Thời kỳ tiền rẻ đã qua nhưng lãi suất không thể tăng mạnh

Phân tích về vĩ mô, ông Trần Ngọc Báu, Giám đốc điều hành CTCP Dữ liệu và Công nghệ tài chính WiGroup đặc biệt lưu ý diễn biến lãi suất gần đây. Theo ông Báu, mấy tháng gần đây, thị trường chứng kiến chu kỳ đảo ngược của lãi suất. Theo đó, lãi suất tăng mạnh trên cả thị trường 1 lẫn thị trường 2. Sau một thời gian dài tín dụng tăng nhanh hơn huy động vốn, các ngân hàng có dấu hiệu thiếu thanh khoản.

Chuyên gia chia sẻ tại WeTalk "Đầu tư gì 2026" do Cộng đồng Cố vấn tài chính Việt Nam tổ chức sáng nay (27/12).

Ông Trần Chí Phúc, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần quản lý quỹ đầu tư SGI cũng cho rằng, yếu tố tác động lớn nhất tới thị trường năm 2026 là lãi suất.

“Năm 2026, xu hướng lãi suất thế giới sẽ không biến động quá lớn nhưng mặt bằng lãi suất ở Việt Nam mới là vấn đề chúng ta cần lưu ý. Kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất lớn vào tín dụng. Nhìn vào lịch sử, chúng ta thấy, chu kỳ kinh tế và chu kỳ tín dụng liên quan chặt chẽ với nhau. Hiện nay, tỷ lệ tín dụng/GDP lẫn tỷ lệ dư nợ cho vay/huy động (LDR) của các ngân hàng đều cao kỷ lục, cho thấy cả hệ thống ngân hàng lẫn nền kinh tế đều đã đi đến cuối giai đoạn bùng nổ tín dụng”, ông Phúc nhận định.

Theo chuyên gia này, tỷ lệ tín dụng/GDP vào năm 2000 chỉ khoảng 40%. Con số này tăng vọt lên 110% đến cuối năm 2010 thì hệ thống ngân hàng xảy ra khủng hoảng. Ngành ngân hàng sau đó phải mất 4-5 năm tái cơ cấu hệ thống sau đó tín dụng mới tăng trở lại.

Tuy nhiên, từ đó đến nay, tỷ lệ này vẫn tiếp tục tăng cao và đến cuối năm nay có thể đạt 140-145% GDP. Đây là tỷ lệ rất cao với nền kinh tế đang phát triển như ở Việt Nam, liên tục bị các tổ chức quốc tế cảnh báo. Tỷ lệ này ở các nước trong khu vực chỉ 60-80% GDP.  

Tương tự, tính đến cuối quý III/2025, tỷ lệ LDR của các ngân hàng Việt đã lên tới 110%, tức các ngân hàng huy động được 100 đồng thì đã cho vay tới 110 đồng. Đây là những lý do khiến Chính phủ muốn hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng nhưng mặt bằng lãi suất hai tháng vừa qua vẫn tăng mạnh.

“Chúng ta đã có thời kỳ tiền rẻ, nhưng chúng ta đã sử dụng hết dư địa đó rồi. Năm 2026 sẽ bước vào thời kỳ mới và lãi suất sẽ là vấn đề đáng chú ý nhất”, ông Phúc cảnh báo.

Ông Trần Ngọc Báu cũng cho rằng, lãi suất sẽ không còn giảm được nữa. Đặc biệt, lãi suất cho vay sẽ phải tăng theo vì NIM ngân hàng hiện nay đang rất mỏng, vì vậy các ngân hàng không thể “ghìm” lãi suất cho vay như trước được nữa. Dù vậy, theo chuyên gia này, không có cơ sở để lãi suất tăng cao thời gian tới. Nguyên nhân của đợt tăng lãi suất này vừa là để “sửa sai” một số chính sách trước đây, một phần vì nhiều khả năng đà rút của dòng vốn ngoại sẽ chững lại thời gian tới.

