Điểm đáng chú ý nhất ở các thành phố hồ hàng đầu thế giới không phải chỉ là vẻ đẹp mặt nước mà là khả năng “khuếch đại” hiệu quả kinh tế theo cấp số nhân. Hồ Balaton mang đến cho Hungary hàng triệu lượt khách và đêm lưu trú. Tại Italia, Lake Como ghi nhận doanh thu du lịch khoảng 1,5 tỷ euro mỗi năm, đóng vai trò quan trọng trong kinh tế vùng Lombardy - một trong những trung tâm kinh tế hàng đầu châu Âu.

Là niềm kiêu hãnh của Miền Tây nước Mỹ, Lake Tahoe, với nền kinh tế 5,1 tỷ USD, duy trì hơn 60% việc làm liên quan đến du lịch - giải trí, tạo ra cấu trúc kinh tế đa lớp, ít chịu tác động chu kỳ. Trong khi đó, tại châu Á, Sun Moon Lake đón khoảng 5,3 triệu lượt khách mỗi năm, trở thành “cỗ máy du lịch” của vùng Nam Đầu, Đài Loan, thúc đẩy mạnh mẽ kinh tế của khu vực.

Những con số trên chứng minh rằng: khi một thành phố du lịch hồ được tổ chức đúng cách, mặt nước sẽ không còn chỉ là tài nguyên thiên nhiên mà trở thành tài sản kinh tế cốt lõi, có khả năng tạo ra giá trị gia tăng cao và bền vững.

Những du thuyền triệu đô tại thiên đường nghỉ dưỡng Balaton, Hungary.

Hồ Núi Cốc - điểm xuất phát thấp, dư địa tăng trưởng vượt trội

Nếu đặt Hồ Núi Cốc lên bản đồ “kinh tế hồ” toàn cầu, có thể dễ dàng nhận thấy nơi đây đang ở giai đoạn khởi tạo tương tự các vùng hồ lớn trên thế giới cách đây vài thập niên. Du lịch Hồ Núi Cốc đã quen thuộc với nhiều thế hệ du khách, nhưng thời gian lưu trú ngắn, sản phẩm du lịch chưa đa dạng, chưa hình thành hệ sinh thái đủ sâu để giữ chân khách; và đặc biệt, chưa xuất hiện một “thành phố du lịch hồ” đúng nghĩa.

Chính điểm xuất phát khiêm tốn này lại mở ra biên độ tăng trưởng đặc biệt rộng. Khi tầm nhìn chuyển từ phát triển du lịch đơn lẻ sang quy hoạch một đô thị du lịch hồ quy mô lớn, toàn bộ các chỉ số kinh tế vùng đều đứng trước cơ hội cải thiện mạnh mẽ. Lượng khách có thể vượt xa mốc vài trăm nghìn hiện tại để hướng đến mục tiêu hàng triệu lượt mỗi năm nếu hệ sản phẩm bốn mùa được hình thành. Thời gian lưu trú bình quân có thể kéo dài từ một đến hai ngày lên ba đến năm ngày khi du khách có nhiều hoạt động hơn để trải nghiệm. Chi tiêu bình quân đầu khách cũng có điều kiện tăng nhờ sự phát triển của các ngành F&B, giải trí, wellness và các loại hình nghỉ dưỡng dài ngày.

Trong chuyến kiểm tra thực địa một số dự án ở hồ Núi Cốc mới đây, Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên Trịnh Xuân Trường cũng nhấn mạnh rằng, Hồ Núi Cốc phải được phát triển bằng tư duy liên vùng, có hạ tầng đồng bộ và mô hình du lịch chất lượng cao để đón dòng khách quốc tế.

Ở góc độ đầu tư, chỉ cần đặt Hồ Núi Cốc cạnh Balaton hay Como là có thể nhận thấy “khoảng cách định giá” rất lớn giữa tiềm năng và thực tế hiện nay. Đây là cơ sở quan trọng để nhận định rằng Hồ Núi Cốc đang đứng trước cơ hội trở thành một tài sản chiến lược của miền Bắc trong giai đoạn phát triển trung và dài hạn.

Trao đổi với báo chí, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên Vương Quốc Tuấn cho biết, tỉnh đang ưu tiên hoàn thiện các tuyến giao thông kết nối như đường Bắc Sơn kéo dài, đường Hồ Núi Cốc và tuyến liên kết Bắc Ninh - Thái Nguyên - Phú Thọ. Theo ông, hệ thống hạ tầng này sẽ tạo điều kiện để Hồ Núi Cốc đón dòng khách nội địa và quốc tế, đặc biệt từ sân bay Nội Bài và các tỉnh vùng Đông Bắc.

