“Đặt hàng” của Trung tâm đổi mới sáng tạo Việt Nam là chia sẻ “Câu chuyện thành công của VNG” nhưng ông Lê Hồng Minh lại bắt đầu từ việc VNG "sống sót" như thế nào: “Mỗi mùa sinh nhật, chúng tôi đều nói với nhau là thật may mắn vì chúng ta đã sống sót thêm một năm nữa. Và vì thế, tôi nghĩ rằng thành công chính là khả năng sống sót và kiên định với mục tiêu của mình vì chúng ta đều biết là thị trường công nghệ thay đổi liên tục ra sao.Vậy thì, chúng tôi đã “sống sót” như thế nào?”, ông Minh tự đặt câu hỏi.

Bài học đầu tiên: “Chúng tôi luôn tìm kiếm các làn sóng công nghệ mới để bắt kịp và cố gắng khai thác chúng”. Mọi chuyện bắt đầu vào năm 2004. Khi ông là chủ một quán PC café năm 2003, ông nhận thấy tất cả các khách hàng trong quán đều chơi cùng một tựa game, đó là MU Online - một trong những tựa game đầu tiên cực kì phổ biến ở Việt Nam khi đó. Đó là lúc ông cùng đồng sự bắt đầu thành lập công ty.

“Chúng tôi cảm thấy mình đã rất may mắn vì đó là những năm mà internet trên PC bùng nổ.  Rõ ràng là, việc theo kịp làn sóng công nghệ ngay khi nó mới bắt đầu là vô cùng quan trọng”, ông Minh nói.

Ông Lê Hồng Minh, Nhà sáng lập, Tổng Giám đốc VNG

May mắn thứ hai, theo ông Minh, là làn sóng điện thoại di động. Khi Apple ra mắt năm 2008, giá một chiếc iphone trong vòng vài năm tiếp theo vẫn khá cao và khó tiếp cận với người dân Việt. Nhưng cho đến năm 2011, Vinagame (tên đầu tiên của VNG) đã họp với Samsung lúc đó đang chuẩn bị ra mắt điện thoại Android giá rẻ dưới 3 triệu đồng cho thị trường Việt Nam. Samsung muốn VNG phát triển các ứng dụng cho điện thoại thông minh, ví dụ như ứng dụng nghe nhạc, ứng dụng đọc tin… Vài năm sau đó, chúng ta đã thấy gần như tất cả mọi người ở Việt Nam đều dùng điện thoại thông minh.

“Chúng tôi nhận ra đây là làn sóng mới”, ông Minh nói và cho biết, năm 2012, VNG chuyển toàn bộ nguồn lực công ty sang phát triển các ứng dụng di động, bao gồm Zalo và các ứng dụng khác. Năm 2012, dù vẫn đạt được thành công vượt bậc liên quan đến các sản phẩm PC nhưng VNG không còn đặt ra bất kì mục tiêu nào cho các sản phẩm PC nữa. Tất cả mọi thứ đều xoay quanh điện thoại thông minh. Sự chuyển hướng này là kịp thời vì sau đó, mọi thứ liên quan đến PC đều giảm dần. Năm năm sau, PC chỉ còn chiếm khoảng 10% công việc kinh doanh của VNG.

“Còn hiện giờ, làn sóng AI thì rất rõ ràng. Tôi nghĩ thử thách lớn nhất với chúng tôi hiện tại là chúng tôi không thể từ bỏ tất cả mọi thứ để chỉ làm AI, chúng tôi có rất nhiều di sản từ trước. Khi một công ty lớn dần lên và quy mô vận hành lớn hơn, thì lại càng khó để làm như vậy. Nhưng đây rõ ràng là cơ hội cho các startup, họ có thể tiến vào làn sóng này và khởi nghiệp từ đầu”, ông Minh khuyến nghị

Bài học thứ hai: Đặt những mục tiêu rất đơn giản.

Bởi, nếu phức tạp thì sẽ khó nhận ra đâu mới là điều quan trọng và làm thế nào để tập trung nguồn lực cho những việc đó. Là một công ty công nghệ, VNG muốn tạo ra những sản phẩm thực sự có giá trị cho người dùng.

“Tôi thường nói với đội ngũ điều hành công ty, đâu là động lực phát triển?”, ông Minh nói và lý giải, tại thời điểm 2012, Việt Nam đang có 10 triệu người dùng Internet. “Chúng tôi đồng ý với nhau rằng, để trở thành một công ty công nghệ thành công, chúng tôi phải có một lượng người dùng thật lớn. Và chúng tôi đặt ra mục tiêu 1441. Nghĩa là đến năm 2014, VNG sẽ có 41 triệu người dùng.

