Chuck Feeney và người vợ Helga của ông cùng sống trong một căn hộ cho thuê tại San Francisco. Feeney không có ô tô hay bất kỳ vật dụng xa xỉ nào. Có lẽ, phụ kiện đáng giá nhất của ông hiện giờ là chiếc đồng hồ bằng cao su trị giá 15 USD.

Và, trong căn hộ của ông cũng không có bất kỳ một kỷ niệm chương hay bằng khen, hình ảnh nào ghi lại cống hiến của ông dành cho xã hội. Tính đến nay, tỷ phú "không nhà, không xe hơi" đã quyên góp hơn 8 tỷ USD cho các hoạt động hỗ trợ giáo dục đại học, y tế công cộng, nhân quyền và nghiên cứu khoa học.

Có lẽ, tên tuổi của Feeney không được nhiều người biết đến, bởi vì cuộc đời của ông là một sự hi sinh thầm lặng. Ông âm thầm phấn đấu và phát triển sự nghiệp để rồi khi về già, ông lặng lẽ cống hiến vì mục đích đem lại những điều tốt đẹp cho xã hội.

Một tỷ phú giàu có và keo kiệt với chính mình, song rộng rãi với mọi người

Chuck Feeney là một doanh nhân lỗi lạc, ông sở hữu hàng tỷ USD nhờ tập đoàn miễn thuế toàn cầu Duty Free Shoppers (DFS) do ông đồng sáng lập vào những năm 1960. Giàu có là vậy nhưng tỷ phú Feeney vẫn sống một cuộc đời tiết kiệm, ở trong các căn hộ nhỏ và chỉ đặt những loại rượu trắng rẻ nhất tại nhà hàng.

Những ai từng hợp tác hoặc quen với Feeney trong một thời gian dài hẳn sẽ nhận ra rằng ông chưa từng mặc đồ hàng hiệu, kính mát ông đeo cũng đã cũ, đồng hồ là loại làm từ cao su mua ở các cửa hàng ven đường. Ông không có ô tô riêng, ra ngoài thường đi bằng xe buýt, túi xách ông thường dùng là túi vải, món ăn ưa thích của ông là sandwich phô mai cà chua nướng chứ không phải là bất cứ món “sơn hào hải vị” nào. Có lẽ, trong mắt mọi người, Feeney là một tỷ phú keo kiệt và bủn xỉn, tuy nhiên, ông lại là một người đàn ông có tấm lòng đẹp.

Khoảnh khắc đáng nhớ trong sự nghiệp của người đàn ông này được đánh dấu bằng cống hiến của ông nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người. Sự kiện đó diễn ra vào ngày 23/11/1984, khi ấy, Feeney cùng người vợ đầu của ông - Danielle và luật sư Harvey Dale bay đến Bahamas – một địa điểm được lựa chọn để có thể tránh được những quy định về mặt pháp lý cho việc họ sắp sửa làm. Họ họp kín trong một căn phòng hội nghị. Vào 4 giờ chiều, Feeney bắt đầu ký một loạt tài liệu và sau đó cả 3 người đã rời văn phòng đến sân bay.

Sau khi bí mật ký xong các tài liệu đó, Chuck Feeney cảm thấy vô cùng nhẹ nhõm. Ông đã quyên góp toàn bộ tài sản, bao gồm tiền mặt, doanh nghiệp và cả cổ phiếu của mình cho tổ chức do chính ông sáng lập, nay được biết đến là Atlantic Philanthropies (Quỹ từ thiện Đại Tây Dương).

Mọi thứ đều được thực hiện một cách bí mật, Feeney tiếp tục quản lý doanh nghiệp, mua và bán tài sản trên khắp thế giới, vì vậy, mọi người vẫn nghĩ ông là một tỷ phú, ngay cả tạp chí Forbes.

Chuck Feeney là người sáng lập tập đoàn miễn thuế toàn cầu Duty Free Shoppers (DFS)

"Một việc làm đúng đắn"

Khi được hỏi lý do tại sao ông quyết định quyên góp hết tài sản của mình, thật đơn giản, ông đáp lại rằng: "Đó là một việc làm đúng đắn".

