thay vì nhận cầm đồ từ nồi cơm điện đến ô tô, xe máy, trang sức, túi xách… như khi mới thành lập, sau khi học hỏi kinh nghiệm từ Thái Lan, bắt đầu từ năm 2018, F88 chỉ triển khai sản phẩm cho vay cầm đồ bằng đăng ký xe (ô tô, xe máy) và duy trì cho đến nay. Đây là sản phẩm cho vay rất dễ kiểm soát rủi ro, dễ vận hành, hiệu quả cao.   

Năm 2024, F88 thành lập công ty bảo hiểm, nhắm vào khách hàng thu nhập thấp (các sản phẩm bảo hiểm có giá trị chỉ từ 200.000 đồng, song rất thiết thực và ý nghĩa với khách hàng). Bình quân từ khi thành lập đến nay, F88 đã bán được 94.000 sản phẩm bảo hiểm/tháng. Hiện 70% doanh thu của công ty đến từ mảng cho vay cầm đồ và 30% đến từ lĩnh vực bảo hiểm. Thời gian tới, doanh thu của công ty sẽ gia tăng thêm nhờ mảng đại lý ngân hàng.

Dư địa lớn từ thị trường 8 tỷ USD 

Hiện nay, F88 có gần 900 phòng giao dịch trên toàn quốc, giải ngân lũy kế hơn 50.000 tỷ đồng cho khoảng 2,5 triệu lượt khách hàng. Như vậy, dư nợ cho vay của F88 đã tương đương với quy mô tín dụng của ngân hàng nhỏ trong hệ thống, trong khi mạng lưới thậm chí vượt xa nhiều ngân hàng tư nhân.

Ông Phùng Anh Tuấn, Chủ tịch F88: Việc F88 lên sàn giúp nhà đầu tư, khách hàng nhìn F88 ở góc nhìn khác: minh bạch hơn, là mô hình có giá trị với xã hội.

F88 đang đặt mục tiêu đến năm 2026 đạt 1.000 phòng giao dịch, định giá 1 tỷ USD và tiến tới niêm yết trên HoSE vào đầu năm 2027. Từ nay đến năm 2030, F88 đặt mục tiêu 2.000 phòng giao dịch, doanh thu tăng 20% mỗi năm. Trong giai đoạn 2019-2024, công ty đạt tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) với doanh thu tăng 67% và dư nợ cho vay tăng 61% mỗi năm.

Ông Phùng Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT F88:
Chúng tôi nộp hồ sơ niêm yết lên sàn xong thì gặp sự cố năm 2023 và phải mất nhiều thời gian để giải trình, sau đó mới được Ủy ban chứng khoán Nhà niwowcs chấp thuận. Việc F88 được chấp thuận niêm yết lên sàn đã xác lập một ngành tài chính mới ở Việt Nam: tài chính thay thế. Không chỉ chứng minh được cơ quan quản lý chấp thuận, sự kiện này cũng giúp nhà đầu tư, khách hàng nhìn F88 ở góc nhìn khác: minh bạch hơn, là mô hình có giá trị với xã hội

Chia sẻ với Báo Đầu tư về chiến lược huy động vốn trong thời gian tới, ông Phùng Anh Tuấn cho biết công ty sẽ có một vòng gọi vốn quan trọng trước khi chuyển sàn.

“Thời gian tới F88 sẽ có một vòng pre-IPO, diễn ra khoảng đầu năm tới. Chúng tôi sẽ lựa chọn những nhà đầu tư chiến lược không chỉ có tiềm lực vốn mà còn phải chung mục tiêu, có sự đóng góp về danh tiếng, kinh nghiệm quản trị cho F88”, ông Tuấn chia sẻ.

Hiện tại, cơ cấu cổ đông của F88 đang có sự đóng góp lớn của khối ngoại với tỷ lệ sở hữu 57,5%. Trong đó, Mekong Capital thông qua hai pháp nhân Skydom và Winter Flame là cổ đông lớn nhất, nắm giữ tổng cộng gần 37% vốn. Các nhà đầu tư quốc tế khác như Granite Oak và Oman Investment Authority cũng đang nắm giữ gần 18% vốn.