“Lãi suất sẽ còn tăng dài hơi nhưng không tăng mạnh, tăng sốc như năm 2022. Nói chung, đợt tăng lãi suất này đúng ra là căn chỉnh cho hợp lý, làm lành mạnh thị trường”, ông Báu nhận định  

Tăng chiến lược phòng thủ

Mô tả về kinh tế thế giới năm 2026, ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO AFA Capital, đồng sáng lập của Cộng đồng Cố vấn Tài chính Việt Nam (VWA) gói gọn trong một chữ “biến”. Thậm chí, kinh tế Việt Nam còn gay cấn hơn: “tốc biến”. 

Trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động phức tạp, nhiều ẩn số khó lường này, ông Tuấn cho rằng, nhà đầu tư nên gia tăng phòng thủ như tiền gửi tiết kiệm, vàng.

Riêng với tài sản tăng trưởng là cổ phiếu, ông Tuấn cho rằng, nhìn dài cả giai đoạn  2026-2030, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn rất nhiều cơ hội song cũng lắm “ổ voi, ổ gà”. Vì vậy, việc lựa chọn danh mục, ngành hàng rất quan trọng. Danh mục ngành hàng được chuyên gia đánh giá cao là: ngân hàng, chứng khoán, tiêu dùng, bán lẻ, đầu tư công

“Năm 2026, chiến lược trong xây dựng danh mục đầu tư là phải kiên định, kiên cường. Vừa gia cố các lớp tài sản phòng thủ như tiền gửi, vàng, vừa tìm cách chớp cơ hội đầu tư vào bất động sản, cổ phiếu”, ông Tuấn khuyến nghị.  

Đối với bất động sản, ông Phan Lê Thành Long, đồng sáng lập VWA cho rằng, năm 2026 là năm khởi đầu của chu kỳ mới của thị trường bất động sản và nhà đầu tư cần có cái nhìn dài hơi hơn.

Theo chuyên gia, động lực tăng trưởng hai con số năm 2026 vẫn tập trung vào hạ tầng, bất động sản, đầu tư công, nhất là trong bối cảnh tiêu dùng ở Việt Nam yếu.

Do nền kinh tế dựa vào tín dụng ngân hàng quá lớn, tín dụng lại chảy nhiều vào bất động sản trong khi lãi suất đang tăng lên, chuyên gia cho rằng, nhà đầu tư cần thận trọng với bất động sản năm 2026. Nguồn cung chung cư dồi dào và giá quá cao ở các thành phố lớn khiến chung cư không còn hấp dẫn, dòng tiền có thể dịch chuyển. Chiến lược hạ tầng để đảm bảo kinh tế tăng trưởng hai con số có thể khiến bất động sản ăn theo mô hình TOD lên ngôi.  

Bà Phạm Thị Miền, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam cho rằng, phát triển hạ tầng luôn là bệ phóng giúp bất động sản phát triển lâu dài, bền vững song thị trường bất động sản cũng cực kỳ “nhạy” với thông tin quy hoạch, hạ tầng. Nhiều khi thông tin được tung ra thì thị trường đã tăng từ trước đó, và việc tăng tiếp được hay không phụ thuộc rất nhiều vào thực tế triển khai dự án đến đâu.  

Theo bà Miền, năm 2025, nguồn cung bất động sản đã lên tới 145.000 sản phẩm, cao hơn rất nhiều giai đoạn 2021-2024, cao hơn cả thời điểm trước dịch Covid 19. Tuy nhiên, thị trường vẫn trong cảnh cục bộ phân khúc, chỉ tập trung vào nhà cao cấp và hạng sang (80-100 tr/m2) mà thiếu hụt nguồn cung nhà có giá bán phù hợp.

Bên cạnh đó, nguồn cung hầu hết tập trung vào nhóm ít các chủ đầu tư lớn, gây lo ngại về tính cạnh tranh và sự kiểm soát giá cả.

Với tình trạng cung tăng mạnh, giá nhà cao chót vót cộng thêm lãi suất tăng như hiện nay, các chuyên gia cho rằng, dòng tiền sẽ có sự luân chuyển thời gian tới. Theo đó, dòng tiền sẽ rời khỏi các thành phố lớn, các phân khúc giá cao để tìm kiếm những phân khúc có giá hợp lý hơn và có giá trị sử dụng.