Sở Y tế Hà Nội vừa có văn bản về việc tăng cường phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ gửi đến các cơ sở khám, chữa bệnh, CDC Hà Nội, Trung tâm cấp cứu 115 và Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chưa khuyến cáo sử dụng rộng rãi loại vắc-xin đậu mùa khỉ.

Công văn yêu cầu CDC Hà Nội theo dõi sát tình hình dịch bệnh Đậu mùa khỉ trên thế giới và trong nước, liên tục cập nhật các hướng dẫn phòng, chống dịch của Bộ Y tế và các cơ quan chuyên môn liên quan; 

Tăng cường công tác kiểm dịch, ngăn chặn dịch xâm nhập tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài theo hướng dẫn của Bộ Y tế và các cơ quan chuyên môn;

Tăng cường giám sát từ nguồn, giám sát trọng điểm đối với các cơ sở khám, chữa bệnh, đặc biệt các cơ sở khám các bệnh về da liễu, bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Giao CDC Hà Nội là đầu mối, phối hợp với các cơ sở y tế trên địa bàn, liên hệ với Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và các đơn vị có khả năng xét nghiệm đậu mùa khỉ để được hướng dẫn thu thập, bảo quản, chuyển gửi mẫu bệnh phẩm đối với các trường hợp nghi ngờ…

Phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương điều tra dịch tễ, xử lý dịch đối với các trường hợp mắc, nghi mắc bệnh (nếu có); rà soát, rút kinh nghiệm về hoạt động điều tra, xử lý và triển khai hướng dẫn, tập huấn cho các Trung tâm y tế, Trạm y tế…. 

Đồng thời, CDC Hà Nội tham mưu cho Sở Y tế văn bản trình UBND thành phố và kế hoạch triển khai của ngành Y tế Hà Nội về phòng chống bệnh đậu mùa khỉ.

Sở Y tế Hà Nội yêu cầu Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã phối hợp với Phòng Y tế báo cáo, tham mưu cho UBND các quận, huyện, thị xã tiếp tục triển khai các văn bản chỉ đạo của Trung ương, thành phố về phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ.

Phối hợp với các cơ sở khám, chữa bệnh và các đơn vị liên quan tăng cường công tác giám sát phát hiện các trường hợp mặc, nghi mặc đậu mùa khỉ, trọng tâm tại các cơ sở khám, chữa bệnh và người tiếp xúc gần.

Sở Y tế Hà Nội cũng yêu cầu khẩn trương điều tra dịch tễ, xử lý dịch nhanh chóng đối với những trường hợp dương tính với đậu mùa khỉ (nếu có); Phối hợp với CDC Hà Nội tổng hợp thông tin đường dây nóng của đơn vị tiếp nhận thông tin bệnh đậu mùa khỉ đê thông báo tới người dân…

Các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh sẵn sàng thuốc, trang thiết bị, nhân lực phục vụ công tác điều trị bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ; tổ chức nghiêm công tác cách ly, điều trị theo hướng dẫn của Bộ Y tế. 

Thực hiện nghiêm công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, không để xảy ra lây nhiễm chéo trong cơ sở khám chữa bệnh, đặc biệt không để xảy ra lây nhiễm đối với nhân viên y tế trong quá trình chăm sóc, điều trị.

Tăng cường công tác khám, phát hiện các trường hợp mắc, nghi mắc bệnh đậu mùa khỉ; Khi phát hiện phải liên hệ ngay với Trung tâm y tế trên địa bàn và CDC Hà Nội để phối hợp điều tra dịch tễ, thu thập bệnh phẩm và triển khai các biện pháp phòng, chống dịch. 

Tăng cường truyền thông, phổ biến kiến thức cho người bệnh, gia đình người bệnh về các khuyến cáo phòng, chống lây nhiễm bệnh Đậu mùa khỉ để chủ động thực hiện các biện pháp phòng lây nhiễm.

Sở Y tế cũng giao các đơn vị: Bệnh viện Đa khoa Đống Đa (chuyên khoa đầu ngành Truyền nhiễm) chủ trì, phối hợp với Bệnh viện Da liễu Hà Nội (chuyên khoa đầu ngành Da liễu) tiếp tục cập nhật kiến thức chẩn đoán, phòng, điều trị bệnh nhân nhiễm bệnh Đậu mùa khỉ cho các đơn vị trong ngành; 

Bệnh viện Đa khoa Đống Đa tiếp nhận cách ly, điều trị các trường hợp mắc đậu mùa khỉ trên địa bàn Hà Nội, là đầu mối chủ động phối hợp với Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương và các cơ quan chuyên môn tuyến trên để cập nhật hướng dẫn, triển khai công tác cách ly, điều trị bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ.

