Hơn 800 tỷ đồng tồn kho không dễ xử lý

Cuối năm 2022, Gilimex khởi kiện Amazon để đòi bồi thường 280 triệu USD (tương đương 6.600 tỷ đồng) với cáo buộc Amazon đột ngột thu hẹp các đơn đặt hàng, khiến Gilimex phải gánh chịu tình trạng dư thừa năng lực sản xuất và nguyên liệu thô.

Mới đây, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023, ông Nguyễn Việt Cường, thành viên HĐQT Gilimex chia sẻ, vụ kiện đã qua bước thụ lý. Đây là bước quan trọng trong quá trình khởi kiện. Công ty mong muốn sẽ giải quyết dứt điểm vụ việc trong năm 2023.

Bên cạnh đó, ông Cường cho biết, khi mất đi khách hàng lớn, Công ty phải phát triển khách hàng mới. Năm 2023, ước tính doanh thu của Gilimex đạt 45 triệu USD (hơn 1.000 tỷ đồng), trong đó khoảng 35 triệu USD đến từ khách hàng truyền thống và hơn 10 triệu USD đến từ khách hàng mới. Để phát triển một khách hàng mới đòi hỏi 1 - 3 năm, bắt đầu từ những đơn hàng thử nghiệm, sau đó tăng dần. Dự kiến, điểm rơi lợi nhuận từ lĩnh vực phát triển khu công nghiệp đạt được vào năm 2025, còn hiện tại, Công ty đặt mục tiêu bảo toàn vốn.

Đáng chú ý, Gilimex đang tồn kho khoảng 800 tỷ đồng liên quan tới khách hàng Amazon, chủ yếu là thành phẩm, đặc biệt, trong số này, nhiều mặt hàng chỉ để bán cho Amazon. Công ty đặt mục tiêu xử lý dứt điểm mục tồn kho này trước ngày 31/12/2023.

Được biết, tính đến thời điểm ngày 31/3/2023, tổng tồn kho của Gilimex là 1.297,96 tỷ đồng, chiếm 38,2% tổng tài sản. Trong đó, khoảng 61,6% tổng tồn kho liên quan tới Amazon.

Trước khi khởi kiện Amazon, lợi nhuận sau thuế của Gilimex trong giai đoạn 2018 - 2021 dao động từ 207 tỷ đồng đến 433 tỷ đồng mỗi năm. Trong đó, Amazon đóng góp khoảng 85% tổng doanh thu.

Như vậy, giá trị tồn kho của khách hàng Amazon đang chiếm trọng số và Gilimex có nguy cơ khó tiêu thụ hết số hàng tồn kho trị giá 800 tỷ đồng do tính đặc thù của các mặt hàng dành riêng cho Amazon. Trong khi đó, vụ kiện mới ở giai đoạn thụ lý, chưa rõ thời điểm chấm dứt, thậm chí có nguy cơ kéo dài, dẫn tới rủi ro hàng hóa bị lỗi thời và giảm giá trị tồn kho theo thời gian.

Bắt đầu “ngấm đòn”

Quý I/2023, Gilimex bất ngờ báo cáo ghi nhận lỗ 38,62 tỷ đồng (trong khi cùng kỳ năm 2022 lãi 107,15 tỷ đồng). Đáng chú ý, Công ty kinh doanh dưới giá vốn, dẫn tới lợi nhuận gộp ghi nhận âm 4,26 tỷ đồng.

Theo dữ liệu thống kê từ năm 2002 (năm đầu tiên cổ phiếu GIL niêm yết) đến nay, chưa quý nào Gilimex ghi nhận lỗ kỷ lục tới 38,62 tỷ đồng như quý I/2023. Trước đó, mức lỗ lớn nhất từng ghi nhận là 1,66 tỷ đồng trong quý IV/2016.

Về kế hoạch kinh doanh, năm 2023, Gilimex đặt mục tiêu doanh thu 1.500 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế dự kiến đạt 103,5 tỷ đồng, giảm 77,4% so với mức lợi nhuận 458,9 tỷ đồng đạt được trong năm 2022.

Với việc ghi nhận lỗ kỷ lục trong quý đầu năm 2023, Gilimex đang cách rất xa kế hoạch có lãi 103,5 tỷ đồng trong năm 2023 sau khi mất đi khách hàng lớn.

Thực tế, trong bức tranh tài chính của Gilimex, hoạt động kinh doanh chính đã lao dốc từ năm 2022, nhưng nhờ có khoản doanh thu tài chính đột biến, nên Gilimex vẫn ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận 9,3%, đạt 361,39 tỷ đồng.

Cụ thể, năm 2022, lợi nhuận cốt lõi (được tính bằng lợi nhuận gộp trừ đi chi phí tài chính, chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp) của Gilimex giảm tới 96,5%, chỉ đạt 13,26 tỷ đồng (năm 2021 lãi 379,24 tỷ đồng). Doanh thu tài chính năm 2022 tăng tới 423,7% so với năm 2021, đạt 445,63 tỷ đồng, do bán ra toàn bộ 25,91% vốn tại Công ty cổ phần Dệt may Gia Định.

Như vậy, sau khi hụt doanh thu từ khách hàng lớn nhất là Amazon, lợi nhuận cốt lõi năm 2022 của Gilimex bắt đầu lao dốc và quý I/2023 ghi nhận lỗ kỷ lục kể từ khi niêm yết.

Lĩnh vực mới vẫn chưa đóng góp doanh thu

Phát triển khu công nghiệp là lĩnh vực kinh doanh mới của Gilimex. Công ty đang triển khai Dự án Khu công nghiệp tại tỉnh Thừa Thiên Huế với quy mô 460,85 ha, tổng vốn đầu tư 2.614 tỷ đồng. Tính đến cuối năm 2022, Dự án đã đền bù và bàn giao mặt bằng đạt 88,5%, dự kiến hoàn thành xây dựng hạ tầng vào đầu quý II/2023.

Gilimex đặt mục tiêu hoàn thành 100% công tác giải phóng mặt bằng Dự án trong quý II/2023; hoàn thành thi công xây dựng, đưa phân khu A đi vào vận hành từ quý IV/2023; hoàn thành 100% công tác thi công xây dựng đối với phân kỳ 1 - phân kỳ B và đưa vào vận hành trong quý IV/2023.

“Ban đầu, Gilimex đặt kế hoạch quý IV/2022 có thể ghi nhận doanh thu, nhưng do ảnh hưởng của khủng hoảng, nhà đầu tư cân nhắc trong quyết định đầu tư (chờ lãi suất giảm), nên trong quý IV/2022 không có người mua đất phát triển của Công ty”, ông Nguyễn Việt Cường chia sẻ tại Đại hội đồng cổ đông năm 2023 về việc chậm trễ đưa vào khai thác Dự án Khu công nghiệp tại Thừa Thiên Huế so với kế hoạch.

Bên cạnh đó, Gilimex còn đang đầu tư Dự án Khu công nghiệp Gilimex Vĩnh Long (quy mô 400 ha), dự kiến thi công xây dựng hạ tầng kỹ thuật từ quý III/2023.

Nếu các dự án khu công nghiệp được triển khai đúng tiến độ như kế hoạch đề ra, thì cũng phải đến cuối năm 2023 mới có thể đóng góp doanh thu cho Gilimex, trong khi đó, lĩnh vực kinh doanh cốt lõi lại đang lao dốc khi mất đi khách hàng chủ lực. Vì vậy, không khó để nhận thấy,  Gilimex sẽ tiếp tục gặp thách thức, ít nhất là trong quý II và III/2023.