Trở về Việt Nam sau khi tham gia cuộc họp thường niên của mạng lưới toàn cầu các Viện Thành viên hội đồng quản trị (Global Network of Director Institutes - GNDI) tại London (Anh), bà Hà Thu Thanh, Chủ tịch HĐQT, Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD) đã có cuộc trao đổi về tầm quan trọng của quản trị công ty.

Theo bà Hà Thu Thanh, HĐQT của doanh nghiệp Việt Nam cần thay đổi nhận thức về quản trị công ty để nhanh chóng xây dựng khuôn khổ quản trị tích hợp ba trụ cột ESG một cách đúng và hiệu quả. Từ đó, doanh nghiệp cũng sẽ bắt nhịp với những thông lệ quản trị tốt và tạo ra những giá trị thiết thực cho chính doanh nghiệp trong chiến lược phát triển bền vững.

Bà Hà Thu Thanh

Năm 2023 là năm đầu tiên VIOD tham dự cuộc họp thường niên của mạng lưới toàn cầu GNDI. Đâu là điểm nổi bật của cuộc họp này, thưa bà?

Mạng lưới Viện thành viên HĐQT (GNDI) được thành lập vào 12/2012, nhằm kết nối viện thành viên hội đồng quản trị đến từ các quốc gia có thị trường tài chính phát triển như Anh, Mỹ, Canada, Úc, New Zealand, và một số quốc gia trong Liên minh châu Âu. Tại ASEAN, đã có 5 quốc gia tham dự mạng lưới này. Đó là Thái Lan, Việt Nam, Philippines, Singapore, Malaysia.

GNDI được kết nối để tăng cường hợp tác giữa các viện thành viên trên toàn cầu, tập trung vào các vấn đề quản trị, hỗ trợ các thành viên HĐQT bắt nhịp kịp với xu hướng quản trị mới; đồng thời gia tăng tiếng nói của HĐQT trong việc ủng hộ các chính sách và những thông lệ quản trị tốt nhất.

GNDI vẫn tổ chức cuộc họp thường niên từ ngày thành lập đến nay. Năm nay là năm đầu tiên GNDI khởi động lại hình thức họp mặt trực tiếp sau 3 năm gián đoạn vì đại dịch Covid-19. Mỗi quốc gia có duy nhất một đại diện tham dự, và VIOD - vì gia nhập vào tháng 4/2022 nên đây cũng là năm đầu tiên tham dự.

Có thể nói, diễn đàn này là cơ hội giá trị để VIOD chia sẻ thực tiễn quản trị công ty tốt tại Việt Nam, đồng thời tham khảo và học hỏi những thông lệ quản trị khác.

Dù mức độ phát triển của nền quản trị công ty khác nhau, nhưng các viện thành viên của các quốc gia đều xoay quanh hai trọng tâm lớn. Một là vai trò và giá trị của các thành viên HĐQT. Hai là quản trị công ty, cách thức nào để duy trì và bồi đắp niềm tin của các nhà đầu tư, công chúng và các đối tác có liên quan.

Trong cuộc họp năm nay, đại diện các viện thành viên đặc biệt nhấn mạnh vào vai trò của HĐQT đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Đâu là những vấn đề trọng tâm về quản trị công ty được thảo luận ở diễn đàn năm nay, thưa bà?

Ngoài chia sẻ về định hướng phát triển của GNDI trong thời gian tới, cuộc họp năm nay tập trung hai vấn đề.

Đầu tiên là nguyên tắc quản trị công ty G20/OECD sửa đổi. Điểm mới trong nguyên tắc quản trị công ty sửa đổi là có thêm một chương về phát triển bền vững và tăng cường khả năng phục hồi. Trong đó đưa ra các khuyến nghị để hỗ trợ các doanh nghiệp quản trị các rủi ro tốt hơn, đồng thời nắm bắt cơ hội để phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu và các thách thức khác đe dọa tính bền vững.

