Hoạt động sản xuất - kinh doanh tăng trưởng tích cực trong 2 tháng đầu năm. Ảnh: Đức Thanh

Nền tảng cho sự tăng tốc

Hàng loạt dấu cộng (+) đã được đặt trước các chỉ số kinh tế vĩ mô của tháng 2 và 2 tháng đầu năm 2025, do Cục Thống kê (Bộ tài chính) chính thức công bố hôm qua (6/3). Từ kim ngạch xuất nhập khẩu, xuất khẩu, nhập khẩu 2 tháng lần lượt tăng 12%, 8,4% và 15,9% so với cùng kỳ; xuất siêu ước đạt 1,47 tỷ USD… đến tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký hơn 6,9 tỷ USD, tăng 35,5% so với cùng kỳ; vốn thực hiện đạt gần 3 tỷ USD, tăng 5,4%.

Rồi Chỉ số Sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 2/2025 tăng 16,7% so với cùng kỳ, 2 tháng tăng 7,0%; trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 9,3%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 2 tăng 9,4% so với cùng kỳ, 2 tháng tăng 9,4%. Khách du lịch quốc tế 2 tháng đạt gần 4 triệu lượt người, tăng 30,2% so với cùng kỳ… Tổng vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 2 tháng đầu năm đạt trên 709.000 tỷ đồng, tăng 66,1%, trong đó vốn đăng ký tăng thêm của các doanh nghiệp đang hoạt động tăng 131%...

Hôm 5/3, khi Chính phủ họp thường kỳ tháng 2/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã nhắc đến những chỉ số trên để nhấn mạnh về xu hướng tiếp tục tăng trưởng tích cực của nền kinh tế. “Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Hoạt động sản xuất - kinh doanh tăng trưởng tích cực”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh một chỉ số quan trọng: thu ngân sách nhà nước trong 2 tháng đạt 25,4% dự toán, tăng 25,7% so với cùng kỳ, bảo đảm nguồn lực cho đầu tư phát triển, an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh, hỗ trợ sản xuất - kinh doanh và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy; cơ cấu thu theo hướng bền vững, thu nội địa ước đạt 27,3% dự toán, tăng 28,9%.

Các thành viên Chính phủ, khi đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội 2 tháng đầu năm, đã đồng thuận nhận định về sự tăng trưởng tích cực của nền kinh tế. Và điều này giúp gia tăng niềm tin vào sự ổn định và tăng trưởng của kinh tế Việt Nam trong năm 2025.

“Tuy nhiên, chúng ta không được lơ là, chủ quan, mất cảnh giác, vì diễn biến bên ngoài, nhất là sự phục hồi của kinh tế thế giới còn yếu, trong khi Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô nền kinh tế còn khiêm tốn, độ mở lớn, sức chống chịu với các cú sốc bên ngoài còn hạn chế”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thẳng thắn nhận định như vậy, dù cũng đánh giá cao xu hướng tích cực của nền kinh tế.

Thực tế, báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, dù xu hướng tích cực của nền kinh tế là rõ ràng, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức, nhất là trong bối cảnh mục tiêu tăng trưởng của năm nay đã được điều chỉnh lên trên 8%. Một trong những thách thức đó chính là các động lực tăng trưởng chưa có sự bứt phá rõ nét theo yêu cầu tăng trưởng đặt ra, cần quyết liệt hơn nữa để thúc đẩy.

Chẳng hạn, sức mua trong nước dù đã được cải thiện, nhưng còn chậm; tốc độ tăng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 2 tháng dù cao hơn cùng kỳ năm 2024 (8,4%), nhưng vẫn thấp hơn các năm trước đại dịch 2018, 2019.

Xây kịch bản để thúc tăng trưởng

Dù kinh tế còn khó khăn, nhưng mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên đã được Quốc hội quyết nghị. Nhấn mạnh việc đạt tốc độ tăng trưởng cao như trên vẫn là một thách thức lớn, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, phải phấn đấu đạt các kịch bản tăng trưởng cho từng ngành, lĩnh vực. Đó là phải phấn đấu tăng trưởng khu vực công nghiệp, xây dựng khoảng 9,5% trở lên; khu vực dịch vụ 8,1% trở lên; khu vực nông nghiệp 3,9% trở lên; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 12% trở lên; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 12% trở lên; thặng dư thương mại khoảng 30 tỷ USD…

Sức ép cạnh tranh cũng gia tăng ở cả thị trường xuất khẩu và trong nước, khiến sản xuất, xuất khẩu có thể khó khăn hơn. Khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu, khi trong 2 tháng, chỉ có 20.800 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, giảm 8,92% so với cùng kỳ; ổn định kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro, sức ép điều hành về tỷ giá, lãi suất, lạm phát còn lớn, nhất là trước những tác động bất lợi từ bên ngoài…

Thông tin cho biết, các bộ, ngành, địa phương đang nỗ lực xây dựng các kịch bản tăng trưởng cho từng ngành, lĩnh vực, từng địa phương. Chẳng hạn, với mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu, kịch bản được Bộ Công thương xây dựng là quý I dự kiến tăng 11,9% so với cùng kỳ, quý II là tăng 11,7%, quý III tăng 12,7%, còn quý IV dự kiến tăng 12,1%, đưa cả năm đạt mức tăng trưởng 12%, bằng với chỉ tiêu được giao.

Hay với tăng trưởng của khu vực sản xuất công nghiệp, kịch bản là quý I tăng 6,6% so với cùng kỳ, quý II tăng 7,6%; quý III tăng 11,2% và quý IV tăng 12,5%, đưa mức tăng trưởng cả năm dự kiến đạt 9,5%, bằng với chỉ tiêu được giao.

Cùng với kịch bản, các nhiệm vụ, giải pháp cũng đã được đưa ra. Chẳng hạn, để thúc đẩy sản xuất, phải đôn đốc, giám sát và tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các bộ, ngành, địa phương, thúc đẩy triển khai các dự án lớn, dự án trọng điểm; tập trung tháo gỡ vướng mắc đối với các dự án trong các lĩnh vực công nghiệp, năng lượng, đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế tạo…

Trong khi đó, để thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu, theo Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, ngay sau khi có các thông tin liên quan đến chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống Donald Trump, Bộ Công thương đã chủ động phối hợp với các ngành hàng để chuẩn bị ứng phó với các kịch bản khác nhau. Dự kiến, trong tháng 3 này, Chính phủ sẽ họp bàn chuyên đề trọng tâm, trọng điểm vào những giải pháp để ứng phó với những tác động của chính sách thương mại mới của Mỹ.

Ngoài các bộ, ngành, báo cáo của Bộ Tài chính cũng cho biết, hiện có 40 địa phương quyết nghị mục tiêu tăng trưởng GRDP của địa phương bằng hoặc cao hơn so với mục tiêu được giao tại Nghị quyết số 25/NQ-CP. Các kịch bản tăng trưởng GRDP cũng đã và đang được nhiều địa phương xây dựng.

Để thúc đẩy tăng trưởng, Bộ Tài chính đề xuất nghiên cứu việc giao chỉ tiêu tăng trưởng năm 2025 cho một số tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp nhà nước theo mục tiêu tăng trưởng năm 2025 của cả nước đạt 8% trở lên. Dự kiến, đề xuất này sẽ được trình Chính phủ trước ngày 10/3/2025.