Điểm sáng xuất nhập khẩu

Sau khi ghi dấu với quy mô thương mại xấp xỉ 800 tỷ USD vào cuối năm 2024, bước sang năm 2025, hoạt động xuất nhập khẩu của nước ta tiếp tục duy trì “phong độ”, bất chấp những tác động không mấy tích cực từ biến động địa chính trị, thuế quan đối ứng của Mỹ và rào cản thương mại tại nhiều thị trường lớn.

Theo số liệu mới nhất của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 9/2025 đạt 82,5 tỷ USD, đánh dấu tháng thứ ba liên tiếp chạm và vượt mốc 80 tỷ USD. Tính chung 9 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đạt trên 680 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước.

Hoạt động xuất khẩu ba tháng gần nhất đều duy trì trên 42 tỷ USD mỗi tháng. Cụ thể, tháng 7 đạt 42,3 tỷ USD; tháng 8 đạt mức cao nhất 43,39 tỷ USD; sang tháng 9 vẫn giữ ở mức 42,67 tỷ USD.

Tính riêng quý III/2025, kim ngạch xuất khẩu đạt 128,57 tỷ USD, tăng 18,4% so với cùng kỳ năm trước và tăng 9,6% so với quý II/2025.

Ở chiều ngược lại, nhập khẩu hàng hóa chủ yếu là máy móc, nguyên liệu đầu vào cho sản xuất - duy trì mức tăng khá nhưng thấp hơn so với xuất khẩu. Lũy kế 9 tháng, kim ngạch nhập khẩu đạt 331,92 tỷ USD, tăng 18,8% so với cùng kỳ (tương ứng tăng 52,42 tỷ USD). Nhờ đó, cán cân thương mại ghi nhận xuất siêu gần 17 tỷ USD sau 9 tháng.

Đánh giá về sản xuất và đơn hàng, ông Andrew Harker, Giám đốc kinh tế tại S&P Global Market Intelligence, cho biết: “Các nhà sản xuất Việt Nam đã đón nhận tin tích cực khi số lượng đơn đặt hàng mới tăng trở lại, trong khi xuất khẩu cũng có dấu hiệu ổn định. Bức tranh rõ ràng hơn về thuế quan dường như đã giúp cải thiện nhu cầu của khách hàng đối với các nhà cung ứng Việt Nam”.

Hiện nay, các ngành sản xuất chủ lực đóng góp lớn vào kim ngạch xuất khẩu như dệt may, điện tử, thủy sản, đồ gỗ... đang tập trung cao độ cho chặng đường về đích, hướng tới hoàn thành các mục tiêu đã đặt ra trong năm nay. Sau 9 tháng, ngành dệt may mang về xấp xỉ 30 tỷ USD, tăng 8,6% so với cùng kỳ.

Ngành điện tử tiếp tục là trụ cột chính, đóng góp lớn nhất vào tổng kim ngạch xuất khẩu gần 349 tỷ USD trong 9 tháng qua, với giá trị xuất khẩu đạt khoảng 121 tỷ USD, gần bằng kết quả của cả năm ngoái (126,5 tỷ USD). Trong đó, máy tính, điện tử và linh kiện đạt 77,5 tỷ USD, vượt cả năm ngoái gần 5 tỷ USD. Điện thoại và linh kiện cũng ghi nhận sự cải thiện trong tháng 9, đạt 5,4 tỷ USD, tăng 17,5% so với cùng kỳ năm 2024; tính chung 9 tháng đạt gần 43,6 tỷ USD, tăng 4,1%.

Số liệu thống kê cho thấy, xuất khẩu sang các thị trường và khu vực quan trọng đều tăng trưởng ấn tượng, đặc biệt là thị trường Trung Quốc nơi nhu cầu phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn trầm lắng đầu năm.

Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch đạt 112,8 tỷ USD, tăng 27,7%. Xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 49,6 tỷ USD (tăng 11,3%); EU đạt 41,7 tỷ USD (tăng 9,3%); ASEAN đạt 28,5 tỷ USD (tăng 2,9%); Hàn Quốc đạt 21,4 tỷ USD (tăng 12,4%); và Nhật Bản đạt 19,7 tỷ USD (tăng 9%).

Khả năng cao vượt 900 tỷ USD

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 5/10, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, dù thương mại toàn cầu không ngừng biến động, xu hướng bảo hộ mậu dịch gia tăng gây bất ổn cho trật tự thương mại, cùng với việc Mỹ áp dụng thuế quan đối ứng từ ngày 7/8..., song hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế.

Với tổng kim ngạch đạt 680,66 tỷ USD, tăng thêm khoảng 100 tỷ USD so với cùng kỳ, kết quả này đã vượt xa mục tiêu đặt ra từ đầu năm.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhận định: “Nếu tình hình không có biến động lớn, năm nay tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam có thể đạt mức kỷ lục trên 900 tỷ USD, với cán cân thương mại xuất siêu ước đạt hơn 20 tỷ USD”.

Theo ước tính, trong kịch bản cao, nếu duy trì quy mô khoảng 80 tỷ USD/tháng trong quý IV, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả năm có thể đạt 915-920 tỷ USD.

Ở kịch bản trung bình, nếu tốc độ giảm nhẹ và duy trì ở mức 75-76 tỷ USD/tháng, tổng quy mô thương mại sẽ vào khoảng 905-908 tỷ USD.

Ngay cả trong kịch bản thấp, khi xuất nhập khẩu chỉ giữ ở ngưỡng 70-72 tỷ USD/tháng, tổng kim ngạch vẫn có khả năng cán mốc xấp xỉ 900 tỷ USD.

Trong nỗ lực mở rộng thị trường, thúc đẩy xuất khẩu và vượt qua những bất lợi do biến động thương mại toàn cầu trong những tháng cuối năm, Bộ Công thương đang triển khai nhiều hướng đi mới. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ đang đàm phán hai Hiệp định Thương mại tự do (FTA) mới, gồm: Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC); Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Khối thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur).

Cùng với đó, trong tháng 10/2025, đoàn công tác của Bộ Công thương sẽ sang đàm phán FTA với Pakistan, với quyết tâm hoàn tất trong vòng 3 tháng. Bộ kỳ vọng thị trường hơn 240 triệu dân của Pakistan sẽ mở ra dư địa xuất khẩu rộng lớn cho nhiều nhóm hàng hóa của Việt Nam trong thời gian tới.