Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại tổ - Ảnh: NY.

“Dân tộc ta càng áp lực càng nỗ lực, trong khó khăn lại nảy ra sáng kiến. Tăng trưởng trên 8% là áp lực nhưng đòi hỏi cả hệ thống phải nỗ lực", theo người đứng đầu Chính phủ.

Tiếp tục Kỳ họp thứ 10, chiều 4/11 Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng (Dự thảo).

Nhận xét chung của nhiều đại biểu là Dự thảo đã thể hiện nhiều quan điểm mới cả về thể chế, kinh tế, văn hóa, an sinh xã hội. Dự thảo văn kiện được chuẩn bị công phu, ngắn gọn, súc tích, có tính kế thừa và phát triển.

Trên cơ sở gợi ý của Tổng Bí thư Tô Lâm, các vị đại biểu đã bàn sâu thêm một số vấn đề cần quan tâm hơn nữa về mô hình tăng trưởng, phân cấp phân quyền, chăm lo an sinh xã hội…

Phát biểu tại tổ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói, tăng trưởng phải gắn với quy mô nền kinh tế với định hướng tăng trưởng nhanh nhưng bền vững, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. “Phải đảm bảo bội chi vì nếu thu không đủ chi, nền kinh tế sẽ đổ vỡ ngay”, Thủ tướng nói.

Với mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm nay và tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới, Thủ tướng nhận định “tăng trưởng cao rất khó nhưng có dư địa để làm”. Năm nay, với mức tăng trưởng trung bình 3 quý đã đạt 7,85%, song Thủ tướng lo ngại mức tăng trưởng của quý cuối năm trong bối cảnh miền Bắc vừa qua ngập lụt và miền Trung cũng đang chìm trong mưa lũ.

“Rất khó khăn nhưng phải đặt ra sức ép để làm. Dân tộc ta càng áp lực càng nỗ lực, trong khó khăn lại nảy ra sáng kiến. Tăng trưởng trên 8% là áp lực nhưng đòi hỏi cả hệ thống phải nỗ lực, bởi tăng trưởng được thì năng suất lao động tăng cao, thu nhập được cải thiện, đời sống người dân được nâng lên”, người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh.

Đề cập một trong những vấn đề quan trọng góp phần cho tăng trưởng, là hạ tầng chiến lược, Thủ tướng nhấn mạnh nhiệm kỳ này, đầu tư cho phát triển tăng 55% so với nhiệm kỳ trước.

Với hạ tầng giao thông, theo Thủ tướng, cả nước đang dồn lực để hoàn thiện, trước hết là hệ thống đường bộ cao tốc với bước chuyển đổi quan trọng giao cho các địa phương làm chủ đầu tư để dự án được triển khai nhanh hơn.

Thủ tướng đánh giá, việc chuyển đổi giao vai trò chủ đầu tư các dự án từ bộ sang địa phương là bước chuyển quan trọng góp phần phát triển hạ tầng.

Đây cũng là một kinh nghiệm, cần áp dụng khi tới đây triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, theo lãnh đạo Chính phủ.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng lưu ý phân cấp phân quyền phải đi đôi với phân bổ nguồn lực, tăng cường kiểm tra, giám sát.

Nhấn mạnh có hợp tác công - tư mới phát triển được hạ tầng, Thủ tướng dẫn chứng thời gian vừa qua đã triển khai hàng loạt dự án giao thông quan trọng theo định hướng này.

Chẳng hạn, với hàng không cần đầu tư sân bay, hình thành các hãng hàng không để “tự quản lý, cạnh tranh và phát triển”. “Nếu chỉ có Vietnam Airlines thì người dân không được hưởng giá rẻ. Phải có cạnh tranh, tạo cơ chế cho công - tư đồng hành”, người đứng đầu Chính phủ trao đổi.

Ví dụ được Thủ tướng dẫn chứng là trước đây sân bay Vân Đồn giao cho tư nhân và được triển khai rất nhanh, chỉ mất 2 năm thay vì 5-7 năm như dự kiến. Hay vừa qua sân bay Phú Quốc, sân bay Gia Bình cũng mạnh dạn giao cho tư nhân làm.

“Hạ tầng đòi hỏi đầu tư rất lớn, nếu không có cơ chế huy động các nguồn lực thì không làm nổi”, Thủ tướng nói.

Đi kèm với phát triển hạ tầng, Thủ tướng cũng lưu ý các bộ ngành, địa phương chủ động trong xây dựng thể chế, vì thể chế là động lực, là nguồn lực, và cũng là sức cạnh tranh của một quốc gia.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu phải bỏ tư duy “không quản được thì cấm”. Thay vì tư duy pháp luật để quản lý, phải xây dựng pháp luật tạo điều kiện cho sự phát triển. Làm luật vì thế phải đi từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo.

Ông lấy ví dụ, trong đầu tư đang ách tắc cái gì? Liên quan giải phóng mặt bằng là khó nhất, vậy xây dựng pháp luật phải bám sát vào đó, phải lo cho dân an cư, chính sách đền bù phù hợp, bảo đảm nguyên tắc đi khỏi nơi này thì cuộc sống ít nhất phải bằng, hoặc hơn nơi cũ. Người ta không thể xây dựng nhà cửa nhanh được, nên phải có nhà tạm cư. Giá cả phải phù hợp để người dân được hài hòa lợi ích, ông phân tích.

Liên quan việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Thủ tướng ghi nhận những hiệu quả tích cực ban đầu sau vài tháng bộ máy mới đi vào hoạt động. Theo đó, cả hệ thống đã chuyển đổi trạng thái từ quản lý sang kiến tạo và phục vụ nhân dân.

“Với một bộ máy và thói quen đã hình thành 80 năm nay không thể nhanh chóng thay đổi, nhưng chúng ta không cầu toàn, không nóng vội và cũng không bỏ lỡ cơ hội”, Thủ tướng phát biểu.

Người đứng đầu Chính phủ cũng nhấn mạnh phải xây dựng bộ máy phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn, trên cơ sở đó xây dựng vị trí việc làm và có chính sách trả lương cho cán bộ công chức theo vị trí việc làm.