Đoàn đại biểu thăm và làm việc tại Trường Tiểu học và THCS Yên Hòa, xã Quy Đức, tỉnh Phú Thọ. Ảnh: Kiều Trang.

Trong hai ngày 25 và 26/11/2025, chương trình Tiến Về Phía Trước - sáng kiến hợp tác giữa Chính phủ Ireland và ba tổ chức Plan International Việt Nam, CARE Quốc tế tại Việt Nam và Trung tâm Nghiên cứu Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (RIC) có chuyến công tác thực địa tại xã Quy Đức, tỉnh Phú Thọ. Đây là một trong 13 địa phương thuộc ba tỉnh Tuyên Quang, Phú Thọ và Quảng Trị đang thụ hưởng chương trình từ năm 2024.

Chuyến làm việc diễn ra trong bối cảnh các mô hình sinh kế, trường học an toàn, nhóm phụ nữ và hạ tầng thích ứng khí hậu tại Quy Đức bước đầu ghi nhận những kết quả tích cực. Những đổi thay này cho thấy hướng đi đúng đắn trong nỗ lực xây dựng cộng đồng, trường học và phụ nữ sẵn sàng cho một tương lai an toàn, bền vững.

Nhân chuyến thăm và làm việc, Đại sứ quán Ireland đã tặng 3 cây xanh cho Trường Tiểu học và THCS Yên Hòa. Ảnh: Kiều Trang.

Dấu ấn từ sự đồng hành của Ireland

“Tiến Về Phía Trước” là chương trình hợp tác dài hạn do Chính phủ Ireland tài trợ, được Plan International Việt Nam, CARE International tại Việt Nam và Trung tâm RIC triển khai. Chương trình hướng tới tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu cho các cộng đồng nghèo và dân tộc thiểu số thông qua xây dựng năng lực, hỗ trợ sinh kế bền vững và phát triển hạ tầng khí hậu.

Chương trình tập trung vào các nhóm dễ bị tổn thương, gồm cộng đồng dân tộc thiểu số, phụ nữ, trẻ em, thanh niên và người khuyết tật, với các hoạt động thiết kế để giải quyết những thách thức do thiên tai và biến đổi khí hậu.

Tại buổi làm việc sáng 25/11 với lãnh đạo xã Quy Đức, bà Edel Cribbin, Trưởng ban Hợp tác phát triển, Đại sứ quán Ireland bày tỏ sự trân trọng trước nỗ lực của chính quyền, cộng đồng và các tổ chức triển khai. Bà chia sẻ: “Chương trình “Tiến Về Phía Trước” là một chương trình trọng điểm trong hỗ trợ của Chính phủ Ireland dành cho Việt Nam. Chúng tôi đặc biệt đánh giá cao cách làm mà cộng đồng là chủ thể, từ sáng kiến, thực hiện đến giám sát đều do cộng đồng quyết định”.

Bà Edel Cribbin cũng nhấn mạnh, Ireland sẽ tiếp tục đồng hành và suy nghĩ thêm về việc kết nối các đối tác khác, nhằm tăng cường hỗ trợ kỹ thuật và thông tin để các mô hình đã thành công có thể phát triển bền vững hơn. “Đây là chuyến công tác đầu tiên của tôi tại Việt Nam và tôi thực sự phấn khởi, thích thú khi chứng kiến thành quả của chương trình Tiến Về Phía Trước”, bà cho hay.

Ông Trần Đức Anh, Phó Chủ tịch UBND xã Quy Đức (Phú Thọ), khẳng định sự hỗ trợ của chương trình đã tạo ra những thay đổi thực chất: “Nhờ nguồn lực quý báu từ Chính phủ Ireland, xã Quy Đức có thêm điều kiện triển khai các chương trình sinh kế bền vững, nâng cao năng lực cộng đồng, thúc đẩy bình đẳng giới và tăng khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu. Người dân, đặc biệt là phụ nữ, được hỗ trợ cả kỹ thuật, tài chính lẫn tư duy mới về phát triển thời biến đổi khí hậu”.

Ông Trần Đức Anh, Phó Chủ tịch UBND xã Quy Đức (Phú Thọ) phát biểu tại buổi làm việc với đoàn đại biểu chương trình "Tiến Về Phía Trước". Ảnh: Kiều Trang.

Ông cũng nhấn mạnh sự cộng hưởng giữa chương trình Tiến Về Phía Trước và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: “Dự án 8 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi về cơ bản tương đồng với các nội dung của chương trình Tiến Về Phía Trước. Tuy nhiên, nguồn lực địa phương hạn chế khiến việc triển khai còn phân tán. Khi có sự hỗ trợ từ phía chương trình và Đại sứ quán Ireland, các hoạt động trở nên nổi bật hơn, người dân tiếp thu được nhiều kỹ năng, kiến thức và thực hành thích ứng thiên tai hiệu quả hơn”, ông nói.

14 tấm pin năng lượng mặt trời được lắp trên mái Trường Tiểu học và THCS Yên Hòa. Ảnh: Kiều Trang.

Những bước chuyển mình rõ nét

Một điểm nhấn trong chuyến công tác là buổi làm việc tại Trường Tiểu học và THCS Yên Hòa, nơi đã được hỗ trợ hệ thống điện mặt trời áp mái và nhiều buổi tập huấn về phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu. Hiệu trưởng Trần Tuấn Vang chia sẻ rằng, trong hai năm trở lại đây, giáo viên và học sinh của trường đã được tham gia nhiều buổi tập huấn chuyên đề về biến đổi khí hậu, giảm hiệu ứng nhà kính và ứng phó thiên tai. Những buổi tập huấn này mang lại giá trị thực tế lớn cho học sinh vùng dân tộc thiểu số.

