Chuyên gia thương hiệu Trần Tuệ Tri đã dẫn dắt các thương hiệu toàn cầu tại hơn 40 quốc gia và là tác giả cuốn sách “Thương hiệu Việt Nam - Thời  khắc vàng”.

Thưa bà, TP.HCM vừa kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, được sống trong thời khắc của những ngày trọng đại đó, dư âm còn đọng lại trong bà chắc hẳn còn rất lớn?

Hôm đó, tôi may mắn được ngồi ngay khán đài dự lễ kỷ niệm 50 năm,  cảm xúc trào dâng đầy tự hào. Tôi nhìn thấy được sự đoàn kết của người dân, thấy sự chuyển mình lớn mạnh về mọi khía cạnh mà TP.HCM đã làm được trong suốt giai đoạn vừa qua.

TP.HCM đã có những bước tiến dài, trở thành một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa, thươngmại hàng đầu của cả nước.

Nhưng khoảnh khắc đó cũng gợi  lên trong tôi hình dung xem vài chục năm tiếp theo, Thành phố rồi sẽ chuyển mình như thế nào. Năm 2045, Việt Nam sẽ kỷ niệm 100 năm độc lập, khi ấy, Việt Nam trở thành con rồng châu Á, một quốc gia phát triển, thu nhập trung bình cao hay chưa? Việt Nam và TP.HCM - trung tâm kinh tế của cả nước sẽ phải làm gì trong chặng đường tới mốc đó.

“Trong niềm hân hoan cũng xen lẫn không ít bộn bề”. Bà cảm nhận ra sao về những lực cản mà TP.HCM đang phải đối mặt?

Bộ Chính trị đã ban hành “Bộ tứ trụ cột”gồm Nghị quyết 57, 59, 66, 68 để đưa đất nước “cất cánh”. Điều tôi trăn trở là làm sao thực hiện được, cơ chế chính sách của mình có đủ mạnh để làm cho khát vọng đó trở thành hiện thực không, có rút ngắn được không, có tạo điều kiện để các thành phần trong nền kinh tế cùng thực hiện không.

Thêm nữa, chúng ta có con người để thực hiện không, vì các nước khác họ cũng xây dựng mục tiêu này rất nhiều năm. Có những thứ không thể đốt cháy giai đoạn được. Dĩ nhiên, vừa qua, Việt Nam đã tận dụng lợi thế để có những bước nhảy vọt đáng kể.

Nhưng, xây dựng chỉ là một phần thôi, quan trọng là vận hành như thế nào. Tôi thấy tiếc khi các công trình lớn, nhà ga Tân Sơn Nhất dù được đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị chất lượng nhưng xuống cấp nhanh quá, vài năm mà cũ rất nhanh trong khi các nước khác vẫn giữ được (Singapore, sân bay của họ mấy chục năm rồi mà vẫn mới). Việt Nam muốn phát triển công nghệ, nhưng tôi cũng băn khoăn là mình có nắm được cái mới của thế giới không, có làm chủ được công nghệ lõi nào không hay là luôn đi sau vài bước.

 Để đưa TP.HCM cất cánh, kết cấu hạ tầng, điểm nhấn kết nối của TP.HCM phải được đầu tư tốc độ hơn. Bà nghĩ sao về mục tiêu xây dựng 355 km metro trong 10 năm tới cho Thành phố?

TP.HCM đang đứng trước cơ hội lịch sử để tự định nghĩa mình trên bản đồ thế giới. Với sự trẻ trung, năng động và khát vọng vươn lên, TPHCM xứng đáng được nhìn nhận là “Siêu đô thị toàn cầu trẻ nhất châu Á - Nơi khởi đầu những đột phá”.

Kết cấu hạ tầng sẽ là điểm mấu chốt quyết định sự phát triển cho TP.HCM. Tôi rất kỳ vọng vì Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ hoàn thành thêm 355 km đường sắt đô thị, đảm bảo vận tải hành khách công cộng đạt 40 - 50% nhu cầu đi lại của người dân.

Cần rút ra được bài học kinh nghiệm từ việc xây dựng 20 km metro mà mất tới 13 năm để không lặp lại trong dự án lớn lần này. Phải đẩy nhanh được tiến độ, rút ngắn tối đa các thủ tục hành chính, giấy phép, giải phóng mặt bằng, làm việc với các đối tác, nhà thầu nước ngoài chặt chẽ để không bị trễ hẹn.

Không gian Thành phố đã mở rộng sau sáp nhập, bà nghĩ sao về mục tiêu phát triển đột phá về hạ tầng, kinh tế, văn hóa của một đô thị lớn với 14 triệu dân…?

Tôi muốn nhấn mạnh, đây là cơ hội trăm năm có một cho TP.HCM, định vị lại Thành phố, là một “siêu đô thị - megacity” với tiềm lực kinh tế, đặt mình lên một vị trí rất cạnh tranh với nhiều thành phố khác trong khu vực châu Á.

TP.HCM sau sáp nhập đã có thêm trung tâm sản xuất lớn, thu hút FDI sôi động từ Bình Dương trước đây; mở rộng ra biển với Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây, rồi sẽ có Trung tâm Tài chính quốc tế, là trung tâm văn hóa giải trí lớn nhất nước, tiềm năng vô cùng lớn.

