Tại phường Khương Đình (quận Thanh Xuân cũ), nơi từng diễn ra vụ cháy chung cư mini thương tâm vào năm 2023, những vết tích của vụ cháy vẫn còn hằn lại trên cửa sổ các căn hộ. Trong suốt 2 năm qua, tòa nhà luôn trong cảnh u buồn và lạnh lẽo.

Tòa chung cư mini bị cháy nằm sâu trong một con ngõ nhỏ.

Vụ cháy đã khiến 56 cư dân ra đi mãi mãi.

Thế nhưng, cách đó khoảng vài bước chân, những tòa chung cư mini xung quanh vẫn nườm nượp người ra, kẻ vào. Họ vẫn thuê và mua như thường, tỷ lệ lấp đầy luôn ở mức cao. 

Trong thực tế, chủ những tòa chung cư mini đã nỗ lực để lắp đặt các thiết bị phòng cháy, chữa cháy. Tuy nhiên, do nhiều tòa vốn đã xây sai tiêu chuẩn kỹ thuật ngay từ đầu nên các rủi ro vẫn luôn hiện hữu.

Nằm sâu trong một con ngõ thuộc phố Bùi Xương Trạch, phường Khương Đình, một tòa chung cư mini cũ vẫn đang chào đón thêm những cư dân mới. Mặc dù các căn hộ tại đây đều có cửa sổ nhưng khoảng cách từ cửa sổ tới bờ tường của nhà đối diện chỉ cách nhau chưa tới 1 m.

Tòa nhà hàng xóm chỉ cách cửa sổ căn hộ chưa tới 1 m. Tấm bạt có trong hình là của căn nhà bên cạnh. Ảnh: Thanh Vũ.

Tại phố Khương Hạ, phường Khương Đình, không ít tòa chung cư mini còn lọt thỏm trong những con ngõ nhỏ. Trước đó, một số chủ chung cư mini cũng đã “lỡ” xây vượt mức tối đa 7 tầng theo quy định. Vì vậy, dù chủ nhà đã bổ sung thiết bị báo khói, bình cứu hoả hay thang thoát hiểm, các hạn chế cố hữu kể trên vẫn là nỗi đau đáu của nhiều người.

Một tòa chung cư mini có 9 tầng 1 tum tại phố Khương Hạ. Ảnh: Thanh Vũ

"Đặc sản" của chung cư mini là vị trí nằm sâu trong ngõ. Ảnh: Thanh Vũ

Trong khi dư luận vẫn còn băn khoăn, lo lắng thì những sinh viên, gia đình trẻ và người lao động thu nhập thấp vẫn đang ngày ngày sinh sống trong những căn hộ chung cư mini chưa đạt chuẩn. Với mức giá chỉ từ 35 - 43 triệu đồng/m2, những tòa chung cư mini vẫn là lựa chọn an cư hấp dẫn trong mắt những người có tài chính eo hẹp, nhất là trong bối cảnh bất động sản đã chạm mức “không tưởng”.

Nhà ở xã hội Đồng Mô hiện có giá không thua kém chung cư thương mại. Ảnh: Thanh Vũ

Cách những khu chung cư mini tại phường Khương Đình không xa, những căn hộ từng được dành riêng cho người thu nhập thấp đã tăng giá ngang với chung cư thương mại. Đây là câu chuyện đang diễn ra tại khu nhà ở xã hội Đồng Mô (quận Hoàng Mai cũ, nay là phường Định Công). Vào năm 2016, các căn hộ tại đây có giá hơn 14 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, hiện con số đã nhảy vọt lên tới 60 triệu đồng/m2. 

Chung cư thương mại trong hình nằm trên mặt đường Vũ Tông Phan và hiện có giá lên đến 80 triệu đồng/m2. Ảnh: Thanh Vũ

Trong khi đó, các chung cư thương mại cũ lại tăng giá tương đương các dự án mới. Tại thời điểm năm 2016, chung cư Riverside Garden (phường Khương Đình) được chủ đầu tư Videc mở bán với giá khoảng 24 triệu đồng/m2. Nay các chủ nhà và môi giới đã “hét” lên 80 triệu đồng/m2. 

Căn hộ có diện tích càng nhỏ, giá thuê càng thấp. Ảnh: Thanh Vũ

Không chỉ giá bán, giá thuê căn hộ chung cư mini cũng thấp hơn đáng kể so với các chung cư thương mại thông thường. Vẫn tại dự án Riverside Garden, giá thuê đối với một căn hộ 50 m2 khoảng 10 triệu đồng/tháng. Còn với chung cư mini tại phường Khương Đình, căn hộ 48 m2 có giá thuê chỉ 6 triệu đồng/tháng, thấp hơn tới 40%. Thậm chí, nhiều chung cư mini khác còn có giá thuê thấp hơn, chỉ từ 2,5 - 4,5 triệu đồng/tháng.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đầu tư - Baodautu.vn, bà Phạm Thị Miền, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam cho biết, nhiều người có tài chính khiêm tốn đã buộc phải tìm tới các tòa chung cư mini. Dù họ biết những rõ rủi ro có thể gặp phải nhưng bản thân lại không còn sự lựa chọn nào khác, đặc biệt trong bối cảnh chung cư thương mại có giá quá cao. 

Mức giá chính là lý do nhiều người lựa chọn chung cư mini, thay vì chung cư thông thường. Ảnh: Thanh Vũ

“Nếu mua chung cư mini, người dân cần ưu tiên những tòa nhà đảm bảo các tiêu chuẩn về phòng cháy, chữa cháy, có ngõ thông, đường trước nhà rộng. Ngoài ra, chủ toà nhà cũng phải là người tâm huyết, có tinh thần cầu thị, lắng nghe ý kiến từ người mua/thuê”, bà Phạm Thị Miền khuyến nghị.

Trong bối cảnh quỹ đất nội thành ngày càng vơi dần, chi phí đầu tư, xây dựng liên tục tăng cao, các chủ đầu tư gần như không thể ra mắt các dự án trung cấp hoặc bình dân. Do đó, nguồn cung nhà ở vừa túi tiền chỉ có thể trông chờ vào các dự án nhà ở xã hội. 

Tuy nhiên, tốc độ ra hàng của phân khúc này vẫn còn chậm so với nhu cầu của người dân. Trong năm nay, Hà Nội dự kiến chỉ có 4.730 căn nhà ở xã hội mới được mở bán. Con số này thấp hơn nhiều so với lượng nhà ở xã hội dự kiến hoàn thành tại Hải Phòng, Bắc Ninh hay Thanh Hoá.

Tại một thành phố có mức thu nhập bình quân đầu người chỉ khoảng 11 triệu đồng/tháng (theo Cục Thống kê), nếu mặt bằng giá bất động sản tiếp tục neo cao và nhà ở xã hội vẫn ra hàng nhỏ giọt, người lao động sẽ buộc phải đặt cược sự an toàn của bản thân và gia đình vào những căn hộ chung cư mini để nuôi tiếp giấc mộng an cư.