Bài 4: Đừng để thị trường bất động sản là “bãi mìn”

Môi giới bất động sản không chỉ có mặt trái. Tiếp xúc với không ít môi giới chuyên nghiệp, tận tâm, tôi nhận ra, nghề môi giới bất động sản cần tổ hợp các kỹ năng, từ giao tiếp, phân tích tài chính, đến kiến thức kinh tế - xã hội, quy hoạch, pháp lý… 

Bán mặt cho đường…

“Anh ngồi uống cà phê cho mát, chờ em khoảng 40 phút, em từ Củ Chi chạy về ngay!”, N.T.A.Tuyết, nhân viên môi giới bất động sản, gấp gáp dặn tôi. Tranh thủ giờ nghỉ trưa, tôi muốn đi xem nền đất ở Bình Chiểu (TP. Thủ Đức, TP.HCM), nên đã liên hệ với Tuyết.

Hơn 45 phút sau, một “nin-ja” (bịt kín mặt) xuất hiện trước quán cà phê. Bỏ mũ trùm đầu, khẩu trang và chiếc áo chống nắng, Tuyết xuất hiện trước mặt tôi là cô gái hơn 25 tuổi, khuôn mặt sạm đi vì nắng gió. Đặt nhẹ chiếc ba lô nặng trĩu với laptop, flycam, máy quay phim cầm tay chống rung nhỏ gọn… xuống, Tuyết nói: “Em vừa dẫn khách hàng đi Củ Chi xem đất. Khách cũng xem mấy lần rồi, nhiều nền, nhưng cả tuần nay vẫn chưa chốt!”.

Môi giới bất động sản chuyên nghiệp cần rất nhiều kỹ năng. Ảnh: Lê Toàn

Rồi Tuyết bật laptop, mở cho tôi xem giấy tờ pháp lý, xem bản đồ quy hoạch khu vực, xem cảnh quay từ trên cao, từ xa, các tuyến đường dẫn tới miếng đất tôi muốn mua kèm những phân tích về hạ tầng, tiềm năng, lãi suất vay ưu đãi…

Tất cả những kiến thức, tư liệu, kỹ năng đó, Tuyết phải học từng ngày, để có thể tư vấn cho khách hình dung chi tiết, rõ ràng nhất và có quyết định “xuống tiền” hay không.

Thú thực, tôi rất ưng nền đất mà Tuyết giới thiệu, nhưng không phải đầu tư, mà muốn mua để ở, nên phải chọn hướng, nhưng hướng đó lại không “hợp tuổi”.

“Dạ không sao, khi nào anh thu xếp được, em dẫn anh xem mấy nền nữa”, Tuyết nhoẻn miệng cười, khác với suy đoán của tôi về một khuôn mặt cau có, khó chịu vì phải đi xe máy gần 20 km giữa trưa nắng rồi bị khách “lắc đầu”.

Hai tuần sau đó, Tuyết liên tục dẫn tôi đi khắp khu vực, toàn vào giữa trưa hoặc chiều muộn, bởi tôi chỉ có thể tranh thủ ngoài giờ làm việc. Tới giờ này, dù tôi vẫn chưa “chốt” mua nền đất nào, nhưng cô gái đó vẫn không một lời than.

Một nhân viên môi giới nữa mà tôi nhờ tìm đất là N.H.Minh. Minh hiểu rất rõ về thủ tục pháp lý, hồ sơ đất đai đến quy định về thuế thu nhập cá nhân, thuế trước bạ, thậm chí đến từng giờ cao điểm, thấp điểm, từng “thói quen” ở các chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai để làm thủ tục cho nhanh gọn.

“Tới văn phòng đăng ký đất đai, anh phải có mặt ngay đầu giờ sáng, hoặc đầu giờ chiều. Ở Văn phòng A., lúc nộp hồ sơ, nếu khéo léo, thì được sửa, bổ sung ngay tại chỗ; nếu không, thì họ trả lại hồ sơ và mình lại phải lấy số thứ tự từ đầu, rất tốn thời gian. Trước đây, một số chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai còn có chiêu đi kiểm tra hiện trạng khi giải quyết thủ tục đăng ký biến động sổ đỏ. Thủ tục này ‘hành’ chủ nhà thê thảm. Sau đó, Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu phải dẹp ngay, bởi không đúng đúng quy định, lại gây phiền hà cho tổ chức, cá nhân”, Minh hướng dẫn tôi từng chi tiết.

