Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trong ngành Y tế, việc triển khai đơn thuốc điện tử và chữ ký số tại các cơ sở khám chữa bệnh không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo an toàn và tiện lợi cho người dân.

Ảnh minh họa.

Một trong những ứng dụng cụ thể và thiết thực nhất của quá trình chuyển đổi số này là việc triển khai hình thức mua thuốc trực tuyến thông qua các nền tảng số có xác thực điện tử.

Tại một hội thảo gần đây về lĩnh vực nền tảng số, bà Trần Thị Nhị Hà, Phó chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội, nguyên Giám đốc Sở Y tế Hà Nội nhận định rằng, việc tích hợp chức năng mua thuốc qua VNeID là một bước tiến quan trọng trong lộ trình số hóa ngành Dược. Tuy nhiên, hiện việc triển khai mới chỉ áp dụng đối với thuốc không kê đơn.

Trong khi đó, thực tế cho thấy hơn 80% thị trường dược phẩm tại Việt Nam là thuốc kê đơn. Do vậy, bà Hà nhấn mạnh sự cần thiết phải sớm hoàn thiện hành lang pháp lý để mở rộng phạm vi áp dụng, cho phép người dân có thể tiếp cận và mua thuốc kê đơn qua các nền tảng số một cách hợp pháp, an toàn và hiệu quả.

Một trong những yếu tố quan trọng là hoàn thiện quy định về kê đơn điện tử. Dù Thông tư 04/2022 của Bộ Y tế đã đặt ra lộ trình triển khai, thực tế vẫn gặp nhiều khó khăn do thiếu mã định danh và tài khoản cho bác sỹ, cơ sở y tế cũng như người bệnh. Việc giải quyết các vướng mắc này sẽ tạo cơ sở pháp lý vững chắc, thúc đẩy bán thuốc kê đơn online một cách hợp pháp và hiệu quả.

Bà Hà cũng cho rằng, việc thống nhất hệ thống dữ liệu y tế giữa các địa phương là điều kiện tiên quyết trong quá trình triển khai sổ sức khỏe điện tử và các nền tảng y tế số. Khi có một cơ sở dữ liệu đồng bộ toàn quốc, việc quản lý sức khỏe người dân sẽ trở nên hiệu quả hơn, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

Việc tích hợp đơn thuốc điện tử vào sổ sức khỏe điện tử và kết nối với các nền tảng thương mại điện tử sẽ mở ra một hướng đi mới trong cung cấp dịch vụ y tế hiện đại, bảo mật và thuận tiện. Bà Hà kêu gọi Bộ Y tế và các cơ quan chức năng sớm hoàn thiện hành lang pháp lý để đồng bộ hóa quy trình, đáp ứng nhu cầu y tế ngày càng cao trong xã hội hiện đại.

Đặc biệt, việc cho phép bán thuốc kê đơn online sẽ mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân mãn tính và người cao tuổi, nhóm đối tượng thường xuyên sử dụng lại đơn thuốc cũ. Nếu được phép bán thuốc online có xác thực đơn thuốc điện tử, người bệnh sẽ tiết kiệm thời gian, công sức và giảm nguy cơ lây nhiễm trong quá trình đến nhà thuốc.

Bên cạnh đó, số hóa hoạt động bán thuốc kê đơn sẽ tăng tính minh bạch và khả năng kiểm soát thị trường dược. Các giao dịch thông qua nền tảng số, được xác thực bằng VNeID và truy xuất đơn thuốc sẽ giúp loại bỏ nguy cơ thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc đang trôi nổi trên thị trường.

Mô hình này không chỉ giúp Việt Nam bắt kịp xu thế toàn cầu mà còn phù hợp với các tiêu chuẩn công nghệ hiện đại. Nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore đã áp dụng thành công hình thức này với hệ thống giám sát nghiêm ngặt.

Theo bà Nguyễn Đỗ Quyên, Phó tổng giám đốc FPT Retail, nhà thuốc Long Châu hiện là một trong những đơn vị tiên phong tích hợp hệ thống VNeID, nhằm xây dựng nền tảng mua thuốc minh bạch, an toàn hơn cho người dân.

Dù đã có hơn 100.000 lượt khách hàng sử dụng dịch vụ kết nối VNeID để mua thuốc, việc này hiện mới chỉ áp dụng cho nhóm thuốc không kê đơn theo quy định của Luật Dược sửa đổi.

Bà cũng nhấn mạnh vai trò của quản lý chặt chẽ trong hoạt động bán thuốc trực tuyến. Các sàn thương mại điện tử và ứng dụng bán thuốc phải đảm bảo tiêu chuẩn về an toàn, bảo mật thông tin, và có đầy đủ giấy phép hành nghề.

“Chúng tôi cam kết minh bạch trong mọi quy trình, từ bảo vệ thông tin cá nhân đến đảm bảo chất lượng thuốc”, bà Quyên chia sẻ. Bà cũng đề xuất ứng dụng công nghệ blockchain để truy xuất lịch sử giao dịch, đảm bảo tính minh bạch và không thể bị can thiệp.

Về vấn đề thuốc kê đơn, bà Quyên nhấn mạnh rằng, việc số hóa thuốc kê đơn là bước đi quan trọng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân trong tiếp cận thuốc điều trị một cách nhanh chóng, an toàn và tiện lợi.

Bên cạnh việc thúc đẩy đơn thuốc điện tử, bà Nguyễn Đỗ Quyên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc minh bạch trong hoạt động phân phối và bán lẻ dược phẩm.

Trong bối cảnh thị trường dược "vàng thau lẫn lộn", người dân có nguy cơ cao mua phải thuốc giả hoặc thuốc kém chất lượng từ các cơ sở không đủ điều kiện hoạt động, bà Quyên đề xuất cơ quan quản lý nhà nước nên xem xét việc cấp định danh điện tử cho các nhà thuốc đạt chuẩn GPP (Thực hành tốt nhà thuốc), với đội ngũ dược sỹ có giấy phép hành nghề hợp pháp. Hình thức này có thể hiểu đơn giản là “cấp tích xanh” cho các nhà thuốc uy tín.