Các chính sách không chỉ chuyển từ định hướng sang hành động cụ thể mà còn khẳng định rõ quyền và nghĩa vụ của người bệnh, góp phần nâng cao chất lượng và sự an toàn trong công tác khám chữa bệnh.

Theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi và bổ sung (số 15/2023/QH15) có hiệu lực từ ngày 1/1/2024, hệ thống cơ sở y tế đã không còn phân hạng theo tuyến mà chuyển sang phân theo cấp chuyên môn kỹ thuật.

Nói về công tác khám chữa bệnh BHYT, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, chất lượng khám chữa bệnh tiếp tục được cải thiện về cả chuyên môn lẫn quy trình phục vụ.

Hệ thống bệnh viện không ngừng được mở rộng, năng lực y tế cơ sở được củng cố, và kỹ thuật cao được chuyển giao sâu rộng tới cơ sở. Đồng thời, tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt trên 94%, góp phần giảm đáng kể gánh nặng chi phí cho người bệnh, đặc biệt là với các nhóm yếu thế.

Đặc biệt, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh những bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số trong y tế: bốn nền tảng số y tế dùng chung đã được hoàn thiện; hồ sơ sức khỏe điện tử và khám chữa bệnh từ xa đã được triển khai đồng bộ, giúp rút ngắn thời gian tiếp cận, tăng tính minh bạch và nâng cao hiệu quả chẩn đoán, điều trị.

Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng quyền lợi của người bệnh trong quá trình chẩn đoán và điều trị vẫn còn những bất cập. Một số cơ sở y tế vẫn còn quá tải, thời gian chờ đợi kéo dài, chi phí ngoài luồng vẫn tồn tại. Việc liên thông dữ liệu chưa đồng bộ dẫn đến tình trạng xét nghiệm, chẩn đoán trùng lặp, gây tốn kém và ảnh hưởng đến chất lượng điều trị.

Việc cung cấp thông tin đầy đủ cho người bệnh về chỉ định chuyên môn, lựa chọn phương pháp điều trị và quyền được đồng thuận chưa thực hiện đầy đủ và minh bạch.

Việc tiếp nhận, xử lý phản ánh vẫn còn thiếu chuyên nghiệp, chưa trở thành công cụ cải tiến dịch vụ hiệu quả. Chính sách BHYT, dù có những bước tiến đáng ghi nhận, nhưng trong bối cảnh kỹ thuật y tế không ngừng phát triển, cần tiếp tục cập nhật danh mục thuốc, vật tư và kỹ thuật thuộc phạm vi chi trả của bảo hiểm y tế để người bệnh không bị bỏ lại phía sau vì rào cản tài chính.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết những tồn tại này đặt ra yêu cầu cấp thiết, phải đảm bảo đầy đủ và thực chất quyền lợi của người bệnh trong quá trình chẩn đoán và điều trị, không chỉ ở khía cạnh chuyên môn hay kỹ thuật, mà còn ở góc độ thể chế, công bằng xã hội và đạo đức phục vụ. Ngành Y tế vẫn đang ra sức nỗ lực để từng bước khắc phục những hạn chế này.

Tại một hội thảo gần đây về công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế do Báo Tiền Phong tổ chức, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cũng cho biết, một trong những định hướng lớn mang tính đột phá đã được Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh gần đây, đó là phấn đấu để mỗi người dân được khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần mỗi năm và tiến tới miễn viện phí toàn dân.

Đây là những mục tiêu cụ thể, giàu tính nhân văn, thể hiện rõ bản chất ưu việt của chế độ ta và quyết tâm chính trị trong việc xây dựng một hệ thống y tế phục vụ nhân dân.

Ngành Y tế xác định lộ trình 2026-2030 và 2031-2035 sẽ tập trung triển khai đồng bộ các nhiệm vụ trọng tâm để từng bước hiện thực hóa hai chủ trương lớn này.

Đây là hành trình dài hơi, cần bước đi vững chắc, nhưng cũng là cơ hội lớn để chúng ta chuyển đổi hệ thống y tế từ chăm sóc bệnh sang bảo vệ sức khỏe, từ bị động sang chủ động, đồng thời nâng cao thực chất quyền lợi người bệnh.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cũng chia sẻ thêm, đến cuối năm 2023, quỹ BHYT kết dư 40.000 tỷ đồng và dự kiến sẽ tiếp tục tăng thêm trong năm nay. Hiện tại, ngành Y tế đang định hướng sửa đổi Luật BHYT, đặc biệt để tiến tới khám chữa bệnh miễn phí cho người dân theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Dự kiến, sắp tới, Việt Nam sẽ sửa toàn bộ Luật BHYT, trong đó sẽ tập trung vào khám chữa bệnh cho người dân, đặc biệt là khám chữa bệnh để sàng lọc và phát hiện sớm một số bệnh nguy hiểm.

Thông tin thêm về công tác khám chữa bệnh BHYT, Ths.Hoàng Trung Tuấn, Phó vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế), đến cuối năm 2024, tỷ lệ người dân tham gia BHYT tại Việt Nam sẽ đạt 94,2%. Các nhóm yếu thế như hộ nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi sẽ được Nhà nước hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần mức đóng, trong khi người lao động và hưu trí đóng theo tỷ lệ lương hoặc mức lương cơ sở.

Với mức đóng hiện nay, quỹ BHYT vẫn duy trì trạng thái cân đối, nhưng việc mở rộng quyền lợi và tăng chi trả đòi hỏi ngành y tế cần nghiên cứu linh hoạt lại mức đóng, bảo đảm tương xứng với khả năng chi trả của từng nhóm đối tượng và ngân sách Nhà nước.

Còn theo TS.Trần Chí Cường, Giám đốc Bệnh viện SIS Cần Thơ cho rằng, để giảm chi phí và hướng tới miễn viện phí, cần tập trung vào dự phòng bệnh tật. Ông cũng đề nghị tiếp tục đầu tư phát triển hệ thống y tế để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh chất lượng cao, đồng thời phát triển y tế kết hợp với phát triển kinh tế và du lịch.

PGS-TS.Phạm Ngọc Đông, Giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương cũng nhấn mạnh hơn 90% người dân đã tham gia BHYT, nhưng chúng ta vẫn chưa đạt được miễn phí khám chữa bệnh hoàn toàn.

Ông cho rằng, mức lương cơ bản hiện tại rất thấp và đóng BHYT theo lương cơ bản lại càng thấp hơn. Vì vậy, cần có chính sách đóng BHYT theo thu nhập thay vì chỉ theo lương.

Theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi và bổ sung (số 15/2023/QH15) có hiệu lực từ ngày 1/1/2024, hệ thống cơ sở y tế đã không còn phân hạng theo tuyến mà chuyển sang phân theo cấp chuyên môn kỹ thuật.

Các cơ sở y tế sẽ được chia thành ba cấp: Cấp ban đầu, cấp cơ bản và cấp chuyên sâu. Việc này giúp người tham gia BHYT dễ dàng nhận biết và lựa chọn cơ sở phù hợp với nhu cầu khám chữa bệnh của mình.

Ngoài ra, từ ngày 1/1/2025, các quy định về mức hưởng BHYT sẽ thay đổi theo một lộ trình cụ thể. Các quy định mới sẽ tạo ra bước chuyển quan trọng trong hệ thống BHYT tại Việt Nam, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHYT.