Đây là lời cảnh báo của các chuyên gia y tế về một bệnh lý phổ biến nhưng dễ bị bỏ qua, dẫn đến tình trạng sức khỏe suy giảm lâu dài.

Tiêm vắc-xin là cần thiết để phòng chống zona thần kinh.

TS.Vũ Minh Điền, Phó trưởng Khoa Nội tổng hợp, cho biết, nhiều bệnh nhân nhập viện với zona thần kinh thường gặp phải tổn thương da nghiêm trọng và cơn đau dây thần kinh dai dẳng. Đây là một bệnh lý do virus herpes zoster gây ra, xuất hiện phổ biến ở người cao tuổi, đặc biệt là những người có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch.

Cụ thể, một trường hợp điển hình là ông N.C.X (77 tuổi, Hà Nội). Năm ngày trước khi nhập viện, ông xuất hiện ngứa, nổi mụn nước thành đám ở vùng bụng, mạn sườn và thắt lưng trái, kèm theo đau nhức dữ dội.

Mặc dù đã tự dùng thuốc tại nhà, tình trạng của ông vẫn không cải thiện. Khi nhập viện, ông được chẩn đoán mắc zona thần kinh và đau dây thần kinh sau zona, trên nền bệnh gout mạn tính.

Tương tự, cụ bà H.T.P (73 tuổi, Hà Nội) cũng xuất hiện các nốt phỏng nước ở vùng mạn sườn trái và bụng, kèm cảm giác đau rát, châm chích kéo dài. Ban đầu, gia đình bà tưởng bà bị "giời leo" và đã áp dụng các mẹo dân gian như đắp đậu xanh.

Tuy nhiên, tình trạng của bà ngày càng nặng hơn, các nốt phỏng lan rộng, gây đau nhức dữ dội, mệt mỏi, mất ngủ và đau đầu kéo dài. Khi nhập viện, bà được xác định mắc zona thần kinh với tổn thương da nặng.

Tại bệnh viện, các bệnh nhân được điều trị bằng thuốc kháng virus Acyclovir, thuốc giảm đau, chăm sóc da chuyên sâu và kháng sinh đường tĩnh mạch để phòng ngừa nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn. Sau hơn một tuần điều trị, tình trạng của các bệnh nhân đã cải thiện rõ rệt. Các nốt phỏng se khô, cơn đau giảm dần và sức khỏe dần phục hồi.

TS.Vũ Minh Điền cho biết, zona thần kinh biểu hiện rõ ràng bằng mẩn đỏ và mụn nước nhỏ chứa dịch mọc thành cụm, thường xuất hiện thành dải ở vùng eo lưng hoặc mạn sườn, gây đau nhức dữ dội dọc theo đường đi của dây thần kinh.

Cơn đau có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm sau khi mụn nước đã lành, được gọi là đau dây thần kinh sau zona. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu dai dẳng mà còn khiến người bệnh suy nhược, giảm sức đề kháng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Zona thần kinh là bệnh lý do virus herpes zoster gây ra, loại virus này ẩn náu trong các dây thần kinh cảm giác và tái hoạt động khi hệ miễn dịch suy yếu. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở người trên 50 tuổi và những người mắc bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, bệnh thận, hoặc suy giảm miễn dịch.

Dù zona không phải là bệnh truyền nhiễm và nguy cơ lây lan thấp, nhưng nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Các biến chứng bao gồm viêm kết mạc, viêm giác mạc, tăng nhãn áp, thậm chí mù lòa do viêm võng mạc hoặc thần kinh thị giác.

Một số biến chứng khác ít gặp hơn như liệt dây thần kinh số VII, đột quỵ, viêm não VZV, viêm tủy và viêm động mạch não.

Đặc biệt, đối với những người có bệnh nền, zona còn có thể làm trầm trọng thêm các bệnh lý sẵn có như tăng nguy cơ biến chứng tim mạch, tăng đường huyết, nặng thêm bệnh thận, bệnh gan, và nhiều vấn đề khác.

BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khuyến cáo rằng người trên 50 tuổi, đặc biệt là những người có bệnh lý nền hoặc suy giảm miễn dịch, nên chủ động tiêm vắc-xin phòng zona.

Vắc-xin không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn giúp giảm mức độ nghiêm trọng nếu bệnh nhân nhiễm bệnh. Đây là biện pháp hiệu quả, giúp người cao tuổi bảo vệ sức khỏe lâu dài và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bên cạnh đó, bác sỹ Nguyên Huyền cũng nhấn mạnh rằng khi có các dấu hiệu sớm như đau rát, nổi mẩn đỏ hoặc mụn nước ở vùng da, người bệnh cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc điều trị sớm sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, cải thiện sức khỏe và tránh những ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Theo BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC, vắc-xin zona thần kinh (hay còn gọi là giời leo), được sản xuất bởi hãng dược phẩm GSK, đã được đưa vào sử dụng trên toàn cầu từ năm 2017.

Đến nay, vắc-xin này đã được phê duyệt và sử dụng tại hơn 50 quốc gia, trong đó có nhiều quốc gia đã đặt hàng số lượng lớn để đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia, như Vương quốc Anh, Úc, Hy Lạp, Canada, Đức, Ý và New Zealand.

Vắc-xin zona thần kinh được sản xuất theo công nghệ bất hoạt, tái tổ hợp, với công thức chứa dược chất đặc biệt, giúp tăng cường hiệu quả trên những người cao tuổi, người có bệnh nền và những người suy giảm miễn dịch do bệnh lý.

Vắc-xin có hiệu quả phòng ngừa zona thần kinh lên đến 97% ở những người từ 50 tuổi trở lên, và 87% ở những người từ 18 tuổi có suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Đồng thời, vắc-xin cũng giúp giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác, với hiệu quả lên đến hơn 90%. Điều đáng chú ý là hiệu quả của vắc-xin có thể kéo dài đến hơn 10 năm.

Vắc-xin zona thần kinh được chỉ định cho người lớn từ 50 tuổi và những người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh, như những người bị suy giảm miễn dịch hoặc ức chế miễn dịch do bệnh lý hoặc thuốc điều trị. Người từ 50 tuổi trở lên tiêm 2 mũi cách nhau 2 tháng, trong khi người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng.

Zona thần kinh là bệnh do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra, vốn là nguyên nhân của bệnh thủy đậu. Sau khi mắc thủy đậu, virus này không bị tiêu diệt hoàn toàn mà ẩn mình trong các rễ hạch thần kinh. Khi gặp các yếu tố thuận lợi như tuổi cao, suy giảm miễn dịch, căng thẳng, hoặc mắc các bệnh lý nền, virus có thể tái hoạt động và gây bệnh zona thần kinh.

Bệnh có thể biểu hiện bằng các ban đỏ, mụn nước và bọng nước tập trung thành đám dọc theo đường phân bố của thần kinh ngoại biên. Zona thần kinh thường xuất hiện một bên cơ thể và có thể tự khỏi sau 2-4 tuần. Tuy nhiên, bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, như viêm não, viêm màng não, liệt mặt, ù tai, hay viêm kết mạc và giác mạc, dẫn đến mù lòa.

Đặc biệt, một trong những biến chứng đáng lo ngại là đau dây thần kinh sau zona (Postherpetic Neuralgia - PHN), có thể kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí suốt đời, gây ra đau đớn nghiêm trọng cho người bệnh. Tỷ lệ mắc PHN cao gấp 15-25 lần ở người trên 50 tuổi so với người dưới 30 tuổi.

BS. Trương Hữu Khanh, Phó chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP.HCM, nhấn mạnh rằng vắc-xin zona thần kinh giúp ngăn chặn sự tái hoạt động của virus trong các hạch thần kinh, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nghiêm trọng.

Đây là giải pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả cho những người từ 50 tuổi trở lên, hoặc từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh.