Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện FTA Index năm 2024, chiều 8/4.

Chiều 8/4, tại trụ sở Chính phủ, Bộ Công thương phối hợp với Văn phòng Chính phủ tổ chức lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do của các địa phương - FTA Index năm 2024. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự sự kiện.

Lễ công bố Bộ chỉ số FTA Index không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công tác triển khai hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước mà còn tạo nền tảng vững chắc để nâng cao hiệu quả thực thi hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA), hỗ trợ doanh nghiệp, địa phương tốt hơn trong quá trình tham gia thương mại quốc tế và chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

Việt Nam hiện đã đàm phán, ký kết và thực thi 17 FTA với hơn 60 đối tác phủ rộng khắp các châu lục, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng nền kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển và vững mạnh.

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho hay: "Thế giới đang thay đổi từng ngày, cạnh tranh chiến lược và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, đặc biệt xu hướng bảo hộ mậu dịch ngày càng mở rộng, gia tăng,  Mỹ vừa công bố áp thuế đối ứng từ 10% đến 49% đối với hàng hóa của tất cả các nước khi nhập khẩu vào Mỹ, tác động bất ổn đến trật tự thương mại quốc tế và nền kinh tế toàn cầu".

Trong bối cảnh đó, các FTA mà Việt Nam đã ký được xem như là các “xa lộ lớn”, tạo thuận lợi vượt trội thúc đẩy trao đổi thương mại giữa các quốc gia; là “cánh cửa mở” liên thông kinh tế nước ta với thế giới.

Việc thực thi hiệu quả các FTA trong thời gian qua thể hiện rõ qua việc Việt Nam từng bước hội nhập sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu; quy mô ngoại thương cải thiện cán cân thương mại theo hướng chuyển từ thâm hụt sang thặng dư liên tục trong nhiều năm.

Quy mô xuất nhập khẩu trong năm ngoái cán mốc gần 800 tỷ USD, trong đó xuất khẩu gần 405 tỷ USD, 2024 cũng là năm thứ 9 liên tiếp nước ta xuất siêu với mức thặng dư kỷ lục gần 25 tỷ USD, giúp nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và các chỉ số kinh tế vĩ mô.

Tuy nhiên, công tác thực thi và tận dụng các FTA còn chưa đồng đều giữa các địa phương, đặt ra yêu cầu cần có sự đo lường, đánh giá và những giải pháp mạnh mẽ hơn từ các cơ quan quản lý thực thi FTA của trung ương và địa phương, cần đột phá trong tư duy hành động để có thể gia tăng hơn nữa cơ hội từ các FTA mang lại.

Để kịp thời khắc phục hạn chế nêu trên, Chính phủ đã giao Bộ Công thương chủ trì, nghiên cứu xây dựng và công bố Bộ chỉ số FTA Index hàng năm nhằm tạo lập, cung cấp cơ sở dữ liệu minh bạch, khách quan, toàn diện về mức độ thực thi các cam kết FTA tại từng địa phương.

Cũng theo ông Diên, Bộ chỉ số còn làm căn cứ quan trọng, giúp Chính phủ và các bộ, ngành hoạch định cơ chế, chính sách để điều hành sản xuất, xuất nhập khẩu bảo đảm sát thực, khả thi nhằm thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp chủ động tham gia khai thác có hiệu quả các FTA để đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia nhất là trong bối cảnh toàn cầu đang trải qua nhiều biến động phức tạp, khó đoán định.

Bên cạnh đó, Bộ chỉ số FTA Index còn là minh chứng rõ nét, thể hiện cam kết của Việt Nam về tự do hóa thương mại, cạnh tranh công bằng và hướng tới phát triển bền vững.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng Bằng khen cho các địa phương có thành tích trong việc thực hiện các FTA năm 2024.

Tại lễ công bố FTA-Index 2024, 10 địa phương được vinh danh dẫn đầu cả nước về điểm số FTA Index năm 2024 gồm: Cà Mau (34,90 điểm), Thanh Hóa (34,13 điểm), Bình Dương (34,03 điểm), Khánh Hòa (32,96 điểm), Trà Vinh (32,74 điểm), Long An (32,50 điểm), Hà Giang (32,46 điểm), Bạc Liêu (32,43 điểm), Ninh Bình (31,74 điểm), Điện Biên (31,72 điểm).

Theo ông Phạm Thành Ngại, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, nhờ việc hội nhập sâu rộng thông qua 17 FTA đã ký kết và thực thi, đặc biệt là các FTA thế hệ mới đã giúp địa phương khai thác và tận dụng hiệu quả các FTA để đẩy mạnh xuất khẩu, mở rộng thị trường, nhất là với nhóm hàng thủy sản, vốn là thế mạnh của địa phương. Năm 2024, xuất khẩu thủy sản của Cà Mau đạt trên 1,2 tỷ USD.

Đánh giá về nỗ lực của Bộ Công thương cùng các Bộ ngành liên quan trong việc xây dựng FTA Index năm 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng: "Đây là lần đầu tiên Việt Nam xât dựng Bộ chỉ số đánh giá, đo lường liên quan đến FTA, cho thấy những cố gắng nhằm mang lại lợi ích cho quốc gia, dân tộc và cả các đối tác của Việt Nam".

Theo Thủ tướng, việc ký kết các FTA và "công cụ" đánh giá thực thi FTA là cần thiết, thể hiện tính chuyên nghiệp của Việt Nam trong hội nhập. FTA-Index là công cụ mới, định lượng, có tính hệ thống, hướng đến cung cấp cơ sở dữ liệu minh bạch khách quan, căn cứ để hoạch định chính sách theo điều kiện tiềm năng của mỗi địa phương.

Nói thêm về FTA - Index, Thủ tướng nói: "Thế mạnh của Việt Nam là xuất khẩu nhưng phải hướng đến bền vững, tuân thủ cao. Hội nhập không chỉ có "Thảm đỏ và hoa hồng", mà có nhiều chông gai, đòi hỏi nhiều nỗ lực để vượt lên, đạt được các kết quả thực chất nhất.

"Với việc ký kết 17 FTA với hơn 60 nền kinh tế trên toàn cầu, đã thể hiện vai trò và vị thế của Việt Nam, thể hiện sự tin tưởng của bạn bè quốc tế với Việt Nam. Quá trình thực thi các FTA đã giúp Việt Nam không đơn thuần là mở rộng thị trường xuất khẩu, mà còn thúc đẩy cải cách từ trong nước, càng khó khăn, càng phải nỗ lực thích ứng, vượt khó để vươn lên, Thủ tướng nhấn mạnh.