Chúng tôi đã ra mắt nhiều sản phẩm internet bao gồm Zalo, thực ra chúng tôi không đạt mục tiêu đó vào năm 2014, đến năm 2016 chúng tôi mới đạt mục tiêu đó. Sau mục tiêu 1441, chúng tôi tiếp tục đặt ra mục tiêu 2332, cách đây 5 năm. Nghĩa là đến năm 2023, VNG sẽ có 320 triệu người dùng – nhiều hơn dân số Việt Nam, có nghĩa là chúng tôi phải đưa các sản phẩm ra nước ngoài. Hiện chúng tôi có 150 triệu người dùng toàn cầu. Chúng tôi mới đi được nửa đường.

Sẽ còn một quãng đường rất dài, và tôi cảm thấy những thước đo đơn giản giúp chúng tôi tiếp tục thử thách bản thân. Tháng trước tôi đã có dịp nói chuyện với 1 startup về game, tôi hỏi mục tiêu của họ là gì và họ trả lời là muốn có 1 tỉ người dùng. Một game duy nhất mà mục tiêu là 1 tỷ người dùng.  Tôi đã quay về nói với team của mình là chúng ta vẫn cần vẫn cần tập trung và tìm mọi cách để đạt được mục tiêu 2332 đã đặt ra”, ông Minh cho biết.

Ông Lê Hồng Minh chia sẻ tại Diễn đàn Quỹ đầu tư Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 ngày 30/10.

Bài học thứ ba: “Chấp nhận rủi ro”

“Tôi nghĩ rằng trong cuộc sống cũng như trong kinh doanh, chúng ta không thể có những kết quả tuyệt vời nếu không dám chấp nhận rủi ro. Và trong phần lớn những việc chúng ta làm, cần thật sự cân nhắc rủi ro là gì, liệu chúng ta có chấp nhận nó hay không. Chúng ta cần suy nghĩ mình sẽ làm gì với những điều khiến chúng ta sợ hãi”, ông Minh nói.

Nhà sáng lập VNG nhớ lại câu chuyện liên quan đến việc đối mặt với rủi ro của VNG. Đó là thời điểm họ ký hợp đồng để mang game đầu tiên về Việt Nam – Võ Lâm Truyền Kỳ vào năm 202. Giá trị hợp đồng thời điểm là 160.000 USD. Lúc đó vốn của VNG là khoảng 60.000 USD.

Ông đã thương lượng đúng một điều khoản, đó là khoản đặt cọc đầu tiên, thường là 50% giá trị hợp đồng (80.000 USD) xuống còn 50.000 USD. Với công ty mới 1 tháng tuổi, VNG đã ký một hợp đồng và còn lại đúng 10.000 USD trong ngân hàng.

“Lúc đó, tôi xác định mình phải chiến đấu để kiếm tiền, duy trì kinh doanh. Tất cả thành viên trong công ty đều rất sợ vào thời điểm đó. Và tôi đã nói rằng, không sao, điều tệ nhất có thể xảy ra là chúng ta mất tiền thôi phải không?”, ông Minh nói.

Liên quan đến vấn đề rất nhiều đối tác, khách hàng hỏi ông về IPO VNG trên thị trường quốc tế, ông Minh cho biết: “Tôi có thể nói một điều rằng, đó cũng là một điều khiến chúng tôi rất sợ. Vì mọi người biết đấy, nó kéo theo những rủi ro đáng kể, như nguy cơ thất bại, rủi ro không thể đạt được mục tiêu mà mình mong muốn. Tuy nhiên, đó là điều mà chúng tôi tin tưởng, nếu chúng tôi không làm, thì chúng tôi không thể đưa công ty phát triển một cách thực sự”.

Lãnh đạo VNG cho hay, một trong những điều khiến ông trăn trở, là làm thế nào để định hướng cho VNG để chúng tôi thực sự tập trung vào AI, vì VNG có rất nhiều mảng kinh doanh khác nhau. Rất khó để một công ty có quy mô lớn từ bỏ rất nhiều thứ đã và đang làm để trở thành một công ty chuyên làm AI.

“Hiện tại, chúng tôi đang đầu tư nguồn lực cho dự án AI và chúng tôi cũng gặp phải một số rủi ro, nhưng hy vọng rằng chúng tôi vẫn sẽ “sống sót”, ông Minh cho biết.