F88 đang theo đuổi chiến lược đa dạng hóa các kênh huy động vốn, bao gồm vốn vay từ các định chế tài chính quốc tế, phát hành trái phiếu, vay ngân hàng trong nước và huy động vốn chủ sở hữu qua sàn chứng khoán. Mục tiêu của công ty là duy trì tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E) dưới 4 lần để đảm bảo an toàn tài chính.

Ông Tuấn cho hay, vốn huy động từ các đợt phát hành cổ phiếu sắp tới, bao gồm cả vòng pre-IPO, sẽ được ưu tiên đầu tư vào 3 lĩnh vực chính: công nghệ, mở rộng mạng lưới phòng giao dịch và đa dạng hóa, phát triển các sản phẩm mới.

Theo đánh giá của các chuyên gia phân tích, tiềm năng của thị trường tài chính thay thế Việt Nam nói chung và thị trường cho vay cầm đồ ở Việt Nam còn rất lớn. Tại Thái Lan, dù tỷ lệ tiếp cận tín dụng lên tới trên 90%, nhưng các chuỗi cầm đồ vẫn phát triển rất mạnh, riêng 3 chuỗi cầm đồ lớn nhất Thái Lan đã có hơn 15.500 phòng giao dịch, giá trị vốn hóa của mỗi doanh nghiệp cầm đồ lớn lên tới hàng tỷ USD.

Trong khi đó, tỷ lệ tiếp cận tín dụng ở Việt Nam thấp hơn nhiều, đặc biệt là nhóm người yếu thế gần như không có cơ hội tiếp cận tín dụng ngân hàng. Sự xuất hiện của các mô hình tài chính thay thế tại Việt Nam (P2P lending, cầm đồ, cho vay trực tuyến, mua trước trả sau…) đã bù đắp phần nào khoảng trống này song dư địa vẫn còn rất lớn. Theo thống kê của FiinGroup, doanh thu của các cửa hàng cầm đồ có đăng ký hoạt động trên cả nước năm 2024 đạt mức khoảng 8 tỷ USD. Dư nợ cho vay của các doanh nghiệp cầm đồ thế hệ mới chỉ chiếm 3,2% tổng dư nợ thị trường cầm đồ, trong đó F88 được coi là không có đối thủ trên thị trường này. 

Hiện tại, F88 áp dụng chiến lược phân phối đa kênh: Mạng lưới phòng giao dịch, kênh số và kênh đối tác. Trên kênh số, ứng dụng My F88 do công ty triển khai là ứng dụng tài chính đầu tiên trên thị trường cho khách hàng bình dân, được hàng trăm nghìn khách hàng sử dụng sau vài tháng golive.

Dù tăng tốc áp dụng công nghệ, song mạng lưới phòng giao dịch vẫn được coi là “xương sống”, vừa là “điểm chạm” với khách hàng, vừa giúp tăng nhận diện thương hiệu, vừa hỗ trợ cho hai kênh khác: kênh số và kênh đối tác.

Hệ thống điều hành thông minh của F88.

Để quản lý hiệu quả cả ngàn phòng giao dịch, F88 đã đầu tư hệ thống điều hành thông minh, giám sát được hiệu quả hoạt động của mỗi phòng giao dịch ngay từ hội sở. Các dữ liệu kinh doanh được số hóa, hệ thống quản trị rủi ro được lập trình thông minh. Trong quy trình cho vay, công ty đã áp dụng hệ thống chấm điểm tín dụng, machine learning và AI từ rất lâu để thẩm định khách hàng, giúp công ty ra quyết định cho vay hoàn toàn tự động, trên 90% hồ sơ được giải ngân trong vòng 15 phút. 

Quản lý hiệu quả cũng là nguyên nhân khiến F88 có điểm hòa vốn rất tốt. Hiện trung bình mỗi cửa hàng của F88 có điểm hòa vốn 12 tháng. Kết thúc năm 2025, dự kiến 100% phòng giao dịch đều có lãi.

Khác với các fintech trên thị trường thường “đốt tiền” để thu hút người dùng sau đó mới mở rộng các sản phẩm tài chính, F88 tập trung 8 năm đầu xây dựng nền tảng, đẩy mạnh các hoạt động kinh doanh cốt lõi, quản lý rủi ro và đến giai đoạn hiện nay mới đẩy mạnh phát triển công nghệ, ứng dụng số hóa để mở rộng khách hàng. Chiến lược này giúp cho công ty có điểm tựa vững vàng để tăng tốc.