Người đóng vai trò điều phối phiên đối thoại này là ông Stephan Mergenthaler, Giám đốc điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF).

Những yếu tố giúp Việt Nam chống chịu trong thế giới biến động

Câu hỏi đầu tiên mà ông Stephan Mergenthaler dành cho Thủ tướng là chia sẻ về những bài học trong quá khứ để hướng tới tương lai.

Với nội dung này, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Không có gì quý hơn độc lập, tự do" và cho biết trong 80 năm độc lập, Việt Nam có tới hơn 30 năm chiến tranh, 30 năm cấm vận.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc đối thoại với lãnh đạo WEF về chủ đề "Chuyển đổi kép từ chiến lược đến hành động - Định hình Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình".

Việt Nam chủ trương gác lại quá khứ, tôn trọng khác biệt, khai thác điểm đồng, hướng tới tương lai để trở thành bạn tốt, đối tác tin cậy với tất cả các nước; do đó nhiều kẻ thù trước đây của Việt Nam đã trở thành đối tác chiến lược, đối tác chiến lược toàn diện ngày nay.

Mặt khác, Thủ tướng cho biết, ngành nông nghiệp, nền văn minh lúa nước đã giúp Việt Nam từ một nước nghèo nàn lạc hậu, kém phát triển, bị tàn phá sau chiến tranh trở thành nước đang phát triển, xóa đói giảm nghèo.

Tiếp theo, công nghiệp đã giúp Việt Nam trở thành nước có thu nhập trung bình cao. Hiện nay, Việt Nam xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số sẽ giúp Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.

“Slogan của chúng tôi là nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn. Mục tiêu 2045 rất thách thức nhưng không thể không làm, bởi Đảng Cộng sản Việt Nam không có mục tiêu nào khác là bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc”, Thủ tướng nói.

Tiếp tục đặt câu hỏi, ông Stephan Mergenthaler đề nghị Thủ tướng phân tích sâu hơn về những yếu tố giúp làm tăng khả năng chống chịu của Việt Nam trong một thế giới rất biến động, nhất là sau khi ông vừa trở về từ Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Nam Phi.

Thủ tướng cho biết châu Phi là không gian phát triển rất lớn mà các nước, các đối tác trên thế giới có thể cùng các nước châu Phi khai thác tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh để phát triển. Mặt khác, châu Phi rất tự tin trong tổ chức Hội nghị G20 và các đoàn tham gia Hội nghị G20 thể hiện rất rõ tinh thần đoàn kết, thống nhất với châu Phi.

Theo Thủ tướng, chủ đề chính của Hội nghị G20 lần này là đoàn kết, bình đẳng, ổn định, phản ánh đúng những nhu cầu của thế giới hiện nay; bởi đoàn kết tạo ra sức mạnh, hợp tác để có lợi ích và đối thoại để củng cố lòng tin.

Hội nghị cũng chỉ ra những thách thức rất lớn của thế giới hiện nay: Sự phân cực về chính trị, phân tách về kinh tế, phân mảnh về thể chế, và phân hóa về phát triển. Cùng với đó là các vấn đề an ninh phi truyền thống như thiên tai, già hóa dân số, cạn kiệt tài nguyên, an ninh mạng, mặt trái của trí tuệ nhân tạo…

“Chúng ta phải chấp nhận những rủi ro này để nhìn thấy những thời cơ và thuận lợi”, Thủ tướng nói.

Theo ông, những điều đáng lạc quan là, qua khó khăn, áp lực thì nhân loại cần nỗ lực hơn, phấn đấu cao hơn. Mặc dù phân cực, phân mảnh nhưng hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế chủ đạo.

Ngoài ra, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là động lực phát triển mới, là sợi dây xuyên suốt, góp phần khắc phục những khó khăn, thách thức mà thế giới đang gặp phải. Về liên kết kinh tế, các nước cũng nỗ lực khắc phục sự thiếu hụt, đứt gãy cung ứng.

Thủ tướng nêu rõ, trong bối cảnh khó khăn, tăng trưởng kinh tế thế giới chậm lại, nhưng tăng trưởng kinh tế của Việt Nam lại tăng lên; nợ công thế giới tăng nhưng tỷ lệ nợ công của Việt Nam lại giảm xuống; quy mô nền kinh tế, GDP bình quân đầu người tăng lên. Quốc phòng, an ninh được giữ vững, chính trị, xã hội ổn định, vị thế quốc gia tăng lên.

Những kết quả đó của Việt Nam là nhờ có Đảng Cộng sản lãnh đạo với mục tiêu lớn nhất là vì độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc của nhân dân; tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc; sức mạnh từ nhân dân và doanh nghiệp, nhân dân làm nên lịch sử; kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại; kiên trì con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, giữ vững độc lập, tự chủ, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Huy động tổng lực các nguồn lực trong xã hội

Ông Stephan Mergenthaler tiếp tục đề nghị Thủ tướng chia sẻ về vai trò của chuyển đổi kép (chuyển đổi số, chuyển đổi xanh) đối với Việt Nam.

