Cùng với những cam kết phấn đấu đạt mức tăng trưởng cao, các đại diện doanh nghiệp nhà nước tham dự Hội nghị mong muốn sớm có hành lang pháp lý thông thoáng cho khu vực doanh nghiệp này

Cam kết bằng con số và dự án

Bài toán tăng trưởng ít nhất 8% trong năm 2025 và hai con số trong giai đoạn tiếp theo đã có mặt trong các kế hoạch đầu tư - kinh doanh của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Hơn thế, nhiều lời giải đã được đưa ra tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với doanh nghiệp nhà nước (DNNN), với chủ đề "Nhiệm vụ, giải pháp góp phần tăng trưởng kinh tế hai con số, phát triển đất nước nhanh và bền vững", diễn ra sáng 27/2.

Là người đầu tiên phát biểu, ông Lê Ngọc Sơn, Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) tự tin nhận nhiệm vụ “tăng trưởng về đầu tư ít nhất 15% so với thực hiện năm 2024”, cho dù tình hình năm nay khó lường hơn.

Cụ thể, PVN sẽ tập trung quản trị danh mục đầu tư, các  chương trình đầu tư và dự án đầu tư, phối kết hợp chặt chẽ với các nhà đầu tư trong nước, thúc đẩy tiến độ các dự án trọng điểm, trong đó có Chuỗi dự án điện - khí lô B, Dự án Nhà máy Nhiệt điện Nhơn Trạch 3-4, Dự án Nâng cấp mở rộng Nhà máy Lọc dầu Dung Quất...

“Mục tiêu đầu tư các dự án mới và đẩy mạnh giải ngân vốn trong năm 2025 của PVN là 60.750 tỷ đồng”, ông Sơn cam kết.

Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) cũng đưa ra những con số rất tích cực. Đối với lĩnh vực viễn thông, tốc độ tăng trưởng sẽ khoảng 8-10% trong giai đoạn 2025-2030; 25-30% với lĩnh vực công nghệ số và khoảng 30% với các lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao.

Đặc biệt, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng góp thêm lời giải cho bài toán tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8% trở lên bằng cam kết đảm bảo cung ứng đủ điện trong năm 2025 và những năm tới.

“Với mục tiêu tăng trưởng cao của nền kinh tế, Tập đoàn dự kiến nhu cầu điện sẽ tăng trưởng tương ứng 12-13% so với năm 2024. Đây là thách thức rất lớn với EVN nói riêng và các doanh nghiệp ngành điện nói chung”, ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc EVN thừa nhận.

Để đảm bảo thực hiện, EVN cam kết tập trung mọi nguồn lực để thúc đẩy và khẩn trương hoàn thành nhanh nhất, đồng thời đảm bảo chất lượng các công trình, dự án điện. Trong đó, phấn đấu hoàn thành 253 dự án lưới điện 110-500 kV để tăng cường năng lực của hạ tầng lưới điện truyền tải, phân phối, đáp ứng nhu cầu phát triển của các địa phương.

Đồng thời, phấn đấu hoàn thành các công trình trọng điểm, như Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng, Nhà máy Thủy điện Quảng Trạch I hoà lưới phát điện tổ máy 1, đường dây 500 kV Lào Cai - Vĩnh Yên, đường dây 500/220 kV Nho Quan - Phủ Lý - Thường Tín, cấp điện cho huyện Côn Đảo...

Đằng sau những giá trị tuyệt đối

Nếu chỉ nhìn vào nhu cầu vốn cho cả nền kinh tế Việt Nam trong năm nay là 4 triệu tỷ đồng, thì các nỗ lực tập trung nguồn lực cho các dự án đầu tư của khu vực DNNN thực sự chỉ là một phần. Theo báo cáo của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, năm 2024, giá trị thực hiện đầu tư hợp nhất của 19 tập đoàn, tổng công ty do Ủy ban làm đại diện chủ sở hữu ước đạt 160.000 tỷ đồng (bằng gần 80% kế hoạch năm và bằng 130% so với cùng kỳ).

Song, nếu nhìn vào danh mục các dự án của các doanh nghiệp và hơn thế, nhìn vào các giải pháp phát triển mà ông Tào Đức Thắng, Tổng giám đốc Viettel nói là “vừa đổi mới cái cũ và duy trì không gian mới”, thì nguồn lực tăng trưởng của khu vực này không chỉ dừng lại ở những con số tuyệt đối.

“Chúng tôi nhận được nhiều lời đề nghị từ địa phương, các doanh nghiệp lớn về việc tư vấn giải pháp chuyển đổi số. Đây là cơ hội tăng trưởng cho chúng tôi, nhưng cũng là cơ sở cho các động lực tăng trưởng của các địa phương, các doanh nghiệp khác”, ông Thắng phân tích cơ hội phát triển trong ngành công nghệ số sau khi Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được ban hành. Nhiều lĩnh vực kinh doanh truyền thống, như viễn thông của Viettel, sẽ có cơ hội góp phần vào tăng trưởng, dù dư địa không còn nhiều, nhờ hàm lượng công nghệ để có sản phẩm mới hơn, tốt hơn.