Ngoài ra, những sửa đổi này cũng phản ánh những biến động trên thị trường vốn, mức độ phức tạp ngày càng tăng của các rủi ro mà doanh nghiệp phải đối mặt trong bối cảnh số hóa. Theo đó, bộ nguyên tắc này sẽ vẫn tiếp tục là tiêu chuẩn quốc hàng đầu về quản trị công ty.

Bà Hà Thu Thanh cùng đại diện các viện thành viên HĐQT tham dự sự kiện tại Anh

Thứ hai là câu chuyện văn hóa quản trị rủi ro. Văn hóa quản trị rủi ro là chủ đề được Hiệp hội Kế toán công chứng Anh quốc (ACCA) đưa ra chia sẻ và thảo luận trong phiên họp năm nay. Khái niệm văn hóa quản trị rủi ro được Giám đốc ACCA nhắc đến như một hệ thống cảnh báo sớm, hỗ trợ doanh nghiệp chống chọi với nhiều mối đe dọa khác nhau.

Văn hóa quản trị rủi ro có thể nói là khái niệm mới, chưa được cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam chạm tới và đào sâu tìm hiểu. Tuy nhiên, đây sẽ là bài toán doanh nghiệp Việt sẽ sớm phải tính đến một cách bài bản, đặc biệt trong bối cảnh biến đối khí hậu đã trở thành báo động đỏ, cũng như có thêm nhiều rủi ro về an ninh mạng.

Từ những trao đổi và chia sẻ trong cuộc họp, VIOD có sáng kiến hay khuyến nghị gì với doanh nghiệp Việt Nam, các nhà hoạch định chính sách thúc đẩy sự phát triển của nền quản trị công ty tại Việt Nam?

Quản trị công ty là nền tảng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, đồng thời có thể xem là “đơn vị tiền tệ quốc tế” để thu hút nguồn vốn và các nhà đầu tư có trách nhiệm. Hơn nữa, quản trị công ty sẽ ngày càng được coi trọng, đặc biệt trong bối cảnh thị trường yêu cầu nhà đầu tư có trách nhiệm, không chỉ tập trung vào các chỉ số tài chính, mà cần xem xét tổng quát cả khung quản trị tích hợp ESG.

Tuy nhiên, thực tế tại Việt Nam, không có quá nhiều doanh nghiệp thực sự hiểu sâu và xây dựng khung quản trị công ty một cách bài bản, hay có những bước tiến để cải thiện thực tiễn quản trị công ty. Thực trạng này phần nào đó có thể nhìn thấy qua đánh giá thẻ điểm quản trị công ty của ASEAN khi Việt Nam vẫn dậm chân ở vị trí thứ 6.

Quản trị công ty chỉ có thể đi vào thực chất, đúng và hiệu quả khi HĐQT thay đổi được tư duy, tách bạch được giữa câu chuyện chiến lược với thực thi, giám sát, báo cáo… Khi đã có nhận thức đúng về quản trị công ty, HĐQT, ban điều hành và các bên liên quan có sự phân cấp và phân chia rõ về quyền và nghĩa vụ, theo đó, xác lập được hai điều kiện cần cho sự phát triển bền vững là tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Theo quan sát của VIOD, rất nhiều thành viên HĐQT đương nhiệm của các doanh nghiệp Việt chưa trải qua một chương trình đào tạo nào về quản trị công ty, chưa được trang bị đầy đủ và nhận thức kịp thời các vấn đề trọng yếu. Hiện VIOD đang đồng hành cùng doanh nghiệp thông qua các chương trình đào tạo bài bản nhằm chuyên nghiệp hóa hoạt động quản trị công ty.

Trước mắt, VIOD sẽ phối hợp với các cơ quan hữu quan và bên liên quan khác để hỗ trợ hoàn thiện hệ sinh thái quản trị công ty tại Việt Nam. Tiếp đó, VIOD sẽ nỗ lực từng bước đẩy mạnh, hướng tới vai trò đơn vị độc lập, giám sát về quản trị công ty, tham vấn cho các cơ quan hữu quan để cập nhật quy định phù hợp với biến động thị trường như cách viện thành viên HĐQT khác trên thế giới đang hoạt động.