Trung tâm Cấp cứu 115 Hà Nội bố trí phương tiện, nhân lực, phối hợp với CDC Hà Nội và các đơn vị liên quan thực hiện vận chuyển các trường hợp áp dụng biện pháp cách ly y tế từ Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và từ cộng đồng tới cơ sở cách ly điều trị theo phân tuyến của Sở Y tế.

Trước đó, ngày 5/10, Đoàn công tác của Sở Y tế Hà Nội do Phó Giám đốc Sở Y tế Vũ Cao Cương làm Trưởng đoàn đã kiểm tra công tác đáp ứng y tế phòng chống dịch đậu mùa khỉ tại Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài.

Về việc có nên tiêm vắc-xin phòng đậu mùa khỉ theo PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, hiện có những vắc-xin phòng bệnh đậu mùa khỉ thế hệ mới được sử dụng nhưng chỉ trong phạm vi hẹp. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chưa khuyến cáo sử dụng rộng rãi loại vắc-xin này.

Đồng quan điểm, PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y dược TP.HCM cũng cho biết, hiện một số quốc gia trên thế giới đã cấp phép lưu hành vắc-xin đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, loại vắc-xin này được khuyến cáo chỉ tiêm cho nhóm đối tượng có nguy cơ cao.

Còn theo WHO, loại vắc-xin đậu mùa không được khuyến cáo sử dụng cho đậu mùa khỉ. Lý giải điều này, theo ông Dũng, vắc-xin đậu mùa khỉ là vắc-xin sống, nên với những bệnh nhân có sức đề kháng kém thì có nguy cơ sẽ bị nhiễm bệnh khi tiêm ngừa.

Bên cạnh đó, virus trong vắc-xin đậu mùa khỉ và đậu mùa là hai loại khác nhau nên các chuyên gia lo ngại có khả năng kết hợp để tạo thành một chủng mới.

Trong thời gian qua, bệnh đậu mùa khỉ vẫn chủ yếu lây lan trong một quần thể hẹp, chẳng hạn như lây lan qua việc quan hệ tình dục đồng giới.

Do đó, người dân không nên quá hoang mang, nguy cơ bùng phát dịch bệnh tại Việt Nam là thấp. Để phòng chống đậu mùa khỉ tại Việt Nam sau khi có ca bệnh đầu tiên tại TP.HCM, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương đẩy mạnh việc thực hiện nghiêm giám sát dịch bệnh tại các cửa khẩu, giám sát tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và giám sát dựa vào sự kiện tại cộng đồng để phát hiện sớm, ngăn chặn dịch bệnh kịp thời; 

Sẵn sàng thu dung, điều trị, phân tuyến điều trị và cách ly bệnh nhân, thực hiện tốt việc phân luồng, kiểm soát lây nhiễm tại các cơ sở khám, chữa bệnh; đẩy mạnh truyền thông cho người dân về các biện pháp dự phòng dịch bệnh tại các cửa khẩu, cộng đồng; 

Tăng cường tổ chức kiểm tra, giám sát, chỉ đạo công tác phòng chống dịch tại các địa phương.

Tiếp tục phối hợp với WHO, CDC Hoa Kỳ và Cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Điều lệ Y tế quốc tế của các quốc gia rà soát, cập nhật thông tin về tác nhân gây bệnh, các trang thiết bị xét nghiệm, sinh phẩm phục vụ chẩn đoán bệnh, cập nhật tài liệu truyền thông.

Liên tục cập nhật các hướng dẫn chuyên môn và tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế các tuyến về giám sát dịch bệnh, truyền thông nguy cơ, các biện pháp phòng chống, chăm sóc, điều trị bệnh nhân đậu mùa khỉ và phòng chống lây nhiễm trong cơ sở y tế.

Với người dân, Bộ Y tế khuyến cáo người cần che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp;

Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.

Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.

Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

Đảm bảo an toàn thực phẩm; thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.