Vẻ đẹp nguyên sơ của Hồ Núi Cốc, Thái Nguyên.

Bài toán “dòng tiền thông minh” từ các đô thị hồ dẫn đầu thế giới

Điểm mạnh nhất của các thành phố du lịch hồ không chỉ nằm ở lượng khách, mà nằm ở cấu trúc dòng tiền đa lớp. Những mô hình như Balaton, Tahoe hay Sun Moon Lake đều chứng minh rằng khi tầng dịch vụ - du lịch được kích hoạt, các lớp dòng tiền khác sẽ phát triển theo: bất động sản second-home, thương mại dịch vụ, kinh tế xanh, logistics và trải nghiệm địa phương.

Du khách không chỉ đến một lần, mà quay lại nhiều lần; không chỉ ở 1 - 2 ngày, mà kéo dài thời gian lưu trú; không chỉ chi tiêu cho nghỉ dưỡng, mà mở rộng chi tiêu cho F&B, thể thao, mua sắm, chăm sóc sức khỏe, văn hóa – nghệ thuật. Đây chính là cơ chế đa lớp của kinh tế hồ: dòng tiền được lặp lại và nâng cấp theo thời gian.

Thành phố Hồ Núi Cốc hoàn toàn có thể tái tạo mô hình này theo hướng phù hợp hơn với thị trường Việt Nam. Khi định vị vai trò trung tâm của du lịch hồ trong khu vực miền Bắc, đô thị Hồ Núi Cốc có thể trở thành điểm hội tụ cho các hoạt động sinh thái, thể thao nước, trekking, lễ hội văn hóa, nghệ thuật, wellness và nghỉ dưỡng dài ngày.

Khi các sản phẩm du lịch phát triển đa dạng, dòng tiền sẽ tự nhiên kéo theo sự phát triển của bất động sản du lịch, second home và các ngành kinh tế phụ trợ. Điều này không chỉ tạo ra giá trị cho nhà đầu tư mà còn mang lại tăng trưởng GRDP ổn định và chất lượng cho toàn vùng.

Lake Tahoe là niềm kiều hãnh của miền Tây nước Mỹ với những khu nghỉ dưỡng cao cấp ven hồ.

Hồ Núi Cốc: Lợi thế đi sau

Balaton là một trong những vùng hồ phát triển sớm nhất của châu Âu, nhưng cùng với tuổi đời, vùng hồ này cũng đối mặt với những giới hạn về môi trường, hạ tầng và không gian mở rộng. Nhiều mô hình mới rất khó triển khai do sức chứa của hệ sinh thái đã tiến gần đến ngưỡng bão hòa. Điều này tạo ra khác biệt rõ rệt khi so sánh với Hồ Núi Cốc - một vùng hồ còn nguyên cơ hội cho quy hoạch bài bản và phát triển một thế hệ thành phố du lịch hồ mới.

Ưu thế đầu tiên của thành phố Hồ Núi Cốc nằm ở quỹ đất ven hồ còn rộng, cho phép định hình một tổng thể đô thị mới mà không phải xử lý các tồn tại đô thị cũ. Ưu thế thứ hai là hạ tầng đang ở giai đoạn khởi tạo, nghĩa là có thể triển khai một hệ thống giao thông và tiện ích đồng bộ theo tiêu chuẩn mới. Ưu thế thứ ba và quan trọng nhất - là cơ hội “thiết kế từ đầu” một cấu trúc kinh tế dựa trên dịch vụ - du lịch - wellness, phù hợp với xu hướng tiêu dùng và dịch chuyển dòng tiền toàn cầu.

Dưới góc nhìn của giới đầu tư chuyên nghiệp, thành phố du lịch Hồ Núi Cốc đang nổi lên như một trong những “case study” đáng chú ý nhất của thập niên tới. Đây là một vùng đất còn nhiều dư địa phát triển, được thúc đẩy bởi xu hướng du lịch - nghỉ dưỡng - wellness tăng trưởng mạnh, đồng thời mang tiềm năng trở thành tài sản giá trị trong danh mục của các nhà đầu tư.

Trong chiến lược phát triển của địa phương và quốc gia, Hồ Núi Cốc không chỉ là một tài nguyên du lịch, mà có thể trở thành một tài sản chiến lược - một trụ cột mới đóng góp vào tăng trưởng chất lượng cao của miền Bắc, định hình nên Thành phố Du lịch trong nhiều thập kỷ tới.