Lãi vay qua thẻ đã lên tới gần 50%/năm

Trong tháng 11 vừa qua, các ngân hàng trong nhóm Big 4 lần lượt công bố nâng mạnh lãi suất thẻ tín dụng. Tại Vietcombank, lãi suất áp dụng với các hạng thẻ tăng từ 15-18%/năm lên 18-22%/năm (tức tăng thêm 3% đến 4,5%/năm tùy từng hạng thẻ). Tại BIDV và VietinBank, lãi suất nhiều loại thẻ cũng tăng lên 22%/năm.

Tại một số ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân như OCB, Techcombank, trong 2 tháng gần đây, lãi suất với thẻ tín dụng cũng được điều chỉnh tăng mạnh. Theo đó, mức lãi suất cao nhất với thẻ tín dụng tại OCB lên tới 37%/năm và tại Techcombank lên tới 38,8%/năm. Trước đó, VPBank cũng thông báo điều chỉnh lãi suất thẻ tín dụng với mức lãi suất cao nhất là 3,99%/tháng, tức gần 48%/năm…

Không chỉ lãi vay tiêu dùng, mà lãi vay mua nhà với cá nhân cũng tăng mạnh. Theo khảo sát của Báo Đầu tư, nếu như đầu năm nay, lãi vay mua nhà (thả nổi) chỉ quanh 10%/năm, thì hiện đã lên tới 12-15%/năm, tùy từng ngân hàng.

Lãi suất cho vay tiêu dùng tăng mạnh vào cao điểm mua sắm cuối năm, trong khi lãi vay mua nhà thả nổi cũng bật tăng mạnh khiến nhiều nhóm khách hàng có nguy cơ rơi vào nợ xấu.

Lãi suất huy động và cho vay tăng mạnh do áp lực thanh khoản và cầu tín dụng cuối năm tăng cao. Ngoài ra, đây là giai đoạn ngân hàng dồn lực huy động vốn để chuẩn bị cho chu kỳ tăng trưởng cao giai đoạn tới.

Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn tới. Để phục vụ mục tiêu này, các ngân hàng phải chuẩn bị một lượng vốn lớn để đáp ứng nhu cầu vốn. Chỉ cần một số ngân hàng tăng lãi suất, các ngân hàng còn lại cũng phải điều chỉnh theo để cạnh tranh, vì vậy, lãi suất toàn thị trường đã có sự điều chỉnh thời gian qua.

- Ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng (Trường đại học Nguyễn Trãi)

TS. Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển thị trường tài chính và bất động sản Toàn cầu cảnh báo, xu hướng tăng lãi suất sẽ còn lan rộng thời gian tới, khi tín dụng vào mùa cao điểm cuối năm.

“Lãi suất huy động đã tăng mạnh những tháng gần đây, nên lãi suất cho vay không thể không tăng theo”, ông Hiếu nhận định.

Mặt bằng lãi suất huy động đã có dấu hiệu nhích lên từ quý II/2025 và tăng nhanh trong những tháng gần đây. Chỉ tính riêng trong tháng 11/2025, đã có hơn 20 ngân hàng tăng lãi suất huy động. Trong khi đó, lãi vay với các lĩnh vực ưu tiên vẫn được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và Chính phủ khuyến khích duy trì ở mức thấp. Điều này khiến chênh lệch NIM của các ngân hàng bị thu hẹp, buộc các ngân hàng phải tăng lãi suất những lĩnh vực không thuộc danh mục ưu tiên.

Trong bối cảnh lãi vay tăng cao, đặc biệt là lãi vay mua nhà và lãi vay tiêu dùng, các chuyên gia lưu ý người vay phải chú trọng quản trị rủi ro với khoản vay, tránh rơi vào tình trạng “vỡ” phương án tài chính, rơi vào tình trạng nợ xấu. Hội Môi giới bất động sản Việt Nam vừa khuyến nghị người mua nhà thận trọng với rủi ro thanh khoản và lãi suất, không nên vay quá 50% giá trị ngôi nhà.

Lãi suất cho vay với cá nhân tăng cũng sẽ tác động tiêu cực tới thị trường và doanh nghiệp. Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cảnh báo, lãi suất tăng sẽ gây “rủi ro kép” cho doanh nghiệp bất động sản, không chỉ chi phí tài chính của doanh nghiệp đội lên, mà sức mua của thị trường còn sút giảm.

Thiếu hụt vốn đang gây sức ép lớn cho nền kinh tế

Theo báo cáo của VIS Rating, Tỷ lệ cho vay trên vốn huy động (LDR) toàn hệ thống cuối quý III/2025 là 111%, mức cao nhất trong 5 năm. Trong khi đó, số liệu vừa công bố của NHNN cũng cho thấy, tính tới cuối tháng 9/2025, huy động vốn đang “hụt” 1,6 triệu tỷ đồng so với quy mô tín dụng. Cầu tín dụng đang tăng nhanh dịp cuối năm tiếp tục gây sức ép lên thanh khoản và lãi suất.

TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ cho rằng, lãi suất huy động tăng là dễ hiểu trong bối cảnh tín dụng 10 tháng đã tăng khoảng 15%, trong khi huy động vốn tăng chậm. Theo chuyên gia này, huy động vốn của các ngân hàng đang bị cạnh tranh quyết liệt từ các kênh khác như chứng khoán, tiền số, bất động sản, khởi nghiệp… Do đó, dù tiền gửi vào ngân hàng đang ở mức kỷ lục, nhưng vẫn tăng chậm hơn so với kỳ vọng và thấp hơn nhiều so với tăng trưởng tín dụng.

Theo các chuyên gia, lãi suất huy động đã bị “ép” ở vùng thấp một thời gian khá dài, nên sự điều chỉnh hiện nay là khó tránh. Lãi suất tăng như hiện nay là phù hợp với quy luật cung - cầu, bảo đảm quyền lợi cho cả người vay lẫn người gửi tiền. Tuy vậy, theo các chuyên gia, khả năng lãi suất đảo chiều sang tăng mạnh là không thể xảy ra, nguyên nhân là sức khỏe của doanh nghiệp vẫn còn khá yếu và xu hướng chính sách tiền tệ vẫn là nới lỏng.

Trong bối cảnh các ngân hàng chịu sức ép cả đầu vào lẫn đầu ra, việc lãi suất một số khu vực không được coi là “ưu tiên” như tiêu dùng, bất động sản… sẽ chịu ảnh hưởng đầu tiên.

Ngoài ra, cũng theo TS. Cấn Văn Lực, Chính phủ và NHNN vẫn yêu cầu hệ thống ngân hàng ổn định, thậm chí giảm lãi vay. Vì vậy, các ngân hàng phải nỗ lực hơn nữa tiết giảm chi phí và chấp nhận thu hẹp biên lợi nhuận.