Cơ hội mới

Tại Diễn đàn Quốc tế Năng lượng Việt Nam - Trung Quốc - Asean 2025 vừa diễn ra, bà Nguyễn Thị Bình, Phó tổng giám đốc Tập đoàn T&T cho hay, sản phẩm liên doanh sẽ ra mắt thị trường vào năm 2026, đón đầu nhu cầu lắp đặt tích hợp pin lưu trữ cho các dự án năng lượng tái tạo tại thị trường Việt Nam sau khi có các quy định và khung pháp lý rõ ràng về giá điện từ pin lưu trữ và tỷ lệ lắp đặt.

Theo kế hoạch, giai đoạn 1 của dự án có công suất khoảng 2 GWh/năm và dự kiến vận hành trong năm 2026, giai đoạn 2 sẽ được triển khai sau giai đoạn 1 từ 2-3 năm, góp phần nâng tổng công suất của dự án đạt khoảng 10 GWh/năm.

Một số sản phẩm lưu trữ năng lượng được T&T Group giới thiệu tại Triển lãm Quốc tế Năng lượng Việt Nam - Trung Quốc - Asean 2025.

Là doanh nghiệp đang đầu tư mạnh vào lĩnh vực năng lượng năng lượng tái tạo, các dự án mà Tập đoàn T&T đã và đang triển khai có tổng công suất lũy kế hơn 2.800 MW gồm điện gió, điện mặt trời, điện khí LNG. Không chỉ đầu tư tại Việt Nam, T&T Group cũng đang triển khai Dự án điện gió công suất 495 MW tại Lào và có kế hoạch tiếp tục mở rộng đầu tư về năng lượng tại đây, hướng tới xuất khẩu điện về Việt Nam và một số nước trong khu vực. 

Thực tế này giúp T&T Group hiểu rất rõ lợi thế về pin lưu trữ khi tích hợp tại các dự án năng lượng tái tạo và có động lực để đi nhanh hơn trong tiến trình hướng tới mục tiêu trở thành Tập đoàn đầu tư năng lượng hàng đầu Việt Nam và top 50 châu Á với kế hoạch đến năm 2035 đạt tổng công suất phát điện từ 16.000 - 20.000 MW, chiếm khoảng 10% công suất hệ thống điện Việt Nam, trong đó phần lớn là từ các nguồn năng lượng sạch như điện mặt trời, điện gió, điện khí LNG, điện sinh khối và hydrogen/amoniac xanh.

Trong mắt giới đầu tư, Việt Nam vẫn được đánh giá là có tiềm năng và điều kiện tự nhiên rất thuận lợi để phát triển năng lượng tái tạo. Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh vừa được ban hành giữa tháng 4/2025 cũng đưa ra nhiều mục tiêu tham vọng trong phát triển năng lượng tái tạo với điện gió và điện mặt trời thời gian tới.

Cụ thể, theo quy hoạch điều chỉnh, đến năm 2030, tổng công suất điện gió trên bờ và gần bờ đạt 26.066 - 38.029 MW, tức tăng thêm khoảng 20.000 MW so với Quy hoạch điện VIII được ban hành tháng 5/2023. Con số tăng thêm về điện gió này cũng chưa bao gồm 6.000 MW điện gió ngoài khơi được ghi trong kế hoạch.

Về điện mặt trời, mục tiêu mới là đạt tổng công suất 46.459 - 73.416 MW vào năm 2030, tức tăng thêm hơn 28.000 MW so với Quy hoạch điện VIII, gồm cả điện mặt trời tập trung và trên mái nhà.

Cùng với phát triển năng lượng tái tạo, vấn đề lưu trữ năng lượng cũng được quan tâm nhiều hơn trong Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh vừa ban hành với quy định phát triển điện mặt trời tập trung phải kết hợp với lắp đặt pin lưu trữ với tỷ lệ tối thiểu 10% công suất và tích hợp trong 2 giờ.

Quy hoạch cũng đề ra kế hoạch phát triển hệ thống lưu trữ hàng ngàn MW, đặc biệt tại các vùng có tỷ trọng năng lượng tái tạo cao như Tây Nguyên, Ninh Thuận, Bình Thuận...

Dự án điện mặt trời, lưu trữ điện bằng pin lớn nhất thế giới Edwards & Sanborn (Mỹ) có công suất 875 MW và khả năng lưu trữ 3.287 MWh điện trong hơn 120.000 bộ pin. Ảnh: Mortenson.

