Sôi động xuất khẩu xuyên biên giới

Dự báo trên được Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) dẫn nguồn từ báo cáo của Access Partnership, cho thấy tiềm năng và cơ hội đáng kể để doanh nghiệp sản xuất trong nước có thể tăng tốc xuất khẩu qua các nền tảng số.

Hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới ngày càng phổ biến ở nước ta. Từ đại dịch Covid-19, hình thức giao dịch xuất khẩu trực tuyến giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, hình thức giao dịch trực tuyến giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng (B2C) lại tăng trưởng mạnh.

Nền tảng mua sắm trực tuyến Shopee cũng ghi nhận sự tham gia mạnh mẽ của doanh nghiệp Việt, với hơn 350.000 nhà bán hàng trong nước xuất hiện trên nền tảng quốc tế, giới thiệu hơn 15 triệu sản phẩm ra thị trường toàn cầu.

doanh nghiệp xuất khẩu xuyên biên giới cần đáp ứng các yêu cầu về chất lượng hàng hóa, an toàn vệ sinh thực phẩm, có thể truy xuất nguồn gốc xuất xứ, sản xuất bền vững, giảm phát thải… để thỏa mãn các tiêu chuẩn từ thị trường khó tính, tiêu chuẩn cao như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, đặc biệt với nông sản, sản phẩm chế biến…

- Bà Lại Việt Anh, Phó cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương)

Trong khi đó, Gian hàng Quốc gia Việt Nam trên sàn Alibaba.com cũng bắc cầu cho nhiều doanh nghiệp Việt nhận đơn hàng xuất khẩu xuyên biên giới.

Ông Trịnh Khắc Toàn, Giám đốc khu vực miền Bắc của Amazon Global Selling Việt Nam khẳng định, ngành bán lẻ toàn cầu đã thay đổi và chuyển dịch nhanh chóng sang thương mại điện tử, trong đó thương mại điện tử xuyên biên giới là cơ hội cho doanh nghiệp chuyển đổi và tận dụng để vươn ra toàn cầu.

“Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, xu hướng tiêu dùng thay đổi, doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào kênh xuất khẩu truyền thống, mà phải có chiến lược đầu tư để khai thác xuất khẩu qua thương mại điện tử xuyên biên giới”, ông Toàn nhấn mạnh.

Dù mới tham gia những năm gần đây, nhưng hiện tại, nhiều doanh nghiệp Việt không còn xa lạ với xuất khẩu bằng phương thức này. Doanh thu xuất khẩu tăng trưởng ấn tượng hàng năm. Doanh thu của các nhà bán hàng Việt Nam tăng bình quân 20- 30%/năm.

Trên phạm vi toàn cầu, xuất khẩu xuyên biên giới tiếp tục gia tăng. Dự báo đến năm 2027, tổng doanh số xuất khẩu qua phương thức này trên toàn cầu có thể đạt 4.000 tỷ USD, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của thương mại điện tử trong bán lẻ toàn cầu.

Thương mại điện tử xuyên biên giới trở thành kênh xuất khẩu hàng hóa quan trọng, mở rộng thị trường tiêu thụ cho hàng hóa Việt Nam. Dữ liệu của Amazon cho thấy, điểm tích cực là doanh nghiệp Việt Nam đã mở rộng phạm vi kinh doanh quốc tế với số lượng sản phẩm xuất khẩu và bán ra trên Amazon tăng đáng kinh ngạc, với mức tăng 300% trong 5 năm qua.

Các đối tác bán hàng Việt Nam trên Amazon đã bán thành công khoảng 18 triệu sản phẩm cho khách hàng trên toàn cầu. Có hàng trăm doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam đang bán hàng thông qua Amazon, số lượng doanh nghiệp đạt doanh thu trên 1 triệu USD tăng gần gấp 10 lần.

Ông Bùi Huy Hoàng, Phó giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và công nghệ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương) cho rằng, thương mại điện tử toàn cầu không đơn thuần là mở gian hàng, mà là cuộc chơi đòi hỏi tư duy từng bước làm chủ chuỗi giá trị số.

“Để thương mại điện tử xuyên biên giới trở thành đòn bẩy tăng trưởng dài hạn, doanh nghiệp Việt cần chủ động hơn trong tư duy tiếp cận trực tiếp thị trường quốc tế, thay vì chỉ dựa vào nền tảng sẵn có. Điểm yếu của không ít doanh nghiệp Việt là vẫn đang loay hoay, dừng lại ở việc đưa hàng lên sàn, mà thiếu chiến lược bài bản về xây dựng cơ sở dữ liệu, vận hành, marketing và dịch vụ hậu mãi xuyên biên giới”, ông Hoàng nhấn mạnh.

Dư địa tăng trưởng còn rất lớn

Dự báo, hoạt động thương mại của Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh trong những năm tới.

Các đối tác thương mại lớn như Trung Quốc, Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc… tiếp tục là những điểm đến quan trọng của các nhà xuất khẩu trong nước, trong đó Mỹ hiện là thị trường mua hàng Việt qua thương mại điện tử nhiều nhất.

Sự xuất hiện của các nền tảng trung gian nước ngoài đã vào Việt Nam như Amazon, Shopee, Alibaba… đang giúp hàng ngàn doanh nghiệp Việt, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, xuất khẩu hàng hóa với chi phí thấp và mở rộng thị trường hiệu quả.

Việt Nam hiện trong nhóm quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử cao nhất thế giới. Nhiều doanh nghiệp đã và đang tăng tốc xuất khẩu xuyên biên giới nhằm tận dụng sự hỗ trợ từ các nền tảng, tiết kiệm chi phí và mở rộng thị trường một cách hiệu quả.

Để hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu xuyên biên giới, Bộ Công thương đã xây dựng Kế hoạch Tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, với định hướng đưa sản phẩm “Made in Vietnam” vươn ra thị trường toàn cầu thông qua các kênh số.

Trọng tâm của kế hoạch là nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp, nhà sản xuất trong nước, giúp họ làm chủ công cụ thương mại điện tử để xúc tiến xuất khẩu và mở rộng thị trường quốc tế. Việc Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu là một động lực then chốt.

Trong nỗ lực kết nối doanh nghiệp Việt với các nhà mua hàng toàn cầu, Diễn đàn Ứng dụng thương mại điện tử và công nghệ số Việt Nam năm 2025 sẽ được Bộ Công thương tổ chức trong các ngày 4 - 6/9/2025 tại TP.HCM. Diễn đàn dự kiến đón trên 300 đoàn doanh nghiệp quốc tế đến từ nhiều quốc gia.