Thủ tướng cho biết người dân Việt Nam nói chung và học sinh, sinh viên nói riêng đều đam mê với cái mới và muốn đóng góp cho đất nước. Ảnh: VGP.

Thủ tướng nhấn mạnh đây là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong quá trình phát triển nhanh, bền vững; số hóa và xanh hóa là hai mặt song song của một quá trình, có liên hệ mật thiết với nhau, thúc đẩy lẫn nhau.

Muốn chuyển đổi, trước hết phải nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của chuyển đổi kép; từ đó biến thành hành động, các giải pháp cụ thể, khả thi, hiệu quả.

Nói thêm về vai trò của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Thủ tướng nhấn mạnh, trong quá trình phát triển, phải huy động tổng lực các nguồn lực trong xã hội.

Trong đó có các doanh nghiệp lớn, xuyên quốc gia, nhưng các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng không kém quan trọng, đặc biệt là khi các doanh nghiệp này chiếm tới 95 - 97% tổng số doanh nghiệp của Việt Nam, đóng góp lớn cho tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm và an sinh xã hội.

Vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, trong đó có các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các doanh nghiệp này cần thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt và cần có chính sách đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng về quản trị cho họ.

Ngoài khoảng 1 triệu doanh nghiệp, Việt Nam còn có khoảng 5 triệu hộ kinh doanh, cũng cần quan tâm để các hộ này phát triển thành doanh nghiệp.

Về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Thủ tướng cho biết Việt Nam có nhiều chương trình, phong trào, hoạt động, chính sách khuyến khích điều này trong học sinh, sinh viên, hỗ trợ các hoạt động khởi nghiệp. Người dân Việt Nam nói chung và học sinh, sinh viên nói riêng đều đam mê với cái mới và muốn đóng góp cho đất nước.

“Từ cái gốc là lòng yêu nước, chúng tôi khuyến khích, hỗ trợ, đào tạo để đưa khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trở thành phong trào, xu thế và mong WEF góp phần vào việc này, nhất là trong những ngành mới nổi như trí tuệ nhân tạo, lượng tử, chip bán dẫn… Nhà nước phải kiến tạo, thanh niên phải tiên phong trong khởi nghiệp”, Thủ tướng phát biểu.

Việt Nam sẵn sàng đóng vai trò cầu nối

Trong câu hỏi tiếp theo, ông Stephan Mergenthaler đề nghị Thủ tướng chia sẻ vai trò của Việt Nam như thế nào trong thúc đẩy tinh thần đối thoại trên tầm quốc tế, cũng là chủ đề chính tại WEF Davos sắp tới?

Thủ tướng nêu rõ, những vấn đề như sự phân cực về chính trị, phân tách về kinh tế, phân mảnh về thể chế, và phân hóa về phát triển đều rất cần đối thoại để củng cố lòng tin.

Thủ tướng cho biết Việt Nam kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa, là bạn tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Ảnh: VGP.

Do đó, cần kích hoạt giá trị chung của các dân tộc trên thế giới; chỉ có đối thoại mới giải quyết được vấn đề mà không gây ra mất mát. Mọi xung đột phải giải quyết bằng đối thoại, bằng luật lệ, Hiến chương Liên Hợp Quốc.

Thủ tướng nói chủ đề "đối thoại" là rất quan trọng, rất cần thiết, mang tính hiệu triệu, tính động lực, tính lan tỏa rất cao, Thủ tướng nhấn mạnh.

Về vai trò của Việt Nam, Thủ tướng cho biết Việt Nam kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa, là bạn tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Việt Nam sẵn sàng đóng vai trò cầu nối, xây dựng, tham gia các chương trình đối thoại của quốc tế và khu vực để tham gia giải quyết các vấn đề như xung đột. Nhiều nước cũng đề nghị Việt Nam phát huy vai trò trong việc giúp những nơi chưa hiểu nhau có thể hiểu nhau.

Thủ tướng nhắc lại việc Hà Nội là nơi tổ chức cuộc gặp giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un năm 2019. Các nhà lãnh đạo Việt Nam đã gặp cả Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Ukraine Zelensky, với mục tiêu, quan điểm để các bên hiểu nhau hơn, xích lại gần nhau hơn, chia sẻ với những khó khăn của nhau.

Chính Việt Nam cũng là tấm gương trong gác lại quá khứ, tôn trọng khác biệt, khai thác điểm đồng, hướng tới tương lai, để đối thoại trên tinh thần công bằng, tôn trọng lẫn nhau.

“Trong chiến tranh, chúng tôi vẫn chiến đấu trên mặt trận nhưng cũng vẫn đối thoại trên bàn đàm phán để mang lại hòa bình, độc lập, tự chủ cho đất nước. Chúng tôi sẵn sàng cùng WEF và các đối tác để thúc đẩy đối thoại tại những nơi xung đột, những nơi còn có nghi ngờ, chưa có lòng tin để mang lại hòa bình, hợp tác và phát triển cho tất cả các nước, không người dân bị bỏ lại phía sau”, Thủ tướng nói.