Hải Phòng đặt mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp hiện đại, là điểm hội tụ nghiên cứu, ứng dụng công nghệ biển, công nghệ số và công nghệ cao. Hệ sinh thái khởi nghiệp của Hải Phòng đã chuyển động tích cực nhưng các doanh nghiệp khởi nghiệp vẫn thiếu vốn ở giai đoạn đầu và khó tiếp cận nguồn đầu tư mạo hiểm từ khu vực tư nhân.

Quỹ Đầu tư mạo hiểm TP. Hải Phòng được thành lập nhằm mục tiêu đầu tư vốn vào các dự án công nghệ cao, doanh nghiệp công nghệ cao.

Là một startup trong lĩnh vực công nghệ cao, anh Vũ Thế Bang (Vĩnh An, TP. Hải Phòng) đã theo đuổi ý tưởng chế tạo, sản xuất máy dán linh kiện điện tử SMD, thiết bị quan trọng trong ngành điện tử, giúp tự động hóa sản xuất, giảm chi phí nhân công và nâng cao độ chính xác. Ý tưởng này được anh Bang ấp ủ ngay từ khi thực hiện đồ án tốt nghiệp đại học. Bên cạnh đó, anh Bang cũng sản xuất các máy tự động hóa như máy CNC gia công kim loại, máy khắc laser CO2 theo yêu cầu khách hàng.

Tuy nhiên, theo anh Bang, khi ý tưởng bước ra khỏi giảng đường để trở thành một dự án khởi nghiệp thực thụ, khó khăn lớn nhất không chỉ nằm ở vốn mà còn ở khả năng tiếp cận các cơ chế hỗ trợ phù hợp trong giai đoạn phát triển ý tưởng, thử nghiệm sản phẩm.

Anh Bang cũng chia sẻ thêm, phần lớn dự án khởi nghiệp của sinh viên, thanh niên còn thiếu mô hình kinh doanh hoàn chỉnh, không có tài sản bảo đảm, kinh nghiệm quản trị hạn chế. Vì vậy, rất cần một cơ chế chấp nhận rủi ro cao hơn so với các tiêu chí đầu tư truyền thống.

Trước khi Quỹ Đầu tư mạo hiểm thành phố ra đời, từ năm 2022 đến nay, phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” được các cấp bộ Đoàn trên địa bàn triển khai sâu rộng, hỗ trợ hàng nghìn đề tài nghiên cứu khoa học, mô hình học tập và ứng dụng thực tiễn. Riêng Thành đoàn Hải Phòng hỗ trợ gần 1.000 đề tài, xây dựng 15 mô hình tư vấn, hỗ trợ học tập và nghiên cứu, Tỉnh Đoàn Hải Dương hỗ trợ hơn 650 đề tài và 5 mô hình.

Sản phẩm công nghệ robot lễ tân được trưng bày tại Techfest Hải Phòng năm 2025.

Nhiều sân chơi, hoạt động như Cuộc thi Tin học trẻ, sáng tạo thanh thiếu niên, bản đồ số thanh niên, Youth Hub - trung tâm kết nối số cho thanh niên trên nền tảng AI và dữ liệu mở... góp phần nâng cao năng lực số, hình thành nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao.

Các đề án tín dụng ưu đãi hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp cũng được triển khai, với tổng nguồn vốn hàng chục tỷ đồng, tạo điều kiện cho nhiều dự án từng bước hoàn thiện, kết nối thị trường và phát triển bền vững.

Để thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, mới đây, TP. Hải Phòng đã chính thức thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm với vốn điều lệ 500 tỷ đồng từ ngân sách tại Nghị quyết số 60-NQ/HĐND, cùng cam kết huy động thêm nguồn lực trong nước và quốc tế. Quỹ Đầu tư mạo hiểm TP. Hải Phòng sẽ thí điểm hoạt động trong 5 năm. Sau 3 năm đầu đánh giá sơ kết, 5 năm đánh giá tổng kết. Căn cứ kết quả hoạt động, UBND Thành phố trình HĐND Thành phố quyết định tiếp tục hay chấm dứt hoạt động của quỹ.

Chia sẻ về Quỹ Đầu tư mạo hiểm này, ông Vũ Đại Thắng, Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng cho biết, Quỹ Đầu tư mạo hiểm do UBND TP. Hải Phòng thành lập, hoạt động theo mô hình công ty cổ phần, tuân thủ Luật Doanh nghiệp. Mục tiêu của quỹ là đầu tư vốn vào các dự án công nghệ cao, doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực trọng điểm về khoa học và công nghệ của thành phố. Qua đó, góp phần hỗ trợ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm khoa học, công nghệ.