Có lẽ, tính cách hào phóng, giản dị, không thoải mái với những vật dụng cao cấp là các đức tính đẹp vốn có của những người Mỹ gốc Ireland, giống như mẹ ông – một y tá chuyên giúp đỡ người khác. Ông cũng bị ảnh hưởng bởi bài viết mang tên The Gospel of Wealth của Andrew Carnegie với lời tuyên bố nổi tiếng: "Triệu phú không gì khác hơn là người được người nghèo tin tưởng".

Sau sự kiện ở Bahamas, Feeney bắt đầu một cuộc hành trình suốt đời để thực hiện những nghĩa cử cao đẹp với số tài sản của mình. Đồng thời, ông cũng phát triển doanh nghiệp và danh mục đầu tư để cung cấp nhiều tiền hơn cho quỹ từ thiện.

Bên cạnh khao khát cải thiện đời sống cho hàng triệu người, tỷ phú này còn vô cùng xem trọng giáo dục. Ông đã quyên tặng 588 triệu USD cho Đại học Cornell, 125 triệu USD cho Đại học California, 60 triệu USD cho Đại học Stanford và chi ra 1 tỷ USD để cải tạo cũng như xây mới 7 trường đại học ở Ireland và 2 trường đại học ở Bắc Ireland. Rồi vào năm ngoái, Feeney đã tài trợ nốt 7 triệu USD cuối cùng cho Đại học Cornell nhằm hỗ trợ sinh viên làm công tác dịch vụ cộng đồng. 

Ai sinh ra cũng đều tay trắng, cuối cùng lại trắng tay ra đi…

Khi các hoạt động từ thiện của ông được tiết lộ, rất nhiều người mới biết đến và muốn tiếp xúc với ông. Họ tò mò điều gì đã khiến ông quyên hết tài sản của mình, để rồi sống một cuộc đời có phần nghèo khổ trong một căn hộ nhỏ như thế.

Trước sự tò mò của mọi người, Feeney mỉm cười kể một câu chuyện: "Một con cáo nhìn thấy những chùm nho trong vườn kết đầy quả mọng, nó muốn đánh một bữa no nê, nhưng do mập quá, nó không chui qua hàng rào được. Thế là nó nhịn ăn nhịn uống 3 ngày 3 đêm để gầy đi, cuối cùng nó đã vào được bên trong! Đánh chén xong, nó vô cùng mãn nguyện, nhưng khi vừa ghé mình chui qua hàng rào thì nó lại không chui ra được. Hết cách, nó đành phải thực hiện theo cách cũ, nhịn ăn nhịn uống 3 ngày 3 đêm. Kết quả là, khi nó chui ra được bên ngoài, bụng lại trở về như trước khi chui vào".

Có lẽ, điều khiến ông thanh thản khi sống cuộc đời không tài sản trong một căn hộ nhỏ là bởi ông hiểu được rằng, dù tài sản có lớn đến đâu thì khi qua đời, ông cũng chẳng thể mang gì theo được. Cũng như con cáo trong câu chuyện trên, dù nó có cố gắng nhét đầy nho vào bụng của mình, nhưng rồi, nó cũng chẳng thể mang cái bụng đầy nho ấy ra ngoài, để chui ra được bên ngoài, nó buộc phải đợi cho đến khi cái bụng trở lại lép kẹp như trước khi chui vào.

Bên cạnh đó, Feeney luôn có quan niệm rằng: "Thượng đế không có ngân hàng còn vải liệm thì không có túi, ai sinh ra cũng đều tay trắng, cuối cùng lại trắng tay, người đến rồi đi, chẳng ai có thể mang tài sản và danh tiếng mà mình cực khổ gây dựng đi cả".

Vì vậy, ông đã dùng toàn bộ tài sản của mình để quyên tặng với hi vọng cải thiện đời sống của con người và giúp xã hội phát triển tốt đẹp hơn. Ông thực sự đã hoàn thành được tâm nguyện "cho đi khi còn đang sống", "không nợ nần không vướng bận gì để đi gặp Thượng đế".

Với những hành động cao thượng đó, Chuck Feeney đã khơi nguồn cảm hứng cho nhiều tỷ phú khác trên thế giới cam kết cho đi phần lớn tài sản để làm từ thiện như Bill Gates và Warren Buffett.