Đề xuất đổi màu sơn biển số để quản lý xe công nghệ của Bộ Công an sẽ khiến các cá nhân, doanh nghiệp tốn kém chi phí về thời gian, nhân lực và tài chính đi ngược với xu hướng 4.0. Đồng thời kéo theo việc tăng giá thành di chuyển và gây ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng.

Tài xế hoang mang

Bộ Công an đang lấy ý kiến Dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 15/2014/TT-BCA về quy định quy trình cấp, thu hồi đăng ký, biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Đáng chú ý, Dự thảo đưa ra đề xuất đổi biển số của các loại xe kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa, hành khách từ màu nền trắng, chữ đen sang biển số có màu nền vàng cam, chữ số màu đỏ. Nếu được thông qua, Thông tư sẽ có hiệu lực từ vào đầu năm 2020 và quá trình chuyển tiếp để đổi biển số xe cũ sang biển màu mới sẽ kết thúc vào tháng 12/2020.

Quản lý xe công nghệ bằng tem tại châu Âu

Điều này cũng đồng nghĩa với các cá nhân, doanh nghiệp sẽ phải tốn kém chi phí về thời gian, nhân lực và tài chính để đáp ứng quy định này. Ngoài ra còn kéo theo việc tăng giá thành di chuyển và gây ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng.

Quản lý hơn 3.000 đầu xe công nghệ, ông Nguyễn Văn Xang - Giám đốc Hợp tác xã An Phát Khang cho biết: “Sau khi có thông tin về việc đổi màu sơn biển số các tài xế rất hoang mang vì việc này sẽ dẫn đến sự phức tạp và chồng chéo trong việc quản lý giữa các cơ quan chức năng. Như vậy tình trạng kẹt xe sẽ tăng cao bởi hiện nay người dân đang hạn chế xe cá nhân đi xe công nghệ rất nhiều. Ở Việt Nam lĩnh vực giao thông đang đẩy mạnh triển khai, ứng dụng công nghệ 4.0, hầu hết các xe chạy hợp đồng đều có đồng hồ điện tử, tem phù hiệu hợp đồng, đăng ký kinh doanh… vì vậy có cần thiết phải đổi màu biển số?”. 

Ghi nhận ý kiến của tài xế về việc quy định sơn màu xe thì có 90% các xã viên không đồng tình với quy định trên. Lý giải về điều này ông Xang cho rằng bản chất những người tham gia chạy xe công nghệ là sử dụng quỹ thời gian xe nhàn rỗi để kiếm thêm thu nhập. Vì vậy nếu đổi màu biển số sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của họ chưa kể xe mua bán cũng bị giảm giá trị và kéo theo nhiều hệ lụy khác. Hiện tại quy định quản lý xe công nghệ bằng việc dán tem phù hiệu phân biệt của Bộ GTVT là rất tốt, chỉ cần lực lượng chức năng tăng cường công tác thanh, kiểm tra để chấn chỉnh và xử lý những trường hợp vi phạm.

Đưa công nghệ vào quản lý

Theo các chuyên gia giao thông, việc đổi màu biển sẽ gây ảnh hưởng sâu sắc đến các tài xế có nhu cầu tham gia vào kinh tế chia sẻ trong lĩnh vực giao thông vận tải. Các tài xế và doanh nghiệp taxi sẽ tốn thêm không ít chi phí thay thế biển xe cho hàng chục ngàn phương tiện. Đối với nhiều tài xế công nghệ, gắn biển vàng lên phương tiện cá nhân của mình cũng không khác nhiều so với việc phải gắn hộp đèn định danh, vì họ không muốn xe ôtô cá nhân của mình bị nhận dạng là xe kinh doanh và phải chịu những quy định ngặt nghèo hơn kể cả khi hoạt động với mục đích cá nhân. Điều này sẽ làm giảm số lượng tài xế công nghệ trong khi nhu cầu đi lại của người dân ngày càng tăng, dẫn đến việc suy giảm mức độ hài lòng khi sử dụng dịch vụ để đặt chỗ và phân bổ chuyến đi của khách hàng. Đồng thời cũng làm tăng giá thành di chuyển và gây ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng.

Quản lý xe công nghệ bằng tem nhận diện tại Singapore

Ngoài ra, với sự phát triển của khoa học công nghệ trong thời đại 4.0 các cơ quan chức năng có rất nhiều lựa chọn khác để có thể quản lý các loại hình phương tiện khác nhau. Mới đây, trong quá trình xây dựng Luật Giao thông Đường bộ sửa đổi, Bộ GTVT cũng đã đề xuất lên Chính phủ một phương án nhận diện xe kinh doanh và không kinh doanh thông qua màu tem đăng kiểm khác nhau. Trên tem đăng kiểm cũng sẽ có thêm mã QR để hỗ trợ nhận diện phương tiện thông qua các ứng dụng trên điện thoại thông minh. Đây được đánh giá là một phương pháp không xâm lấn (Non-intrusive) giúp làm giảm thời gian kiểm tra giấy tờ, thông tin của phương tiện, xử lý vi phạm hành chính một cách kịp thời. Phương án này cũng không làm phát sinh chi phí cho Nhà nước trong việc tổ chức cấp lại, cấp mới biển số xe và cũng phù hợp với chủ trương ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý nhà nước.

Kinh nghiệm quản lý xe công nghệ trên thế giới
Trên thế giới cũng có rất nhiều nước không phụ thuộc vào màu biển số xe mà sử dụng các biện pháp khác để phân biệt giữa xe kinh doanh và không kinh doanh. Tại Singapore xe hợp đồng có thể được nhận diện bằng việc dán đề can có chữ “PRIVATE HIRE” lên góc trên bên phải kính trước và góc trên bên trái của kính sau xe. Còn ở Hồng Kông xe hợp đồng cần phải dán giấy phép cho thuê xe (“hire car permit”) lên mặt trong phía bên trái của kính trước xe.
Phần lớn các quốc gia ở châu Âu và Bắc Mỹ đều không phân biệt màu biển số giữa các phương tiện kinh doanh và không kinh doanh. Về việc nhận diện phương tiện, thủ đô Washington DC, Mỹ quy định xe công nghệ phải có logo, phù hiệu, đề can hoặc dấu hiệu nhận diện thương mại (trade dress) đồng bộ đặc trưng riêng ở bên ngoài của phương tiện. Dấu hiệu nhận diện thương mại phải được gửi cho Ủy ban Taxi Columbia (District of Columbia Taxicab Commission - DCTC) để Ủy ban biết được dấu hiệu nhận diện của mỗi công ty. Dấu hiệu nhận diện phải đủ lớn và có màu dễ thấy được từ khoảng cách 50ft (~15m), trong điều kiện ánh sáng ban ngày, và phản quang, phát sáng hoặc có thể nhìn rõ trong bóng tối.
Trong khi ở Anh quy định tất cả các xe hợp đồng vận chuyển hành khách đều phải dán giấy phép (“license disc”) lên kính trước và kính sau xe. Biển phía trước quy định nền trắng, chữ đen, có dải cờ EU xanh dương phía bên trái biển ký hiệu GB. Biển phía sau là nền vàng, chữ đen, có dải cờ EU xanh dương phía bên trái biển ký hiệu GB.