Tôi từng biết những nhân viên kinh doanh, môi giới bất động sản rất giỏi, điển hình như anh L.M.Đức. Anh Đức không chỉ đưa ra những kinh nghiệm, bài học xương máu cho lứa “đàn em”, mà còn xây dựng trang web remaps.vn, tạo ra một công cụ tra cứu quy hoạch miễn phí và hiệu quả cho nhà đầu tư, môi giới, khách hàng.

Điều đáng phục hơn, L.M.Đức đang lâm bệnh nặng, nhưng không giấu, mà ngược lại, còn chia sẻ về bệnh tình của mình trên Facebook cá nhân với tinh thần lạc quan. “Bản lĩnh, nghị lực đó không phải ai cũng dễ có được. Tấm lòng, con người anh ấy khiến cả cộng đồng sales xúc động. Chúng em, mỗi người một tay, đang quyên góp ủng hộ anh ấy một chút tấm lòng để thuốc thang điều trị”, một nhân viên kinh doanh bất động sản chia sẻ với tôi về Đức với sự cảm phục.

Và trăm đắng, ngàn cay

Giờ đã là một môi giới bất động sản chuyên nghiệp, nhưng Đ.C.Vinh vẫn không quên những tháng ngày chập chững vào nghề. “Tôi từng bị khách cho ‘leo cây’ giữa trời mưa. Nhưng điều đau nhất không phải là bị leo cây”, Vinh kể.

Khi đó, nghĩ rằng, chỉ cần chăm chỉ thì sẽ thành công, mỗi ngày, Vinh đều đặn phát tờ rơi, đổ tiền chạy quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội, gọi điện cho khách “tới khản cổ”. Rồi một ngày, có một vị khách nhờ Vinh tìm căn hộ để ở.

“Tôi như người chết khát gặp suối. Ba ngày sau, tôi dắt chị ấy đi xem 3 dự án. Tới dự án thứ ba, bước vô nhà mẫu, chị ưng lắm, nói rằng hợp mệnh, ngày mai chốt luôn. Tối hôm đó, tôi hừng hực khí thế, in sẵn phiếu đặt cọc, soạn hợp đồng... Hôm sau, tôi mặc áo đẹp, đến sảnh dự án sớm 15 phút, cầm theo đầy đủ hồ sơ. 15 phút…, không thấy chị ấy. 30 phút…, nhắn tin không trả lời. Một tiếng sau, tôi gọi điện thì máy bận. Tôi vẫn ngồi đấy, tay bóp chặt hồ sơ, đầu thì nghĩ, chắc chị kẹt xe, hay máy hết pin, chắc là sẽ tới. Nhưng chị không tới. Tối hôm đó, chị đăng Facebook, check-in căn hộ mẫu ở chính dự án đó với dòng trạng thái: ‘Chốt được căn hộ xịn xò. Cảm ơn bạn sales đáng yêu đã đồng hành cùng chị’. Người chị cảm ơn… không phải tôi! Tôi nhìn màn hình điện thoại, cảm giác lúc đó không phải tức giận, mà là trống rỗng. Bao nhiêu niềm tin, kỳ vọng, nhiệt huyết bỗng chốc bay biến. Nhưng tôi không mắng khách, mà chỉ lủi thủi về nhà, tắt đèn sớm. Lần đầu tiên, tôi hiểu, làm sales, có những nỗi buồn không ai thấy, vì ngoài mặt lúc nào cũng phải tươi cười”, Vinh nghèn nghẹn kể.

Không nói đến việc bị chính “cò” chơi xấu, việc bị khách hay chủ nhà “bùng” cũng là chuyện “cơm bữa” của môi giới bất động sản. P.Xuân, một môi giới bất động sản, cay đắng kể lại chuyện 3 ngày liên tiếp bị chủ đất “quay xe”.

