Báo Đầu tư trao đổi với ông Michael Chin, Thành viên Hội đồng Quản trị độc lập Vingroup, về những ưu tiên then chốt trong giai đoạn đầu.

Ông Michael Chin, Thành viên Hội đồng Quản trị độc lập Vingroup.

Theo ông, việc Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo đưa IFC vào hoạt động trong tháng 11 phản ánh điều gì về quyết tâm của Chính phủ?

Chỉ đạo này là tín hiệu mạnh mẽ, cho thấy Chính phủ muốn các cơ quan liên quan hành động nhanh và tập trung vào mục tiêu rõ ràng. Điều này gửi thông điệp tới nhà đầu tư quốc tế rằng, Việt Nam nghiêm túc xây dựng một trung tâm tài chính thực chất, trở thành ưu tiên quốc gia. Đồng thời, đây cũng là lời khẳng định, Việt Nam không muốn tụt hậu so với các trung tâm tài chính trong khu vực.

Những yếu tố nào cần được hoàn thiện để IFC vận hành thực chất, thưa ông?

Việt Nam cần khung pháp lý vững chắc, đặc biệt về ngoại hối, dòng vốn, cơ chế giải quyết tranh chấp, sự phối hợp giữa TP.HCM và Đà Nẵng. Quy định về thuế, visa, cấp phép cũng cần đồng bộ. Cần xác định cơ quan quản lý chủ chốt có quyền cấp phép và giám sát các sandbox, đồng thời thiết lập trung tâm dịch vụ một cửa minh bạch, thuận tiện, tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

Thêm vào đó, công khai cơ chế giải quyết tranh chấp, các tiêu chuẩn đánh giá rủi ro và báo cáo tài chính minh bạch sẽ là bước đi quan trọng giúp IFC được quốc tế công nhận.

Ở giai đoạn kích hoạt ban đầu, IFC cần đáp ứng điều kiện tối thiểu nào để thu hút các tổ chức tài chính quốc tế?

Trong 30 ngày đầu tiên, Việt Nam cần công bố khung pháp lý cơ bản, thành lập cơ quan quản lý IFC và công khai lộ trình cụ thể. Ngay cả tiến triển đơn giản nhưng rõ ràng cũng giúp xây dựng niềm tin.

Các nhà đầu tư muốn pháp lý minh bạch, quy tắc dòng vốn rõ ràng, khung thuế cụ thể, quy trình cấp phép định hình, cơ sở vật chất và nền tảng số. Việc này sẽ giúp các tổ chức quốc tế nhận diện IFC hoạt động thực sự, chứ không phải là một dự án trên giấy.

Việt Nam nên học hỏi mô hình từ thị trường nào? Dubai, Singapore, hay xây dựng mô hình riêng?

Các mô hình như Singapore hay Dubai áp dụng chế độ đặc thù theo chuẩn quốc tế, nhưng vẫn trong hệ thống pháp lý quốc gia, với cơ chế giải quyết tranh chấp đáng tin cậy. Việt Nam có thể học kinh nghiệm, nhưng nên xây dựng mô hình riêng, gắn IFC với sản xuất, chuỗi cung ứng, tài chính xanh, tài chính số và các lĩnh vực công nghệ cao. Một tòa án chuyên trách IFC cũng là ý tưởng tích cực, giúp tăng tính minh bạch và uy tín trong mắt nhà đầu tư quốc tế.

Ông có đề xuất gì về việc đơn giản hóa thủ tục và thiết lập regulatory sandbox (cơ chế thử nghiệm có kiểm soát) cho fintech và giải pháp tài chính số?

Cần tách biệt các hoạt động rủi ro thấp và cao. Lĩnh vực rủi ro thấp nên được phê duyệt nhanh, với thời hạn rõ ràng. Sandbox có thể tập trung vào fintech, tài chính xanh, tài sản số hóa, thanh toán xuyên biên giới và công nghệ tuân thủ. Quy trình cần đơn giản, số hóa và dễ hiểu. Việc này không chỉ tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, mà còn khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, thử nghiệm các giải pháp tài chính mới trong môi trường có giám sát.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các IFC khu vực, thưa ông, Việt Nam có điểm mạnh và điểm yếu gì?

Điểm mạnh là nền kinh tế thực, chuỗi cung ứng sâu, chi phí cạnh tranh, lực lượng lao động trẻ, năng động. Còn hạn chế là cơ chế quản lý phức tạp, kinh nghiệm quốc tế trong lĩnh vực tài chính hạn chế, ít chuyên gia thông thạo tiếng Anh.

Việt Nam có cơ hội tận dụng nền kinh tế thực và quyết tâm chính trị, xây dựng IFC bổ trợ cho các trung tâm khác trong khu vực, thay vì cạnh tranh trực diện. Việc tập trung vào các phân khúc chưa bão hòa như tài chính xanh, fintech sản xuất và logistics tài chính sẽ giúp IFC nhanh chóng tạo dấu ấn riêng.

Việt Nam nên ưu tiên những phân khúc chiến lược nào để xây dựng thương hiệu cho IFC, thưa ông?

Cần tập trung vào tài chính xanh, fintech, công nghệ tài chính liên quan sản xuất, dịch vụ hậu cần tài chính. Đây là những lĩnh vực tận dụng lợi thế sẵn có, tạo bản sắc và phù hợp với thế mạnh Việt Nam.

Với tổ chức tài chính lớn, khung pháp lý và nguồn nhân lực quyết định, nhưng cơ hội sinh lợi thực sự mới là yếu tố thúc đẩy chính. IFC cần xây dựng các sản phẩm tài chính và dịch vụ hỗ trợ đầu tư, ví dụ trái phiếu xanh, quỹ đầu tư mạo hiểm vào công nghệ, nhằm thu hút nhà đầu tư quốc tế.

Ông có khuyến nghị gì cho Chính phủ để IFC vận hành hiệu quả ngay từ tháng 11?

Theo tôi, cần xác định rõ những gì IFC có thể cấp phép trong giai đoạn đầu. Minh họa cách thức hoạt động thực tế của cơ quan quản lý IFC. Truyền đạt lộ trình 1 năm, 3 năm và 5-10 năm, giúp nhà đầu tư nắm hướng đi dài hạn. Đồng thời, cần triển khai chiến dịch truyền thông quốc tế, giới thiệu cơ hội đầu tư và các ưu đãi dành cho tổ chức tài chính, giúp IFC nổi bật ngay từ những ngày đầu.

Thưa ông, tầm nhìn dài hạn của Hội đồng Tư vấn IFC Việt Nam đối với trung tâm là gì? Chiến lược 5-10 năm nào nên theo đuổi?

Việt Nam nên định vị IFC là trung tâm khu vực tăng trưởng cao, gắn với nền kinh tế thực và chuỗi cung ứng. Chiến lược dài hạn tập trung tích hợp IFC vào mạng lưới tài chính khu vực, đồng thời phát huy lợi thế độc đáo của Việt Nam.

IFC cần phát triển các dịch vụ số hóa, hỗ trợ doanh nghiệp trong quản lý dòng vốn, minh bạch thông tin, kết nối với các quỹ đầu tư khu vực và toàn cầu, nhằm trở thành trung tâm tài chính uy tín, linh hoạt, cạnh tranh trong khu vực.