Cùng với đó, ông Vang cho biết, hệ thống điện mặt trời công suất 8,68 kW đang phát huy hiệu quả rõ rệt. Vào những tháng nắng mạnh, công suất đạt khoảng 40% lượng điện tiêu thụ, giúp nhà trường duy trì chiếu sáng và thông gió ổn định, đặc biệt trong các tình huống mất điện do thời tiết cực đoan. Đến mùa đông và mùa mưa, mức sinh điện giảm xuống hơn 10%, nhưng vẫn đủ để giảm đáng kể chi phí vận hành và hỗ trợ những hoạt động thiết yếu trong khuôn viên trường. Từ thực tế này, thầy bày tỏ mong muốn nhà trường tiếp tục được dự án hỗ trợ đầu tư thêm các tấm pin năng lượng mặt trời trong giai đoạn tới nhằm tăng khả năng chống chịu và đảm bảo môi trường học tập an toàn cho học sinh vùng cao.

Các đại biểu thăm Trường Tiểu học và THCS Yên Hòa.

Hiệu trưởng Trần Tuấn Vang chia sẻ thông tin với các đại biểu.

Các đại biểu chụp hình lưu niệm tại Trường Tiểu học và THCS Yên Hòa. Ảnh: Kiều Trang.

Chiều 25/11, đoàn công tác đến thăm Hợp tác xã Thực phẩm sạch Yên Hòa (HTX) - mô hình do phụ nữ làm chủ và đang trở thành điển hình trong sinh kế xanh tại Quy Đức. Giám đốc HTX Lê Thị Vân cho biết, trước đây các hộ chăn nuôi đơn lẻ gặp nhiều khó khăn và không có thị trường ổn định. Khi thành lập HTX và nhận được hỗ trợ từ chương trình Tiến Về Phía Trước, các hộ có cơ hội cải thiện chuồng trại, tái đàn và tăng sản lượng. Năm 2024, lợn đen đạt hơn một tấn và lợn trắng hơn bảy tấn. Năm 2025, sản lượng tăng vượt bậc khi lợn đen đạt 3,1 tấn và lợn trắng hơn 12 tấn.

Bà Vân chia sẻ, HTX duy trì phương thức nuôi gối đàn để đảm bảo nguồn cung liên tục. Dù vậy, HTX vẫn gặp khó khăn vì chưa có khu giết mổ đạt chuẩn để bảo quản và nâng giá trị sản phẩm. Bà kỳ vọng chương trình và địa phương hỗ trợ xây dựng lò mổ và khu sơ chế để sản phẩm lợn sạch Yên Hòa có thể tiếp cận thị trường rộng hơn.

Giám đốc Hợp tác xã Thực phẩm sạch Yên Hòa Lê Thị Vân chia sẻ thông tin với các đại biểu. Ảnh: Kiều Trang.

Trong số các thành viên HTX, chị Bùi Thị Thảo là ví dụ tiêu biểu về phụ nữ làm chủ kinh tế. Gia đình chị sở hữu 15 lợn mẹ và hơn 100 lợn thịt, mang về doanh thu từ 200 đến 300 triệu đồng mỗi năm. Chị cho biết, từ khi vào HTX, việc bán hàng thuận lợi hơn vì người tiêu dùng tin tưởng thương hiệu thực phẩm sạch Yên Hòa. Lo lắng lớn nhất của chị là thiếu cơ sở giết mổ đạt chuẩn để tránh rủi ro khi vận chuyển xuống Hà Nội tiêu thụ.

Bà Edel Cribbin bày tỏ ấn tượng với việc phụ nữ Hợp tác xã thực phẩm sạch Yên Hòa đã nghĩ đến giai đoạn phát triển tiếp theo và kỳ vọng Ireland sẽ có thêm những hỗ trợ phù hợp. Bà cho biết, mục tiêu của Ireland là đồng hành cùng cộng đồng để biến các sáng kiến nhỏ thành các mô hình bền vững.

Phó Chủ tịch xã Trần Đức Anh khẳng định, địa phương sẽ đồng hành cùng HTX trong hành trình đạt các tiêu chuẩn như VietGAP và OCOP. Các đại biểu cho rằng, để đạt được các chứng nhận này cần sự phối hợp của chính quyền, hội phụ nữ và chương trình Tiến Về Phía Trước nhằm hỗ trợ truy xuất nguồn gốc và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật.

Các đại biểu chụp hình lưu niệm với Hợp tác xã Thực phẩm sạch Yên Hòa, xã Quy Đức, tỉnh Phú Thọ. Ảnh: Kiều Trang.

Bà Nguyễn Thị Thùy Linh, Quản lý dự án CARE Quốc tế tại Việt Nam đánh giá, các kết quả đạt được tại Quy Đức thể hiện tính hiệu quả của phương pháp tiếp cận “toàn xã”. Bà nhận định: “Nâng cao năng lực cho phụ nữ là đầu tư trực tiếp vào khả năng phục hồi của cộng đồng. Khi phụ nữ được trang bị kiến thức và nguồn lực, họ trở thành lực lượng thúc đẩy mạnh mẽ các giải pháp thích ứng khí hậu tại địa phương”.

Từ việc xây đường nội thôn, trồng thêm cây xanh trong trường học, tập huấn kỹ năng ứng phó thiên tai, đến việc hỗ trợ HTX tăng gấp đôi sản lượng chỉ sau một năm, các kết quả tại Quy Đức đang tạo nên một hành trình đổi thay rõ rệt. Những hoạt động này góp phần xây dựng một cộng đồng có tư duy phát triển mới, có khả năng thích ứng trước thiên tai và có niềm tin vào tương lai tốt đẹp hơn.