Quần thể danh thắng Tràng An - Một thập kỷ nâng tầm di sản thế giới

Danh hiệu Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An được UNESCO trao tặng ngày 25/6/2014 là điểm khởi đầu, mở ra một thời kỳ mới cho ngành du lịch Ninh Bình, đồng thời nâng cao trách nhiệm của cộng đồng trong việc gìn giữ và phát huy giá trị di sản thế giới bền vững, hiệu quả.

TIN LIÊN QUAN

Lễ hội Tràng An là một trong những lễ hội truyền thống độc đáo của Ninh Bình, diễn ra trong không gian của những thung nước trong xanh.

Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước

Sau một thập kỷ được công nhận là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, Tràng An trở thành nguồn tài nguyên vô giá, có sức hấp dẫn mạnh mẽ, điểm đến hàng đầu thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế.

Đạt được thành quả này, trước hết nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh. Nhiều quyết định, nghị quyết, kế hoạch và các quy định để quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị di sản trên địa bàn tỉnh được ban hành và tổ chức thực hiện. Điển hình như Quyết định số 230/QĐ-TTg ngày 4/2/2016 về Quy hoạch chung xây dựng Quần thể danh thắng Tràng An (tỉnh Ninh Bình). Nghị quyết số 02-NQ/TU về bảo tồn và phát huy giá trị Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An trong phát triển du lịch giai đoạn 2016 - 2020. Nghị quyết 07-NQ/TU ngày 29/10/2021 về phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2021 - 2030, định hướng đến năm 2045; Kết luận số 07-KL/TU về tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị Quần thể danh thắng Tràng An trong phát triển du lịch...

Kỳ vọng đối tác công - tư không ngừng được tăng cường ở Tràng An

“Trong chuyến thăm chính thức tại Tràng An hồi tháng 9/2022, bà Audrey Azoulay, Tổng giám đốc UNESCO nhận xét, Quần thể danh thắng Tràng An đã kết hợp thành công giữa phát triển kinh tế và du lịch bền vững, mà vẫn có thể tôn trọng thiên nhiên. Việc phụ nữ địa phương, qua sự hỗ trợ của khu vực tư nhân, tham gia chèo thuyền để kiếm thu nhập từ du lịch di sản, từ đó tiếp tục thực hành và phát huy lối sống truyền thống và bền vững của họ là một minh họa sinh động về cách khu vực công và tư có thể hợp tác để tạo ra giá trị và mang lại nhiều tác động tích cực đến đời sống của người dân địa phương.

Trong những năm gần đây, UNESCO tăng cường hợp tác với tỉnh Ninh Bình, Sở Du lịch, Ban Quản lý Tràng An trong nhiều hoạt động. Chúng tôi đánh giá cao cách tiếp cận, sự quan tâm và hợp tác của các đối tác công và tư tại địa phương trong nhiều sáng kiến đa dạng nhằm tạo môi trường thuận lợi cho các công ty khởi nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ ở địa phương và tạo cơ hội cho cộng đồng địa phương phát triển các sản phẩm du lịch di sản đặc trưng.
Chúng tôi rất sẵn lòng tiếp tục thúc đẩy hợp tác tốt đẹp này và kỳ vọng quan hệ đối tác công-tư không ngừng được tăng cường, nhằm quảng bá các giá trị Quần thể danh thắng Tràng An và mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương”.

- Ông Christian Manhart, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam

Nghị quyết số 05-NQ/BCS ngày 21/1/2015 của Ban cán sự Đảng UBND tỉnh Ninh Bình về nâng cao hiệu quả quản lý, bảo tồn, khai thác và phát huy giá trị Quần thể danh thắng Tràng An. Quyết định số 83/QĐ-UBND ngày 21/1/2015 của UBND tỉnh Ninh Bình về việc ban hành quy định tạm thời về quản lý hoạt động xây dựng trong khu Quần thể danh thắng Tràng An, Quyết định số 1261/QĐ-UBND về việc phê duyệt Kế hoạch quản lý Quần thể danh thắng Tràng An giai đoạn 2016 - 2020, tầm nhìn 2030. Kế hoạch số 19/KH-UBND ngày 09/3/2017 của UBND tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 02 - NQ/TU...

Sở Du lịch, Ban Quản lý Quần thể danh thắng Tràng An xây dựng các cơ chế, chính sách, quy hoạch, kế hoạch, quy định, quy chế quản lý, bảo vệ di sản. Đồng thời hoàn thiện, nâng cao hiệu quả mô hình quản lý các khu, điểm du lịch, từ đó bảo tồn bền vững, nguyên vẹn và phát huy mạnh mẽ các giá trị của di sản Tràng An, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Phối hợp với Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia chỉ đạo Ban Quản lý Quần thể danh thắng Tràng An, các chuyên gia triển khai nội dung khuyến nghị về bảo tồn của Ủy ban Di sản thế giới như khuyến nghị tiếp tục hỗ trợ cho các hoạt động nghiên cứu và xuất bản các công trình nghiên cứu khoa học; khuyến nghị chỉnh sửa Kế hoạch quản lý, điều chỉnh ranh giới khu di sản; khuyến nghị về thực hiện đánh giá sức tải du khách của di sản và các khuyến nghị khác được Ủy ban Di sản thế giới đánh giá cao.

