Sản xuất tại CTCP Tập đoàn Hoa Sen.       Ảnh: Lê Toàn

Thách thức khi giá thép quay đầu

Giai đoạn đầu năm 2023, khi Trung Quốc mở cửa trở lại đã thúc đẩy đà hồi phục của giá thép thế giới nhờ kỳ vọng tiêu thụ của Trung Quốc tăng. Tuy nhiên, từ ngày 14/3/2023 đến 24/5/2023, giá thép thế giới lại giảm 19,1%, từ 4.362 về 3.531 CNY/tấn, đồng thời giá thép cán nóng (HRC) cũng đang xu hướng giảm mạnh và chưa có dấu hiệu tạo đáy.

Lý giải cho việc giá thép thế giới quay đầu gần đây, các chuyên gia nhận định, do lo ngại dai dẳng về lĩnh vực bất động sản trì trệ của Trung Quốc sau khi các dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy kém khả quan và đang có dấu hiệu tiếp tục đi xuống, khiến nhu cầu tiêu thụ thép suy giảm. Ngoài ra, lãi suất cao và lo ngại suy thoái cũng dẫn tới hoạt động đầu tư, xây dựng ở hầu hết quốc gia trên thế giới bị trì hoãn, ảnh hưởng tới nhu cầu tiêu thụ thép.

Tương tự thế giới, ở trong nước, các doanh nghiệp thép đã điều chỉnh giá thép bán ra 6 lần liên tiếp, về mức 15 triệu đồng/tấn, trái với xu hướng tăng giá đầu năm 2023.

Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho rằng, giá thép xây dựng trong nước liên tục giảm trong thời gian gần đây là do nhu cầu yếu tại hầu hết khu vực trên thế giới và tâm lý tiêu cực đã tác động đến giá bán thép thành phẩm. Nhu cầu tiêu thụ thép trong nước cũng giảm mạnh khiến doanh nghiệp sản xuất phải hạ giá bán để đẩy nhanh hàng tồn kho. Xu hướng dò đáy của giá thép xây dựng vẫn có khả năng tiếp tục trong thời gian tới.

Ngoài ra, VSA cho biết thêm, trong quý I/2023, sản xuất thép thành phẩm giảm 20,9%, về 6,692 triệu tấn; bán hàng thép thành phẩm giảm 25,4%, về 6,068 triệu tấn. Trong đó, xuất khẩu thép giảm 8,9%, về 1,659 triệu tấn.

Như vậy, số liệu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu của doanh nghiệp thép vẫn chưa cho thấy dấu hiệu hồi phục. Đặc biệt, giai đoạn từ đầu năm đến ngày 14/3 là thời điểm giá thép hồi phục, nhưng nhu cầu tiêu thụ vẫn yếu và với việc giá thép đang giảm mạnh, thách thức tiếp tục quay trở lại đối với doanh nghiệp sản xuất thép.

Còn nhớ, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023 của CTCP Tập đoàn Hoa Sen (mã HSG), Chủ tịch HĐQT Lê Phước Vũ cho biết, thời điểm khó khăn nhất của Hoa Sen đã qua, lượng hàng tồn kho giá cao đã xử lý xong.

Theo ông Vũ, hàng tồn kho của Hoa Sen hiện đủ dùng tới tháng 5/2023. Giá thép thấp nhất mà Hoa Sen mua trong năm ngoái là 510 USD/tấn và giá tồn kho trung bình khoảng 630 USD/tấn. Trong khi đó, giá thép cán nóng (HRC) của Formosa đã lên tới 680 USD/tấn và đơn giá từ Trung Quốc cũng trên dưới 700 USD/tấn.

Tuy nhiên, với kịch bản giá thép quay đầu giảm và chưa có dấu hiệu chạm đáy, kịch bản lạc quan của Chủ tịch Hoa Sen sẽ gặp nhiều thử thách.

Nguy cơ cổ phiếu HSG bị cắt margin

Về hoạt động kinh doanh, trong quý II niên độ tài chính 2022-2023 (từ ngày 1/1/2023 đến ngày 31/3/2023), Hoa Sen ghi nhận doanh thu đạt 6.980,9 tỷ đồng, giảm 44,9% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế ghi nhận 250,6 tỷ đồng, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm trước.