Tương tự, cam kết tiếp tục thành lập các trung tâm chuyển phát lớn tại cửa khẩu biên giới của Viettel cũng được nhìn nhận ở góc độ góp phần tăng năng suất sản xuất, lưu thông hàng hoá của nền kinh tế. Ngay cả mục tiêu phủ sóng 5G ở khu vực đô thị, khu công nghiệp cũng được tính toán theo hướng mở rộng kết nối cho người dân, từ đó thúc đẩy cơ hội cho doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như cá nhân tìm kiếm tăng trưởng từ kết nối...

“Dù mục tiêu rất thách thức, 8% trong năm nay và 2 con số trong giai đoạn tới 2030, nhưng chúng tôi tin là có thể làm được khi xác định các sản phẩm làm ra phải tạo ra hệ sinh thái để các doanh nghiệp khác cùng đồng hành phát triển”, Tổng giám đốc Viettel chia sẻ quan điểm.

Tuy vậy, trong báo cáo của Bộ Tài chính tại Hội nghị, mong muốn tạo lan tỏa của khu vực doanh nghiệp dường như vẫn đang rất giới hạn.

Một mặt, nguyên nhân là hiệu quả hoạt động chưa tương xứng với nguồn lực nắm giữ; năng lực cạnh tranh, khoa học công nghệ còn hạn chế; hiệu quả đầu tư chưa đạt như kỳ vọng; công cụ quản trị kinh doanh còn chậm đổi mới... Nhưng mặt khác, ý kiến của các doanh nghiệp cho thấy, cơ chế chính sách dường như vẫn chưa thực sự hậu thuẫn các kế hoạch đầu tư lớn, đầu tư đổi mới, sáng tạo của khu vực doanh nghiệp này.

Ngay cả khi Nghị quyết 57 đang được chờ đợi là “động lực rất quan trọng” cho các kế hoạch tăng trưởng đột phá của nhiều doanh nghiệp, thì ý kiến vẫn là mong các văn bản hướng dẫn theo hướng “cuộc sống đi vào chính sách”, thay vì “ép chính sách vào cuộc sống”... Và phải nhanh, vì để có được thành quả về công nghiệp hiện tại, các doanh nghiệp đã phải bắt đầu từ chục năm trước, với nhiều thất bại.

“Chúng tôi rất cần cơ chế cụ thể để mạnh dạn đầu tư đổi mới, sáng tạo”, ông Thắng chia sẻ.

Hành lang cho DNNN

Mong muốn sớm có hành lang pháp lý thông thoáng cho DNNN tiếp tục là kiến nghị được nhiều doanh nghiệp đề cập.

Trong báo cáo của Bộ Tài chính, kế hoạch này cũng đã được đặt ra, theo hướng hoàn thiện trình Quốc hội ban hành Luật Quản lý và Đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (thay thế Luật 69) để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, những điểm nghẽn, nút thắt hạn chế hoạt động của DNNN trong thời gian vừa qua.

Trong đó, các chính sách được xây dựng với cách thức tiếp cận mới rõ ràng và trao quyền nhiều hơn cho DNNN, phân công rõ, phân cấp mạnh, cụ thể trong việc quản lý vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp, tăng tính chủ động trong các quyết định sử dụng vốn đầu tư và mua sắm tài sản phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Đặc biệt, việc tách bạch, phân định chức năng quản lý nhà nước với chức năng của chủ sở hữu vốn và doanh nghiệp sẽ theo hướng giảm bớt sự can thiệp của cơ quan đại diện chủ sở hữu, tăng cường phân công, phân cấp gắn với kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao tính tự chủ tự chịu trách nhiệm và hạn chế thất thoát lãng phí tham ô, tham nhũng...

Tuy nhiên, các doanh nghiệp đề xuất cụ thể hơn. Tổng giám đốc PVN đề nghị phân cấp cho doanh nghiệp quyết định đầu tư đối với tổng mức đầu tư đến 5.000 tỷ đồng, hoặc 50% vốn điều lệ; cơ quan đại diện chủ sở hữu quyết định chủ trương đầu tư đến 10.000 tỷ đồng; Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư trên 10.000 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc EVN thậm chí đưa phương án phân cấp theo Luật Doanh nghiệp, nghĩa là tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động hơn, vì các dự án của EVN phần lớn trên 5.000 tỷ đồng...

Ông Vũ Anh Tuấn, Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) tiếp tục đề nghị sớm phê duyệt điều chỉnh tăng vốn điều lệ để đảm bảo mục tiêu phát triển TKV trở thành tập đoàn kinh tế vững mạnh, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đảm bảo đủ vốn điều lệ để TKV có nguồn vốn tự có và huy động vốn của các tổ chức tín dụng nhằm tham gia và thực hiện có hiệu quả, đúng tiến độ các dự án đầu tư mở rộng sản xuất với sản lượng than cho nền kinh tế ngày càng cao, cũng như đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia theo nhiệm vụ mà Nhà nước giao...