Dự luật "nắn gân" TikTok được thông qua với số phiếu ủng hộ áp đảo 352-65 trong một cuộc bỏ phiếu lưỡng đảng tại Hạ viện vào ngày 13/3. Ảnh: AFP

Số phiếu ủng hộ áp đảo

Dự luật được thông qua với số phiếu ủng hộ áp đảo 352-65 trong một cuộc bỏ phiếu lưỡng đảng tại Hạ viện vào ngày 13/3. Tuy nhiên, dự luật được dự đoán sẽ có lộ trình thông qua không bằng phẳng tại Thượng viện bởi một số thượng nghị sĩ ủng hộ một cách tiếp cận khác để quản lý các ứng dụng thuộc sở hữu nước ngoài gây ra mối lo ngại an ninh. Lãnh đạo đa số Thượng viện Chuck Schumer cho biết Thượng viện sẽ xem xét dự luật này.

Động thái trên của Hạ viện là mối đe dọa lớn nhất đối với nền tảng video ngắn TikTok kể từ thời chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump, đồng thời là biện pháp mới nhất trong một loạt động thái của Washington nhằm ứng phó với những lo ngại về an ninh quốc gia của Mỹ đối với Trung Quốc.

"Đây là một vấn đề an ninh quốc gia quan trọng. Thượng viện phải xem xét và thông qua nó", ông Steve Scalise, Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa, nói về TikTok trên nền tảng mạng xã hội X.

Trong khi đó, Thư ký báo chí Nhà Trắng, bà Karine Jean-Pierre, cho biết rằng chính quyền Tổng thống Joe Biden cũng muốn thấy "Thượng viện hành động nhanh chóng".

Số phận của TikTok - nền tảng video ngắn mà khoảng 170 triệu người Mỹ đang dùng, đã trở thành một vấn đề lớn ở Washington khi các nhà lập pháp nước này phàn nàn rằng, văn phòng của họ tràn ngập các cuộc gọi của những người dùng TikTok phản đối dự luật trên.

Giám đốc điều hành TikTok Shou Zi Chew, người cung cấp thông tin tóm tắt về vấn đề này, cho biết ông sẽ đến thăm Washington trong tuần này. Ông cho rằng dự luật nếu được ký thành luật “sẽ dẫn đến lệnh cấm TikTok ở Mỹ … và sẽ lấy đi hàng tỷ USD từ túi tiền của những người sáng tạo nội dung và doanh nghiệp nhỏ".

Giám đốc điều hành TikTok nói thêm công ty này sẽ thực hiện các quyền hợp pháp của mình để ngăn chặn lệnh cấm. Dự luật cho TikTok 165 ngày để nộp đơn khiếu nại pháp lý sau khi được Tổng thống Joe Biden ký ban hành luật. Ông Shou Zi Chew tuần trước đã khẳng định rằng ông sẽ khiếu nại.

Bầu không khí chính trị ở Washington, vào thời điểm mà nhiều chính trị gia không muốn bị coi là mềm mỏng với Trung Quốc trong năm bầu cử tổng thống, đang ngày càng ủng hộ dự luật. Tuy nhiên, vẫn có những lo ngại về tác động của lệnh cấm đối với những cử tri trẻ tuổi.

Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan nêu vấn đề rằng: "Chúng ta muốn TikTok, với tư cách là một nền tảng, thuộc sở hữu của một công ty Mỹ hay thuộc sở hữu của Trung Quốc? Chúng ta muốn dữ liệu từ TikTok - dữ liệu của trẻ em, dữ liệu của người lớn - được tiếp tục hoạt động, ở lại Mỹ hay đi Trung Quốc?"

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã chỉ trích dự luật trên khi cho rằng "mặc dù Mỹ chưa bao giờ tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy TikTok gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia của Mỹ, nhưng nước này chưa bao giờ ngừng đeo đuổi TikTok".

Các thành viên đảng Dân chủ đặt dấu hỏi cho Dự luật

Một số thành viên đảng Dân chủ có tiếng tăm tại Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu chống lại dự luật, bao gồm Hạ nghị sĩ Kathleen Clark, ứng viên Thượng viện Arizona Ruben Gallego, Alexandria Ocasio-Cortez cũng như các thành viên hàng đầu trong các ủy ban của Hạ viện: Tư pháp, Cách thức và Phương tiện, Giao thông vận tải, và Tình báo.

Bà Ocasio-Cortez cho biết: "Có những câu hỏi nghiêm trọng về quyền riêng tư và chống độc quyền ở đây và mọi lo ngại về an ninh quốc gia nên được nêu ra trước công chúng trước khi bỏ phiếu".

Chủ tịch Ủy ban Thương mại của Thượng viện Mỹ, bà Maria Cantwell, người sẽ đóng vai trò quan trọng trong động thái tiếp theo của Thượng viện, cho biết bà muốn dự luật "có thể được áp dụng trước tòa" và đang xem xét một dự luật riêng, nhưng không chắc bước tiếp theo của mình là gì.

Cuộc bỏ phiếu về dự luật diễn ra chỉ hơn một tuần sau khi nó được đề xuất sau một phiên điều trần công khai với rất ít tranh luận và kéo theo hành động khiến Quốc hội Mỹ trì hoãn hơn một năm. Tháng trước, chiến dịch tái tranh cử của Tổng thống đương nhiệm Joe Biden đã có sự đồng hành cùng TikTok, điều này đã khiến các nhà quản lý của TikTok hy vọng việc thông qua một dự luật đối với nền tảng video này là khó có thể xảy ra trong năm nay.

Hàng chục người dùng TikTok đã biểu tình bên ngoài Điện Capitol (trụ sở Quốc hội Mỹ) trước cuộc bỏ phiếu dự luật tại Hạ viện. Người phát ngôn của TikTok cho hay công ty này đã đài thọ chi phí chuyến đi đến Washington và chỗ ở của họ.

Trong nhóm biểu tình phản đối dự luật có Mona Swain, 23 tuổi, một người dùng TikTok từ năm 2019. Mona Swain hiện là nhà sáng tạo nội dung toàn thời gian, cô cho biết mình đang trả tiền thế chấp cho mẹ và chi phí học đại học cho anh chị em của mình bằng số tiền kiếm được từ TikTok.

"Nó sẽ khiến nhiều người mất việc, đó là phần đáng sợ nhất", Swain nói về dự luật.

Hiện chưa rõ liệu Trung Quốc có chấp thuận bất kỳ thương vụ mua bán nào hay liệu tài sản ở Mỹ của TikTok có thể được thoái vốn sau 6 tháng hay không.

Nhưng nếu ByteDance không làm như dự luật yêu cầu, các cửa hàng ứng dụng (app stores) của Apple và Google cùng các cửa hàng ứng dụng khác sẽ không thể chứa TikTok hoặc cung cấp dịch vụ lưu trữ web một cách hợp pháp cho các ứng dụng do ByteDance kiểm soát.

Năm 2020, Tổng thống khi đó là Donald Trump đã tìm cách cấm cửa TikTok và WeChat do Trung Quốc sở hữu nhưng đã bị tòa án ngăn chặn. Gần đây, ông Trump đã nêu lên những lo ngại về lệnh cấm TikTok, nhưng gần như tất cả các thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện đều phớt lờ điều này.

Không rõ liệu nền tảng WeChat của Tencent hoặc các ứng dụng phổ biến khác do Trung Quốc sở hữu có đối mặt với lệnh cấm theo luật hay không.

Tháng 11 năm ngoái, một thẩm phán Mỹ đã chặn lệnh cấm sử dụng TikTok của bang Montana sau khi công ty này đâm đơn kiện.