Hoạt động sản xuất, kinh doanh chưa bao giờ sáng sủa như trong 6 tháng đầu năm 2015, đặc biệt là trong quý II. “Đây là kết quả tất yếu của việc doanh nghiệp, nhà đầu tư đón trước cơ hội Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư năm 2014 có hiệu lực kể từ ngày 1/7 cùng hàng loạt chính sách cải thiện môi trường kinh doanh đã và đang được Chính phủ chỉ đạo quyết liệt”, TS. Phạm Đình Thúy, Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp (Tổng cục Thống kê) bình luận.

Từ khá lâu, bức tranh về tình hình đăng ký, hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực doanh nghiệp mới sáng sủa như hiện nay. Ông có nghĩ như vậy không?

Trên thực tế, hoạt động của khu vực doanh nghiệp đã bắt đầu có bước khởi sắc từ quý IV/2014 và ngày càng rõ nét hơn trong quý I/2015.

Cụ thể, trong 3 tháng đầu năm nay, có 19.050 doanh nghiệp thành lập mới với tổng vốn đăng ký 111.200 tỷ đồng, tăng 3,8% về số lượng và tăng 13,5% về số vốn so với cùng kỳ năm trước. Tỷ trọng vốn đăng ký/doanh nghiệp đạt 5,8 tỷ đồng; số lao động được tạo việc làm của doanh nghiệp thành lập mới là 265.000 người - cả 2 tiêu chí này đều tăng 3,6% so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động là gần 6.000 đơn vị, tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm trước.

Ở chiều hướng ngược lại, số doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, chấm dứt hoạt động kinh doanh trong 3 tháng đầu năm chỉ có 2.565 đơn vị, đã giảm so với cùng kỳ năm trước.

Tình hình trong quý II còn sáng sủa hơn, thưa ông?

Tình hình đăng ký, hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực doanh nghiệp trong quý II năm nay còn ấn tượng hơn.

Trong 3 tháng gần đây, có 26.375 doanh nghiệp thành lập mới với số vốn đăng ký đạt 171.200 tỷ đồng. So với quý I, số doanh nghiệp thành lập mới tăng 38,4%; số vốn đăng ký tăng gần 54%. Còn so với cùng kỳ năm trước, số doanh nghiệp thành lập mới tăng 39%; số vốn đăng ký tăng 28,7%.

Nhờ đó, tính chung 6 tháng đầu năm nay có tổng cộng hơn 45.400 doanh nghiệp thành lập mới với tổng vốn đăng ký 282.400 tỷ đồng, tăng 21,7% về số lượng và tăng 22,3% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm trước. Bên cạnh đó, còn có gần 11.000 lượt doanh nghiệp tăng vốn với tổng vốn đăng ký tăng thêm 308.800 tỷ đồng.

Như vậy, tổng vốn đăng ký mới và đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 6 tháng đầu năm 2015 là 591.200 tỷ đồng; số lao động được tạo việc làm từ các doanh nghiệp thành lập mới 6 tháng đầu năm là 651.400 người, tăng 20,4% so với cùng kỳ năm trước.

Còn tín hiệu nào khả quan nữa không?

Điều đáng mừng nữa là, trong 6 tháng đầu năm, có hơn 8.500 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 2,2% so với cùng kỳ năm 2014. Số doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, chấm dứt hoạt động sản xuất, kinh doanh trong 6 tháng đầu năm là 4.708 doanh nghiệp, giảm 0,9% so với cùng kỳ năm 2014. Cũng như trong quý I, phần lớn doanh nghiệp giải thể, chấm dứt hoạt động trong quý II và 6 tháng đầu năm là những doanh nghiệp quy mô nhỏ có vốn đăng ký dưới 10 tỷ đồng.

Với xu hướng này, ông dự báo thế nào về tình hình đăng ký, hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực doanh nghiệp trong quý III và cả năm 2015?

Với xu hướng kinh tế thế giới và Việt Nam ngày càng ổn định và phát triển hơn sau giai đoạn suy giảm kinh tế toàn cầu (2008-2014), chắc chắn, doanh nghiệp Việt Nam sẽ khởi sắc hơn trên mọi phương diện: số lượng doanh nghiệp và vốn đăng ký mới, đăng ký tăng thêm tăng mạnh trong khi số lượng doanh nghiệp giải thể, phá sản, ngừng và tạm ngừng hoạt động giảm xuống cả về số tuyệt đối lẫn số tương đối (so với cùng kỳ các năm trước).

Dựa vào đâu mà ông tin chắc như vậy?

Theo kết quả điều tra xu hướng kinh doanh từ gần 3.400 doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến - chế tạo vừa được chúng tôi thực hiện cho thấy, có tới 90,7% dự báo khối lượng sản xuất 6 tháng cuối năm cao hơn và giữ ổn định so với 6 tháng đầu năm (59,7% dự kiến tăng và 31% dự kiến giữ ổn định).

Thưa ông, đó chỉ là kỳ vọng của doanh nghiệp?

Không phải kỳ vọng mà là thực tế.

Cụ thể, so với quý II, trong quý III, có tới 52% số lượng doanh nghiệp cho biết khối lượng sản xuất tăng lên; khoảng 11% số doanh nghiệp cho biết khối lượng sản xuất giảm. Gần 46% số doanh nghiệp có đơn hàng cao hơn; 10,8% số doanh nghiệp có đơn hàng giảm. Có 40,7% số doanh nghiệp có đơn hàng xuất khẩu tăng trong khi chỉ có 12,8% số doanh nghiệp dự kiến giảm. Về hàng tồn kho, trong khi chỉ có 16% số doanh nghiệp dự báo lượng hàng tồn kho sẽ tăng, thì có tới 33,4% số doanh nghiệp cho rằng lượng hàng tồn kho sẽ giảm.

Theo ông, nhờ đâu mà tình hình sản xuất, kinh doanh của khu vực doanh nghiệp lại sáng sủa như vậy?

Nhờ các cơ chế, chính sách hết sức thông thoáng của Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp mới sửa đổi, ban hành năm 2014; nhờ chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ trong việc triển khai nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia được Chính phủ ban hành cụ thể tại Nghị quyết 19/NQ-CP năm 2014 và Nghị quyết 19/NQ-CP năm 2015.

Nhìn chung, tình hình doanh nghiệp gia nhập thị trường trong 6 tháng đầu năm và cả xu hướng 6 tháng cuối năm 2015 có sự cải thiện rõ rệt, thể hiện sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp và tính hiệu quả của các giải pháp chỉ đạo điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là tháo gỡ khó khăn trong thực hiện thủ tục hành chính thành lập doanh nghiệp, đăng ký kinh doanh, thủ tục hành chính thuế, thủ tục bảo hiểm bắt buộc…