Điểm đáng lưu ý, theo Công ty cổ phần Chứng khoán SSI (SSI Research), lợi nhuận dương trong quý II của Hoa Sen nhờ hoàn nhập dự phòng hàng tồn kho 466 tỷ đồng do giá thép phục hồi. Tuy nhiên, sản lượng tiêu thụ của Hoa Sen vẫn còn yếu, đặc biệt là ở kênh nội địa với sản lượng tiêu thụ giảm 37% so với cùng kỳ, đạt khoảng 167.000 tấn và sản lượng xuất khẩu duy trì ổn định ở mức khoảng 50.000 tấn trong tháng 2 và tháng 3/2023 so với khoảng 32.000 tấn từ tháng 7 đến tháng 9/2022, mặc dù vẫn thấp hơn khoảng 50% đến 60% so với mức đỉnh vào nửa cuối năm 2021.

“Việc giá thép điều chỉnh sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến dự phòng hàng tồn kho của Hoa Sen và gây áp lực lên tỷ suất lợi nhuận chung. Trong đó, triển vọng ngắn hạn vẫn còn nhiều thách thức và lợi nhuận còn biến động mạnh do nhu cầu nội địa yếu và giá thép thế giới điều chỉnh khiến tỷ suất lợi nhuận của Hoa Sen rất mỏng”, SSI Research nhận định về triển vọng của Hoa Sen khi hạ khuyến nghị từ trung lập xuống kém khả quan với giá mục tiêu 14.300 đồng/cổ phiếu (giá thị trường ngày 23/5 là 15.950 đồng/cổ phiếu).

Lũy kế trong 6 tháng đầu niên độ 2022 - 2023 (từ ngày 1/10/2022 - 31/3/2023), Hoa Sen ghi nhận doanh thu đạt 14.898,3 tỷ đồng, giảm 49,7% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế ghi nhận lỗ 429,62 tỷ đồng (cùng kỳ lãi 873,02 tỷ đồng).

Được biết, theo quy định hiện hành, nếu lợi nhuận sau thuế trên Báo cáo tài chính soát xét bán niên là số âm, cổ phiếu sẽ bị đưa vào danh sách cổ phiếu không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ.

Căn cứ vào quy định, nếu như số liệu sau kiểm toán bán niên của Hoa Sen không có nhiều thay đổi so với số liệu lũy kế 6 tháng đầu năm niên độ tài chính 2022-2023, điều này đồng nghĩa nhiều khả năng cổ phiếu HSG sẽ sớm bị cắt margin khi công bố Báo cáo kiểm toán sắp tới.

Trước đó, chia sẻ với cổ đông tại Đại hội đồng cổ đông thường niên vào ngày 10/3/2023, ông Lê Phước Vũ cho biết, thời điểm khó khăn nhất của đã qua, Công ty bắt đầu có lãi từ tháng 2/2023.

Trong đó, sau khi lỗ 680 tỷ đồng trong quý I niên độ tài chính 2022-2023, Hoa Sen dự kiến lỗ thêm 100 tỷ đồng nữa vào tháng 1/2023. Lũy kế 4 tháng đầu năm niên độ 2022-2023, lỗ khoảng hơn 800 tỷ đồng. Tuy nhiên, tháng 2/2023 bắt đầu có lãi khoảng 50 tỷ đồng, tháng 3/2023 dự kiến lãi 100 tỷ đồng.

“Chắc chắn Hoa Sen đã có lời trở lại, nên cổ đông yên tâm, cổ phiếu HSG sẽ không bị cắt margin”, ông Lê Phước Vũ tự tin chia sẻ với cổ đông.

Tuy nhiên, có thể thấy, số liệu báo cáo đang cho thấy điều ngược lại và cổ phiếu HSG đang có nguy cơ bị các công ty chứng khoán cắt margin hàng loạt trong thời gian tới nếu như HoSE đưa cổ phiếu vào danh sách không được cho vay ký quỹ.