Cụ thể, các lĩnh vực được hỗ trợ đầu tư từ Quỹ Đầu tư mạo hiểm bao gồm: công nghệ số, công nghệ thông tin và truyền thông, công nghệ sinh học, công nghệ sinh học y dược, công nghệ vật liệu mới, công nghệ chế tạo - tự động hóa, công nghệ môi trường, giảm phát thải các bon, ứng phó biến đổi khí hậu, năng lượng sạch, công nghệ Robot, khoa học công nghệ biển và một số lĩnh vực khác.

Cũng theo ông Thắng, quỹ hoạt động theo nguyên tắc thị trường, chấp nhận rủi ro, với mức đầu tư tối đa cho một dự án công nghệ cao không quá 30% tổng kinh phí và không quá 30 tỷ đồng. Đối với doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, tỷ lệ góp vốn tối đa không quá 5% tổng nguồn vốn của quỹ và không quá 50 tỷ đồng, thời gian đầu tư tối đa 7 năm. Bên cạnh vốn, quỹ còn hỗ trợ tư vấn chiến lược kinh doanh, quản trị, công nghệ và kết nối mạng lưới chuyên gia, nhà đầu tư.

TP. Hải Phòng đặt chỉ tiêu đến năm 2030, số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đạt trên 400 doanh nghiệp.

Thực tế, TP. Hải Phòng có nhiều tiềm năng và điều kiện thuận lợi để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo bền vững không chỉ của vùng Đồng bằng sông Hồng, mà còn của cả nước, phấn đấu mục tiêu lọt tốp 200 thành phố khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu. Việc thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm thể hiện quyết tâm của Hải Phòng trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo và hiện thực hóa mục tiêu trên. 

Tuy nhiên, để đạt mục tiêu này, theo các chuyên gia nhận định, TP. Hải Phòng cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế vận hành linh hoạt để những ý tưởng giàu tiềm năng có thể bước vào Quỹ Đầu tư mạo hiểm, đóng góp thiết thực cho sự phát triển bền vững của thành phố. Đồng thời, TP. Hải Phòng cần triển khai đồng bộ các giải pháp về chính sách, hạ tầng và nguồn lực đầu tư.

TP. Hải Phòng đang gấp rút hoàn thiện bộ máy tổ chức và điều lệ hoạt động của Quỹ Đầu tư mạo hiểm thành phố. Để tiếp cận nguồn vốn, dự án phải triển khai trên địa bàn thành phố và phù hợp với các lĩnh vực ưu tiên như công nghệ số, công nghệ thông tin, truyền thông, công nghệ sinh học, vật liệu mới, chế tạo, tự động hóa, robot, công nghệ môi trường, năng lượng sạch, khoa học công nghệ biển. Bên cạnh hỗ trợ tài chính, quỹ còn hỗ trợ tư vấn chiến lược, thị trường, công nghệ, kết nối chuyên gia trong và ngoài nước, tạo điều kiện pháp lý cho doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học công nghệ và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển.

Theo chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển, việc Hải Phòng tiên phong thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm là tín hiệu tích cực, song để mô hình này hiệu quả, cần vận hành đúng cách. Ông Đinh Thế Hiển nhận định, việc Chính phủ cho phép địa phương thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm để hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học - công nghệ và khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo là một chủ trương mới, có ý nghĩa đối với phát triển kinh tế, đặc biệt ở lĩnh vực công nghệ cao. Tuy nhiên, để vận hành quỹ đầu tư mạo hiểm đúng nghĩa không đơn giản, đặc biệt ở cấp địa phương.

Còn theo quan điểm của Hiệp hội Doanh nghiệp thành phố Hải Phòng, Quỹ cần thúc đẩy liên kết trường - viện - doanh nghiệp, ưu tiên các lĩnh vực công nghệ lõi/ứng dụng, và gắn đổi mới sáng tạo với những không gian kinh tế mới của thành phố để tăng tốc thương mại hóa. Hiệp hội mong muốn Quỹ hoạt động minh bạch, quyết liệt, ra quyết định kịp thời, đồng thời luôn sẵn sàng đồng hành trên vai trò giới thiệu dự án chất lượng, tham gia cố vấn quản trị và huy động đối ứng từ hội viên cộng đồng doanh nghiệp, để Quỹ thực sự trở thành bàn đạp tăng tốc cho công nghệ - đổi mới sáng tạo Hải Phòng.

Bước đi được đánh giá là táo bạo và tiên phong, mở ra kỳ vọng hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo thực chất tại thành phố cảng. Thành phố kỳ vọng sau 5 năm, Quỹ đầu tư tối thiểu 30 dự án công nghệ cao, 50 doanh nghiệp (bao gồm doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo); tạo ra hệ sinh thái khởi nghiệp lành mạnh, có tính cạnh tranh; góp phần nâng cao tỷ lệ doanh nghiệp công nghệ cao tại Hải Phòng.