Trong chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin tại Việt Nam trong 2 ngày 19/6 và 20/6, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long và Phó thủ tướng Chính phủ Liên bang Nga Dmitry Chernyshenko đã ký Hiệp định về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục đại học.

Liên bang Nga đã cấp cho Việt Nam 1.000 suất học bổng

Nhắc đến sự hợp tác giữa 2 nước, từ năm 2021 đến nay, Liên bang Nga đã cấp cho Việt Nam 1.000 suất học bổng. Nhờ vậy, đã có thêm hàng chục nghìn công dân Việt Nam được tiếp nhận đào tạo tại các trường đại học Nga trong giai đoạn này.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong giai đoạn 10 năm trở lại đây, cùng với công tác đào tạo nhân lực, việc hợp tác giữa các trường đại học hai nước Việt Nam - Liên bang Nga cũng được quan tâm thích đáng, có bước chuyển biến lớn, với hàng trăm văn bản hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đại học được ký kết.

Các hợp tác này xuất phát từ mối quan hệ sẵn có của những lãnh đạo nòng cốt các nhà trường từng là cựu du học sinh tại Nga và từ nhu cầu thực tiễn, vì Nga vẫn luôn là quốc gia hàng đầu về khoa học kỹ thuật, khoa học cơ bản, có chất lượng đào tạo đại học uy tín.

Đoàn công tác của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam và Ban lãnh đạo Đại học Hàng không Moskva (MAI) thảo luận việc thúc đẩy đào tạo kỹ sư kỹ thuật cho Việt Nam.  Ảnh: Duy Trinh - PV TTXVN tại Liên bang Nga

Việt Nam và Liên bang Nga hiện duy trì cơ chế tổ chức luân phiên Diễn đàn Hiệu trưởng các đại học Việt-Nga. Diễn đàn lần thứ nhất được tổ chức tại Hà Nội năm 2019. Mới đây, tháng 4/2024, Diễn đàn Hiệu trưởng đại học Việt Nam - Liên bang Nga lần thứ hai đã được tổ chức tại thủ đô Mát-xcơ-va, với sự tham dự của 21 cơ sở giáo dục đại học Việt Nam và 40 cơ sở giáo dục giáo dục đại học Liên bang Nga với hàng chục văn bản hợp tác mới được ký kết.

Năm 2023, hai nước đã thành lập Mạng lưới các trường đại học kỹ thuật và Mạng lưới các trường đại học đào tạo về Công nghệ thông tin - Truyền thông. Đây là một hoạt động nhằm thúc đẩy hợp tác song phương giữa các đại học kỹ thuật hàng đầu của Nga và Việt Nam, tạo động lực để các trường đại học hai nước tham gia sâu vào công tác hợp tác đào tạo nhân lực trình độ cao và nghiên cứu khoa học chung, phục vụ nhiệm vụ đào tạo và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước.

Ông Phạm Quang Hưng, Cục trưởng Cục Hợp tác Quốc tế - Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết: Thời gian tới, hợp tác đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao giữa hai nước vẫn là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam. Nga vẫn luôn là địa chỉ đáng tin cậy để gửi sinh viên đi đào tạo, nhất là về các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật, công nghệ mới, năng lượng, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, khoa học biển, nghệ thuật…

Hai bên sẽ tiếp tục nghiên cứu, triển khai một số hoạt động hợp tác, tương xứng với Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga.

Tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Chernyshenko tái khẳng định phía Nga sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam về tài chính và nhân lực để nâng cấp Phân viện Puskin tại Việt Nam thành Trung tâm Puskin, để Phân viện phát huy thực hiện sứ mệnh tuyên truyền, quảng bá ngôn ngữ, văn hóa và giáo dục Nga, hỗ trợ phát triển việc nghiên cứu, dạy và học tiếng Nga, văn học Nga ở Việt Nam.

Hỗ trợ đào tạo gần 70 nghìn nhân lực có trình độ cao

Liên Xô trước đây và Liên bang Nga ngày nay đã đào tạo cho Việt Nam gần 70 nghìn cán bộ khoa học kỹ thuật, nhà quản lý và một đội ngũ công nhân kỹ thuật lành nghề, góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Rất nhiều người trong số du học sinh ưu tú được Liên Xô đào tạo đã nắm giữ những cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội; là những cán bộ khoa học nòng cốt trong các cơ quan nhà nước, tổ chức nhân dân, các cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu khoa học… 

Theo thống kê chưa đầy đủ của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong giai đoạn 1950-1991, Liên Xô đã tiếp nhận, đào tạo khoảng 52.000 công dân Việt Nam, trong đó có hơn 30.000 người ở trình độ đại học, gần 3.000 tiến sỹ, hơn 200 tiến sỹ khoa học và hàng vạn công nhân kỹ thuật, giáo viên dạy nghề, thực tập sinh.

Sau khi Liên Xô tan rã, dù có khó khăn và hợp tác bị chùng xuống, Liên bang Nga vẫn tiếp tục sứ mệnh trong công tác đào tạo nguồn nhân lực, dành hỗ trợ cho Việt Nam qua các hiệp định hợp tác được ký mới.

Lãnh đạo Đại học nghiên cứu quốc gia "Trường Kinh tế cao cấp" (HSE) và Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) ký kết thỏa thuận hợp tác. Ảnh: Duy Trinh - PV TTXVN tại Liên bang Nga

Việc ký Hiệp định này giúp hoàn thiện khuôn khổ pháp lý hợp tác về giáo dục đại học giữa hai nước, tạo thêm động lực mới để hợp tác hai nước ngày càng phát triển toàn diện, sâu sắc hơn nữa ở tất cả các mặt hoạt động về giáo dục và đào tạo; nhất là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy các hướng hợp tác mới trong các lĩnh vực khoa học ưu tiên nhằm phục vụ tốt nhất cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong tình hình mới.

Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Nga V. Putin lần này và sự kiện ký kết Hiệp định về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục đại học giữa hai nước sẽ là đòn bẩy mới, tạo xung lực mạnh mẽ, tiếp tục thúc đẩy hợp tác giáo dục của hai nước, góp phần vun đắp mối tình hữu nghị truyền thống thủy chung của hai nước, vì sự phồn vinh và phát triển bền vững của mỗi nước.