Dự thảo Thông tư này được kỳ vọng đảm bảo quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế, nhưng vẫn không ít ý kiến lo ngại đây chỉ là giải pháp tình thế, người bệnh vẫn bị ảnh hưởng.

Bộ Y tế đang lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư quy định thanh toán chi phí thuốc, vật tư y tế trực tiếp cho người bệnh tham gia bảo hiểm y tế.

Tình trạng người bệnh có thẻ bảo hiểm y tế phải bỏ tiền túi để mua thuốc trong danh mục thuốc bảo hiểm y tế đang là một vấn nạn trầm kha.

Theo Luật Bảo hiểm y tế, cơ sở y tế, cơ sở khám chữa bệnh phải đảm bảo đầy đủ thuốc cho người bệnh. Tuy nhiên, khi được hỏi, các bác sĩ chỉ biết giải thích bệnh viện không có thuốc, còn lãnh đạo bệnh viện lại đổ cho cơ chế nên không đấu thầu được thuốc.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo Thông tư quy định thanh toán chi phí thuốc, vật tư y tế trực tiếp cho người bệnh tham gia bảo hiểm y tế.

Dự thảo Thông tư đang được họp bàn với các cơ quan, đơn vị liên quan và lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân để sớm đưa vào triển khai.

Bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế, Bộ Y tế cho biết, theo dự thảo Thông tư, quỹ bảo hiểm y tế sẽ thanh toán chi phí thuốc, vật tư y tế trực tiếp cho người bệnh có thẻ bảo hiểm y tế hoặc thanh toán chi phí thuốc, vật tư y tế cho cơ sở khám, chữa bệnh có đủ một số điều kiện như: Thuốc, vật tư y tế mà người bệnh được kê đơn thuộc phạm vi quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế;

Người bệnh được chẩn đoán, kê đơn và chỉ định thuốc, vật tư y tế nhưng tại thời điểm sử dụng hoạt chất thuốc, vật tư y tế không sẵn có tại cơ sở khám, chữa bệnh.

Ngoài ra, khi người bệnh phải tự mua thuốc, vật tư y tế ở bên ngoài, dự thảo quy định theo hướng là phải tìm mua ở những nhà thuốc đã trúng thầu tại một cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nào đó.

Nhiều người đặt câu hỏi, với trường hợp đã mua thuốc bên ngoài trước khi Thông tư có hiệu lực thì có được thanh toán, đại diện Vụ Bảo hiểm y tế cho biết, tuy dự thảo chưa quy định cụ thể trong thời điểm nào mua thuốc sẽ được thanh toán, nhưng sau ngày thông tư có hiệu lực, nếu người bệnh có đầy đủ hồ sơ thủ tục, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ thanh toán. 

Tuy nhiên, tìm hiểu sâu dự thảo sẽ thấy, không phải bệnh nhân có thẻ bảo hiểm y tế nào mua thuốc bên ngoài cũng được thanh toán trực tiếp mà phải đáp ứng 3 điều kiện: Thuốc, vật tư y tế mà người bệnh được kê đơn trong danh mục bảo hiểm y tế nhưng tại thời điểm đó không sẵn hoặc không có loại thay thế phù hợp có tại cơ sở khám chữa bệnh;

Người bệnh hoặc người nhà người bệnh mua tại nhà thuốc của bệnh viện hoặc cơ sở y tế, nơi người bệnh điều trị; hoặc mua tại nhà thuốc, quầy thuốc tại các bệnh viện, cơ sở y tế khác mà đã trúng thầu, ký hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế; hợp đồng thầu cung ứng thuốc, vật tư y tế còn hiệu lực.

Một số ý kiến lo lắng, liệu việc thanh toán này có thực sự mang lại lợi ích cho người bệnh hay vẫn đẩy khó khăn cho người bệnh. Nhiều chuyên gia cho hay, thay vì được hưởng quyền lợi ngay trên giường bệnh, người bệnh phải ra ngoài để mua thuốc hay vật tư y tế.

Bên cạnh đó, không phải bệnh nhân nào cũng có thể tự mua thuốc. Có bệnh nhân có thể đi lại, cũng có người hoàn cảnh đơn chiếc, nằm liệt; người không đủ sức khỏe đi lại.

Trong khi đó, theo quy định hiện hành, bệnh nhân có quyền được cơ sở khám chữa bệnh cung ứng thuốc và vật tư y tế trong quá trình điều trị, đồng thời thụ hưởng quyền lợi được cơ sở y tế đảm bảo thuốc và vật tư y tế đạt tiêu chuẩn chất lượng, an toàn cho quá trình điều trị.

Ông Lê Văn Phúc, Trưởng ban Thực hiện chính sách bảo hiểm y tế của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho biết, theo quy định cơ sở khám, chữa bệnh phải có trách nhiệm, vừa đảm bảo mức giá, chất lượng, quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế.

Mặt khác, với ý nghĩa nhân văn của chính sách bảo hiểm y tế là người bệnh nghèo đi viện được điều trị miễn phí từ 80% - 100%, không phải chi trả hoặc chỉ chi đến 20% với các loại thuốc, vật tư y tế trong danh mục thuốc bảo hiểm y tế.

Do vậy, với việc để người bệnh đi mua thuốc, vật tư y tế bên ngoài là đồng nghĩa với việc người bệnh phải tạm ứng tiền của mình để chi trả cho 80% - 100% mà đáng ra cơ sở y tế phải bảo đảm đủ.

Và theo quy định, sau khi kết thúc đợt điều trị nhớ mang giấy tờ hợp pháp đến cơ quan bảo hiểm xã hội, người bệnh còn phải đợi tới 40 ngày kể từ khi nộp đủ giấy tờ thì được thanh toán (quy định tại khoản 3 Điều 32 Luật Bảo hiểm y tế).

Trong trường hợp này, người bệnh sẽ lấy tiền đâu để điều trị đợt tiếp theo. Mặt khác, để được hoàn trả tiền, bệnh nhân phải nắm rõ đơn vị đã trúng thầu, cửa hàng bán ở đâu, hợp đồng có còn hiệu lực hay không. Quy định này là quá gây khó khăn cho người bệnh khi phải nắm rõ, cập nhật đơn vị trúng thầu với bệnh viện.

Điều này không chỉ cho thấy những nhiêu khê mà người bệnh phải thực hiện mà trong số đó, sẽ có rất nhiều bệnh nhân nghèo, có hoàn cảnh khó khăn không có tiền để tạm ứng cho số thuốc, vật tư y tế mà họ được hưởng.

Khi không mua được thuốc, vật tư y tế, để cứu chữa bệnh thì ai sẽ chịu trách nhiệm cho sức khoẻ, tính mạng của họ trong khi đó Luật Bảo hiểm y tế đã quy định rõ quyền lợi của bệnh nhân, của người tham gia bảo hiểm y tế phải được đảm bảo, đây là yêu cầu chính đáng và cần thiết.

Thiết nghĩ, việc thanh toán cho người bệnh khi phải mua thuốc, vật tư y tế bên ngoài chỉ là giải pháp tình thế, giải quyết khó khăn trước mắt, giảm thiệt hại cho người bệnh có thẻ bảo hiểm y tế.

Tuy nhiên, gốc rễ của vấn đề là ngành Y tế phải tìm cách đảm bảo cung ứng đủ thuốc, vật tư y tế ngay tại cơ sở khám chữa bệnh, cơ sở điều trị nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mọi bệnh nhân, chứ không thể vì khó khăn về thủ tục hành chính của ngành mà đẩy việc mua thuốc cho chính người bệnh.