Theo các chuyên gia, mục tiêu tận dụng tối đa các nguồn năng lượng hiện có, nhất là năng lượng tái tạo ngay tại Việt Nam để sản xuất điện nhằm đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế mà Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh đưa ra cũng là một giải pháp khôn ngoan mà nếu thực hiện tốt sẽ giúp giảm bớt sự phụ thuộc vào việc nhập khẩu năng lượng sơ cấp (than, khí LNG), từ đó giúp đảm bảo an ninh năng lượng.

Cũng trước đó ít ngày, Bộ Công thương đã có Quyết định 988/QĐ-BCT phê duyệt khung giá phát điện áp dụng cho loại hình nhà máy điện mặt trời. Điểm mới của khung giá phát điện áp dụng cho loại hình nhà máy điện mặt trời lần này là có tính đến nhà máy có hệ thống pin tích trữ và được phân chia theo 3 miền riêng biệt.

Ông Phan Xuân Dương, chuyên gia tư vấn năng lượng độc lập nhận xét, việc phân chia giá mua điện theo vùng và có pin lưu trữ cho thấy, đã có sự thay đổi trong tư duy và không cào bằng một mức giá cho cả nước như trước đây. 

Những mục tiêu lớn về năng lượng tái tạo nói trên và các động thái mới trong xây dựng chính sách liên quan đến pin lưu trữ đã phát đi tín hiệu tích cực, thu hút được sự quan tâm của không ít nhà đầu tư lớn vào lĩnh vực này. 

Cuộc đua mới

“Năng lượng tái tạo có sự không ổn định và gây những khó khăn nhất định cho quá trình vận hành hệ thống điện nếu được huy động với tỷ trọng cao. Tuy nhiên khi được tích hợp pin lưu trữ sẽ giải toả được nhược điểm này. Với các quy định tương đối rõ ràng gần đây, chúng tôi tin chắc rằng, giai đoạn năm 2026 đến năm 2030 sẽ là thời điểm phát triển mạnh mẽ của việc sử dụng pin lưu trữ cho các dự án năng lượng tái tạo”, bà Nguyễn Thị Bình nhận xét.

Để nắm bắt cơ hội mới, Tập đoàn T&T hiện đã bắt đầu triển khai tại Việt Nam dự án sản xuất pin lưu trữ thông qua hợp tác, liên danh với đối tác hàng đầu của Trung Quốc.

“Mục tiêu của chúng tôi ra mắt sản phẩm mới vào năm 2026 và chiếm lĩnh 40-50% thị trường trong nước, hướng tới xuất khẩu cho thị trường khu vực cũng như xuất khẩu sang các nước khác trên thế giới như Mỹ và EU”, bà Bình nói.

Chia sẻ về những thách thức trong phát triển pin năng lượng - lĩnh vực hoàn toàn mới và khó, mà hiện chưa có doanh nghiệp nào tại Việt Nam làm được, đại diện T&T Group cũng cho biết, trên thế giới, đặc biệt là Trung Quốc đã đầu tư vào lĩnh vực pin lưu trữ khoảng hơn 10 năm nay, nên các dòng sản phẩm, các thương hiệu của họ khá là mạnh. Vì vậy, áp lực cạnh tranh của thị trường cũng là không nhỏ.

Các nhà máy điện mặt trời kết hợp pin lưu trữ đã có chính sách giá mua điện riêng.

“Tôi nghĩ Chính phủ sẽ rất khuyến khích các mặt hàng pin lưu trữ được sản xuất ở Việt Nam và do các nhà đầu tư Việt Nam tham gia đầu tư thì chắc chắn sẽ có những cơ chế ủng hộ, ưu đãi để tăng được tính cạnh tranh trên thị trường”, bà Bình nói.

Hiện T&T Group đã thiết lập cơ chế hợp tác chiến lược với một số nhà thầu, nhà cung cấp thiết bị của Trung Quốc như GEDI thuộc Tập đoàn China Energy, Goldwind, Envision… để đồng hành từ rất sớm (từ khâu nghiên cứu, khảo sát, lập FS dự án cho đến triển khai đầu tư xây dựng), giúp chủ động lựa chọn các dự án hiệu quả và đảm bảo tiến độ đầu tư.

“T&T mong muốn tiếp tục hợp tác với các tập đoàn Trung Quốc để cùng chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ, mở rộng đầu tư, sản xuất thiết bị tại Việt Nam. Đặc biệt, là hợp tác với nhà sản xuất thiết bị từ Trung Quốc có mong muốn mở rộng đầu tư sản xuất tại Việt Nam, trong các “Khu công nghiệp xanh” mà Chính phủ Việt Nam đã quy hoạch, tạo ra các trung tâm sản xuất, cung cấp thiết bị năng lượng tái tạo cho toàn khu vực ASEAN”, đại diện T&T Group cho hay.