Với một siêu đô thị như thế, hội tụ các điều kiện cần, TP.HCM với lợi thế về sản xuất lớn, dễ dàng kết nối được với chuỗi cung ứng toàn cầu.

Để tạo được hiệu quả phát triển giữa các khu vực kinh tế (sản xuất công nghiệp - đổi mới sáng tạo - trung tâm tài chính công nghệ…) thì phải đảm bảo được tính kết nối, từ kết nối về hạ tầng, logistics, làm sao để rút ngắn khoảng cách so với các đô thị trong khu vực như Singapore hay Jakata, rồi Bangkok.

TP.HCM tới đây sẽ có Trung tâm Tài chính quốc tế, một “mảnh ghép” quan trọng trong thu hút đầu tư, huy động nguồn lực cho phát triển. Để Trung tâm này hoạt động sôi động và hiệu quả, cần phải chuẩn bị gì để hấp dẫn giới tài chính, doanh nghiệp, doanh nhân quốc tế?

Chúng ta đi sau thế giới rất nhiều, nên không chỉ là xây dựng tòa nhà to đẹp cho trung tâm tài chính, mà ta có gì trong đó để vận hành, chọn lĩnh vực nào để tập trung, tạo nên sự khác biệt, riêng có của Việt Nam, từ đó giúp đi nhanh hơn. Ta không thể làm theo mô hình New York, London hay Singapore vì họ đã quá mạnh, vậy thì cần nghiên cứu hướng đi nào phù hợp cho Việt Nam. Đó có thể là tài chính xanh (Green Finance), công nghệ tài chính (Fintech) và tài chính thương mại (Trade Finance)….

Tóm lại, chọn gì cũng phải đạt tiêu chí là thu hút được nhân sự giỏi trong giới đầu tư, tài chính, không chỉ đơn thuần là thu hút được người Việt Nam ở nước ngoài về.

Rồi muốn thu hút được nhân tài, đi cùng họ là doanh nghiệp lớn, cùng hệ sinh thái của họ, về làm cho Việt Nam thì phải có chính sách cởi mở, thông thoáng, nhanh chóng giải quyết những tồn tại về cơ chế thanh toán quốc tế, nhất là khâu chuyển tiền ra khỏi Việt Nam. Nếu còn rươm rà, thủ tục nhiêu khê thì sẽ rất khó thu hút nhà đầu tư .

Làm việc nhiều với các doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài, họ nói gì về đầu tư tại Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng, thưa bà?

Tôi nhận thấy nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn phản hồi rất tốt, thậm chí tôi rất ngạc nghiên khi vừa rồi qua Mỹ, qua tiếp xúc, nhiều người nói sẽ đến Việt Nam.

Nhưng ở góc độ đầu tư thì phải nói thế này, hiện nay, các doanh nghiệp ngoại đang gặp khó khi tìm kiếm dự án tại Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp Việt có quy mô 50 - 100 triệu USD. Họ muốn bơm vốn, nhưng yêu cầu về quy mô dự án, doanh nghiệp không nhỏ quá, trong khi chúng ta 98% là doanh nghiệp vừa và nhỏ, thì tôi nghĩ nhiều về con số 98% này.

Doanh nghiệp quá nhỏ thì cơ hội gọi vốn từ bên ngoài cũng khó khăn hơn. Rõ ràng, để hút dòng tiền bên ngoài, doanh nghiệp phải có chất, có quy mô. Vì thế, chính sách hỗ trợ của chúng ta để vực số doanh nghiệp vừa và nhỏ này lên tầm quy mô lớn hơn là nên làm và phải làm nhanh.

Bà tin rồi TP.HCM sẽ “cất cánh” để về đích với mục tiêu đề ra?

Dẫu bộn bề, khó khăn còn nhiều ở phía trước nhưng Thành phố sẽ làm được. Sau 50 năm thống nhất và 40 năm đổi mới, TP.HCM đã vượt qua nhiều khó khăn, đạt được những thành tựu quan trọng, tạo dựng được cơ đồ, tiềm lực và uy tín quốc tế.

Nhưng để có được sự thay đổi trong giai đoạn tới, để cán đích mục tiêu thì ngay từ bây giờ phải tập trung, tìm hướng giải quyết. Chính phủ, Nhà nước phải có chính sách cụ thể để tạo đà cho mọi việc được thuận lợi nhất cho doanh nghiệp, người dân và họ nắm bắt cơ hội này để có thể bứt lên.

Bởi tôi thấy, TP.HCM phát triển được mạnh mẽ cũng là nhờ khu vực tư nhân. Thât sự là như vậy.

Thành ra nếu mình giải quyết được các điểm nghẽn, nút thắt về thể chế để kinh tế tư nhân phát huy được thế mạnh của họ thì sẽ đạt được khát vọng. Doanh nghiệp doanh nhân ở TP.HCM nhanh nhẹn, cởi mở, và dám làm.

Nếu không tận dụng thời cơ này thì không biết sẽ là lúc nào, nên chắc chắn, TP.HCM sẽ phải làm được. Tôi tin là như thế. Cuối cùng, làm sao để người dân cảm nhận được về trách nhiệm và đi cùng sự phát triển của Thành phố.