Toàn cảnh phiên họp chiều 21/12 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Bên cạnh các cơ chế, chính sách đặc thù tương đồng với các thành phố lớn khác, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí trình Quốc hội một số chính sách mới riêng cho Cần Thơ và khu vực Đồng  bằng Sông Cửu Long .

Chiều 21/12. trong phiên họp thứ sáu, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ.

Nội dung này đã được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trong đợt 1, sau đó đề nghị cơ quan trình tiếp tục hoàn thiện hồ sơ về hai nội dung mới. vẫn còn ý kiến khác nhau là Dự án nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Định An - Cần Thơ và Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ.

Thẩm tra dự thảo nghị quyết, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, việc Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết là đúng thẩm quyền.

Hồ sơ Dự thảo Nghị quyết cơ bản đã bảo đảm đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua theo trình tự tại một kỳ họp, Chủ nhiệm Nguyễn Phú Cường khẳng định.

Liên quan đến hai nội dung mới, tờ trình bổ sung của Chính phủ đề xuất các dự án nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Định An – Cần Thơ bảo đảm chuẩn tắc luồng hàng hải cho tàu có trọng tải từ 10.000 tấn trở lên ra vào các cảng của thành phố Cần Thơ và có quy mô vốn từ 500 tỷ đồng trở lên được áp dụng các hình thức ưu đãi, hỗ trợ đầu tư.

Như, áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong thời gian 15 năm đối với thu nhập từ các hoạt động dự án đầu tư; Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo đối với thu nhập từ các hoạt động dự án đầu tư.

Miễn tiền thuê đất, thuê mặt nước sau thời gian được miễn tiền thuê đất, thuê mặt nước của thời gian xây dựng cơ bản trong 15 năm và giảm 50% tiền thuê đất, thuê mặt nước cho thời gian còn lại.

Về khu liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp Vùng đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ, theo tờ trình là khu vực có ranh giới địa lý xác định được Thủ tướng Chính phủ thành lập để thu hút các dự án đầu tư trong các lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, sản xuất, chế biến và cung ứng dịch vụ, xuất khẩu nông, thủy sản.

Các doanh nghiệp có dự án đầu tư tại Trung tâm được hưởng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan theo quy định của pháp luật hải quan và thủ tục về thuế theo quy định của pháp luật về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ra, vào Trung tâm khi đáp ứng đủ các điều kiện được quy định cụ thể tại nghị quyết.

Dự án đầu tư tại Trung tâm áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong thời gian 15 năm đối với thu nhập từ các hoạt động dự án đầu tư; Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo đối với thu nhập từ các hoạt động dự án đầu tư. Được miễn tiền thuê đất sau thời gian được miễn tiền thuê đất của thời gian xây dựng cơ bản trong 15 năm và giảm 50% tiền thuê đất trong 7 năm tiếp theo.

Thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường, ông Lê Quang Huy cho rằng cần đánh giá kỹ hơn về tác động môi trường khi thực hiện dự án trên cơ sở cập nhật dữ liệu về biến đổi khí hậu, nước biển dâng, xâm nhập mặn.

Việc nhận chìm vật chất nạo vét cũng cần xem xét rất kỹ, vì ở khu vực này vật chất nạo vét chủ yếu là bùn, lượng cát rất ít. Cũng vì thế mà không nhiều nhà đầu tư muốn tham gia dự án, ông Huy góp ý.

Hồi âm ý kiến này, ông Lê Quang Mạnh, Bí thư Thành uỷ Cần Thơ cho biết, hiện nay việc xã hội hoá các dự án nạo vét đã được quy định đầy đủ trong Nghị định 159/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động nạo vét trong vùng nước cảng biển và vùng nước đường thủy nội địa của Chính phủ, trong đó định nghĩa rõ nạo vét, tận thu, trình tự, các bước kiểm soát tác động môi trường…

“Riêng dự án luồng Định An - sông Hậu thì Bộ Giao thông vận tải vẫn đưa vào danh sách dự án kêu gọi xã hội hoá hàng năm; nhưng chưa thu hút được nhà đầu tư nào cả, lợi nhuận không đủ hấp dẫn. Tức là việc này không có gì mới, ở đây là chỉ xin tăng mức ưu đãi để thu hút nhà đầu tư mà thôi”, ông Mạnh giải thích.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị Chính phủ bổ sung thêm một số thông tin như hoạt động nào thì được ưu đãi để đảm bảo minh bạch, tiện áp dụng, đồng thời cũng tránh lợi dụng chính sách.

Theo ông Tùng thì quy mô, thời hạn của các dự án thành phần rất khác nhau nên quy định chung 1 mức ưu đãi đầu tư là chưa phù hợp. Đây là ưu đãi cao nhất thôi, còn để địa phương quyết đình cho từng dự án cụ thể, ông Tùng nêu quan điểm.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng còn băn khoăn là nghị quyết xác định thời gian thí điểm 5 năm, nhưng vòng đời dự án dài hơn, vậy khi hết thời gian thí điểm thì xử lý thế nào.

Tham gia thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng đúng là các quy định trong Nghị định 159 đã khá rõ. Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội, nên xây dựng theo hướng vừa dẫn chiếu nghị định, vừa ghi thẳng vào Nghị quyết cho dễ thực hiện. Với thời gian thí điểm 5 năm, ông Vương Đình Huệ nêu rõ, đây là thời hạn để thu hút đầu tư, các chính sách nào đã quyết định thì sẽ áp dụng ổn định đến hết vòng đời dự án. Nhưng hết thời gian thí điểm 5 năm thì không được hưởng ưu đãi nữa.

Những ưu đãi cho dự án và cả Trung tâm liên kết sẽ kích hoạt cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long phát triển chứ không cho riêng Cần Thơ, Chủ tịch Quốc hội lưu ý thêm.