Đẩy mạnh quảng bá giá trị di sản

Trong 10 năm qua, tỉnh Ninh Bình đã thực hiện tốt việc tuyên truyền, quảng bá di sản trên các phương tiện thông tin đại chúng trong nước và quốc tế, với nội dung phong phú, đậm bản sắc, khẳng định Quần thể danh thắng Tràng An là điểm đến ấn tượng của du lịch thế giới.

Nhiều cuộc thi được tổ chức như sáng tác biểu trưng Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An; thiết kế và ra mắt bộ tem thư giới thiệu về Tràng An. Sưu tầm, biên tập và sản xuất sách ảnh về Tràng An, cẩm nang du lịch và bản đồ du lịch Ninh Bình bằng nhiều thứ tiếng.

Thường xuyên nâng cấp giao diện website, cập nhật các tin, bài, hình ảnh giới thiệu các giá trị của Di sản và các hoạt động quản lý, bảo tồn gắn với khai thác và phát huy giá trị Di sản trên các trang thông tin điện tử: trangandanhthang.vn, tranganlandscape.vn, sodulich.ninhbinh.gov.vn, dulichninhbinh.com.vn...

Đón tiếp, hướng dẫn chu đáo các đoàn khách trong nước và quốc tế, các công ty, các phóng viên, đoàn làm phim… Hãng phim Legendary Pictures (Mỹ) đã chọn Quần thể danh thắng Tràng An sản xuất bộ phim bom tấn “Kong: Skull Island”, tạo hiệu ứng lớn để thu hút du khách về với Ninh Bình.

Bảo vệ môi trường, cảnh quan di sản

Thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền các tổ chức, doanh nghiệp và dân cư chấp hành những quy định về bảo vệ cảnh quan, môi trường khu di sản; Chỉ đạo Ban Quản lý Tràng An xây dựng kế hoạch tuần tra, ngăn chặn kịp thời các vi phạm về trật tự xây dựng, kinh doanh lưu trú, quản lý tài nguyên và khai thác các di tích lịch sử - văn hóa…

Mở nhiều lớp tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của di sản, về bảo vệ môi trường, cảnh quan, ứng xử văn hóa, văn minh, gắn với phát triển du lịch cho cộng đồng.

Từ đó, công tác quản lý môi trường và cảnh quan đạt được những kết quả tích cực. Môi trường di sản xanh, sạch, đẹp. Hệ thống núi đá, sông suối, hang động, thảm thực vật, rừng nguyên sinh, đa dạng sinh học, cảnh quan nông nghiệp, nông thôn được giữ gìn, các giá trị văn hóa và tự nhiên được bảo vệ. Cộng đồng ngày càng nhận thức rõ hơn bảo tồn di sản chính là hình thành mối quan hệ cộng sinh thúc đẩy phát triển du lịch bền vững và trách nhiệm.

Nhiều dự án nghiên cứu bảo tồn di sản

Trong 10 năm qua, tỉnh Ninh Bình phối hợp với các tổ chức trong ngoài nước thực hiện thành công nhiều dự án nghiên cứu như Dự án Sundasia, nghiên cứu cách thích ứng của người tiền sử đối với sự biến đổi khí hậu, môi trường và cảnh quan, tiến hành nhiều đợt thăm dò, khảo cổ học. Qua đó làm rõ hơn các giá trị nổi bật của khu di sản, quá trình thích ứng của người tiền sử cánh đây trên 30.000 năm. Đặc biệt, đã thu được bộ xương người có niên đại cách đây trên 10.000 năm. Đây là cơ sở để dựng lại mô hình quá trình tiến hóa, thích ứng của con người tại Tràng An và Đông Nam Á .

Thực hiện chương trình tái thả loài voọc mông trắng, nghiên cứu sinh cảnh của voọc tại đảo Ngọc, nâng cao nhận thức bảo vệ loài có nguy cơ tuyệt chủng do Ban Quản lý Tràng An, Sở Du lịch, Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường, Đại học Queen’sUniversity Belfast, Tổ chức Four Paws Viet Wildlife Conservation, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, Vườn quốc gia Cúc Phương thực hiện.

Dự án Thúc đẩy quản lý di sản và phát triển du lịch bền vững với các hoạt động nâng cao năng lực quản lý, nâng cao chất lượng diễn giải di sản và nhận thức cộng đồng, đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ du lịch di sản, mô hình hợp tác công - tư phát huy giá trị di sản thế giới.

Dự án Quản lý các khu di sản thế giới hậu Covid-19 được Trung tâm Di sản thế giới đánh giá Tràng An là đơn vị tham gia tích cực nhất.

Trong suốt chặng đường 10 năm, Di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An đã và đang là hạt nhân giúp ngành du lịch địa phương phát triển bền vững, thu hút hàng triệu lượt khách du lịch trong nước và quốc tế, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho cộng đồng địa phương, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đặc biệt là thúc đẩy các ngành, lĩnh vực cùng phát triển; nâng cao hình ảnh, uy tín và vị thế của tỉnh Ninh Bình.