Dẫn đầu cuộc đua doanh thu chuỗi cà phê là Highlands với hơn 1.600 tỷ.

Theo số liệu của Công ty cổ phần Nghiên cứu ngành và Tư vấn Việt Nam (VIRAC), những chuỗi cà phê đình đám nhất hiện nay đều tăng trưởng doanh thu hai con số trong năm 2018. Dẫn đầu cuộc đua doanh thu là chuỗi cà phê Highlands (Công ty cổ phần dịch vụ cà phê Cao Nguyên) với hơn 1.600 tỷ đồng năm 2018, tăng gần 31% so với năm 2017.

Thương hiệu này được thành lập năm 2002 bởi một người Mỹ gốc Việt. Năm 2012, Highlands Coffee được mua lại bởi Jollibee Foods - một tập đoàn nhà hàng tại Philippines. So với những đối thủ trên thị trường, Highlands chọn cách định vị tương đối khác. Thương hiệu này đi lên nhờ đánh vào tính bao phủ thay vì khẩu vị của khách hàng. Duy trì một thực đơn đồ uống đơn giản, dễ chọn nhưng Highlands len lỏi khắp các tòa nhà lớn và trung tâm thương mại, hiện diện ở những vị trí đắc địa.

Cũng bởi chi phí đầu tư mặt bằng và quảng cáo ở mức cao nên chuỗi này mới thực sự có lợi nhuận hai năm gần đây, khi doanh thu vượt qua ngưỡng nghìn tỷ đồng. Năm 2018, Highlands đạt lợi nhận trước thuế 129 tỷ đồng, giảm nhẹ so với mức 132 tỷ năm 2017, dù doanh thu tăng 31%. Nguyên nhân chính là chi phí bán hàng từ mức gần 600 tỷ "đội" lên gần 850 tỷ đồng.

Trong khi Highlands duy trì ngôi đầu liên tục thì cuộc đua cho vị trí số 2 không kém khốc liệt bởi Starbucks, Phúc Long, Cộng hay The Coffee House.

Năm 2017, Starbucks là chuỗi đứng thứ hai về doanh thu, chỉ sau Highlands Coffee, nhưng vị trí thứ hai trong bảng xếp hạng 2018 đã có sự thay đổi lớn khi The Coffee House, với tốc độ tăng trưởng gần 100%, đã đánh bật Starbucks. Doanh thu The Coffee House năm 2018 đạt gần 670 tỷ đồng, trong khi Starbuck chỉ đạt chưa tới 600 tỷ, dù trước đó năm 2017 doanh thu Starbuck cao hơn Coffee House hơn 100 tỷ đồng.

Nikkei Asian Review cuối năm 2018 từng đánh giá The Coffee House là một trong những chuỗi có tốc độ tăng trưởng cao nhất hiện nay. Điểm khác biệt của chuỗi này là không đầu tư cửa hàng tại những vị trí vàng, nhưng thực đơn đồ uống phong phú, giá cả vừa phải, wifi tốc độ cao, diện tích rộng, hướng tới phân khúc khách hàng trẻ. "Chúng tôi đặt mục tiêu mở khoảng 700 cửa hàng trên khắp Việt Nam trong 5 năm tới, với tốc độ trung bình 10 cơ sở mới mỗi tháng", Nguyễn Hải Ninh - nhà sáng lập kiêm CEO The Coffee House cho biết.

Trong khi những chuỗi cà phê nội đang tăng tốc thì những chuỗi ngoại "đủng đỉnh" hơn. Sau 6 năm vào Việt Nam, Starbucks mới có 49 cửa hàng, quy mô ở Việt Nam kém xa những thị trường lân cận. Tại Thái Lan, Starbucks đã có hơn 330 cửa hàng, ở Indonesia là hơn 320 và Malaysia là hơn 190. Với mức giá cao hơn hẳn những chuỗi cà phê nội, phân khúc khách hàng của Starbucks cũng bị giới hạn. Chuỗi này vẫn duy trì tăng trưởng nhưng tốc độ có phần chậm hơn những đối thủ nội.

Là chuỗi cà phê gắn liền với trà sữa, Phúc Long đạt doanh thu hơn 470 tỷ đồng năm 2018, tăng 39% so với năm trước. Tốc độ tăng doanh thu được nới rộng khi chuỗi này mở rộng mạng lưới, tiến công ra phía Bắc. Vị trà đậm, nhiều sắc ngọt đặc trưng của thị trường miền Nam trở thành nét đặc sắc của Phúc Long so với các thương hiệu ngoài Bắc. Minh chứng dễ thấy nhất là hàng dài người xếp hàng chờ mua trước quầy hay tình trạng quá tải trên những ứng dụng gọi đồ khi cửa hàng đầu tiên của Phúc Long mở tại Hà Nội.

So với những cái tên ở trên, Trung Nguyên dường như đang tách ra khỏi cuộc đua thị phần. Năm 2015 đến 2018, doanh thu của chuỗi này duy trì ở mức 300-350 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng không đáng kể so với sự bứt phá của phần còn lại. Thương hiệu này không hấp dẫn với giới trẻ, vốn thích những nơi ồn ào, phong cách trẻ trung nhưng cũng không quá phù hợp với dân công sở, những người cần chỗ để làm việc. Thay vào đó, Trung Nguyên phù hợp với những khách hàng thích thưởng thức cà phê, không gian yên tĩnh

Khác biệt với những cái tên đã kể trên là Cộng và Aha. Hai chuỗi cà phê đình đám này dù khó tính toán về quy mô doanh thu do phát triển chính bằng hình thức nhượng quyền nhưng quy mô không thua kém những cái tên dẫn đầu. Cả Cộng và Aha đều có những quy đặt khắt khe về vị trí và quy mô đầu tư nên những cửa hàng đa phần ở những vị trí đắc địa với lượng khách hàng rất lớn. Những chuỗi này cũng là những cái tên đang giành giật thị phần với nhóm dẫn đầu, ở phân khúc khách hàng trẻ và dân công sở.