Cụ thể, ngày 19/3, chủ đất giao Xuân môi giới bán một nền đất, thu về 1,5 tỷ đồng. Khách xem đất, đồng ý đặt cọc, thì chủ đất lại đòi tăng giá lên 1,7 tỷ đồng, thế là khách bỏ đi.

Hôm sau, một nền đất khác, sau 3 ngày đặt cọc, tới hạn ra phòng công chứng làm hợp đồng, thì chủ đất “trở mặt” không ra, đền tiền cọc cho khách 50 triệu đồng. Sang ngày 21/3, một chủ đất giao bán nền, thu về 1,2 tỷ đồng. Xuân dẫn khách tới xem, chốt ra công chứng luôn, thì chủ đất báo lại là… không bán nữa.

“Kết cục, công sức môi giới cả tháng trời đổ sông, đổ biển”, Xuân thở dài.

Còn rất nhiều chuyện dở khóc, dở cười mà môi giới bất động sản gặp phải, trong đó có những chuyện khó tin như việc “cò ăn chực” đóng giả khách sang trọng, sau khi ăn - uống - ngủ nghỉ tại khách sạn, để sales trả tiền xong, thì… biến mất.

Không ai bỗng dưng ghét môi giới

Theo chia sẻ của nhiều nhân viên kinh doanh chuyên nghiệp mà tôi đã gặp, nghề môi giới bất động sản cần một tổ hợp các kỹ năng mà những người làm nghề này phải học và cải thiện mỗi ngày. Đó là kỹ năng giao tiếp, hiểu biết về phong thủy, kinh tế - xã hội, quy hoạch, pháp lý, phân tích tài chính, dòng tiền, lãi suất... Ngoài ra, trong thời đại công nghệ hiện nay, nhân viên môi giới bất động sản còn phải viết được content (nội dung) quảng cáo, biết quay flycam, dựng clip, photoshop…

“Đó là chưa nói, phải đi thực tế dự án, di chuyển cả trăm ki-lô-mét đi về trong ngày, tuần làm 7 ngày, tháng nào cao điểm chạy dự án thì xác định 30 ngày không ngày nghỉ”, L.H.Minh, nhân viên môi giới địa ốc ở TP.HCM nói.

Một chuyên gia bất động sản nhìn nhận, nghề môi giới bất động sản đúng nghĩa hiện nay không phải là công việc “ngồi không, tốn vài giọt nước miếng mà kiếm được nhiều tiền”. Đằng sau mỗi giao dịch thành công là cả một hành trình dài với rất nhiều công sức, kiến thức và sự tận tâm. Những người môi giới đúng nghĩa không chỉ là cầu nối giữa người mua và người bán, mà còn là người tư vấn, hỗ trợ và đồng hành cùng khách hàng để đi đến một trong những quyết định quan trọng nhất của cuộc đời họ: mua nhà đất.

“Không ai bỗng dưng ghét môi giới. Người ta chỉ ghét khi đã từng bị mất tiền, mất thời gian và mất niềm tin bởi những kẻ nhân danh hai chữ môi giới”, đúc rút của vị chuyên gia bất động sản khiến tôi tâm đắc.

“Khi đó, tổn thất lớn nhất đối với nghề và ngành bất động sản là niềm tin của khách hàng; thị trường bất động sản lẽ ra phải là nơi giữ gìn tài sản, thì trở thành “bãi mìn”; những người làm nghề môi giới nghiêm túc còn bị đặt vào tình thế phải “giải độc niềm tin” trước khi tư vấn. Nhưng liệu khách hàng còn đủ kiên nhẫn để phân biệt thật giả? Đó chính là sự trả giá không nhỏ mà ngành môi bất động sản đang phải gánh vì sự tồn tại của môi giới bất lương”, lời phân tích, đúc rút để kêu gọi sự thiện lương trong nghề môi giới của vị chuyên gia trên các diễn đàn bất động sản nhận được hàng ngàn like và những lời ủng hộ.

Nhưng tôi nghĩ, còn cần lắm sự quyết liệt hơn nữa của các cơ quan quản lý, thì mới “gạn đục, khơi trong” được thị trường bất động sản.