Ho kéo dài do u lao phổi

Theo chia sẻ của bệnh nhân, thời gian gần đây ông xuất hiện các cơn ho kéo dài, đôi khi ho ra máu. Nghĩ rằng mình chỉ bị viêm phế quản tái phát, ông tự mua thuốc uống nhưng triệu chứng không giảm, thậm chí ngày càng nặng. Lo lắng, ông đến bệnh viện kiểm tra.

Trong giai đoạn ủ bệnh, lao phổi thường không có triệu chứng rõ ràng hoặc biểu hiện mơ hồ, dễ bị nhầm với viêm phế quản, cảm cúm hay các bệnh lý hô hấp thông thường.

TS.Nguyễn Anh Dũng, Khoa Ngoại Lồng ngực - Mạch máu khi thăm khám cho bệnh nhân phát hiện ông có tiền sử hút thuốc lá nhiều năm, có tiền sử viêm đường hô hấp tái đi tái lại, những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi.

Để xác định nguyên nhân, bác sỹ chỉ định chụp CT phổi liều thấp. Kết quả ghi nhận một khối u kích thước 16 mm trong nhu mô phổi, cần sinh thiết để xác định bản chất tổn thương.

Khối u nằm ở vị trí “lửng lơ”, không tiếp cận được bằng nội soi phế quản hay sinh thiết xuyên thành ngực. Vì vậy, ê kíp quyết định tiến hành sinh thiết lạnh, phương pháp xét nghiệm nhanh mô bệnh học được thực hiện ngay trong quá trình phẫu thuật.

Sau khoảng 30 phút, bác sỹ lấy được mẫu mô phổi và gửi đi phân tích. Kết quả cho thấy đây là u lao phổi lành tính, không phải ung thư. Bệnh nhân được phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ khối u, kết thúc ca mổ thuận lợi.

U lao phổi hình thành do sự xâm nhập của vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis, tác nhân gây bệnh lao. Khi vi khuẩn bị hệ miễn dịch bao vây, cơ thể hình thành các khối u nhỏ để cô lập và kiểm soát vi khuẩn. Tuy nhiên, nếu tình trạng viêm kéo dài mà không được điều trị, vùng trung tâm của khối u có thể hoại tử, gây tổn thương mô phổi xung quanh và ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.

Nhờ được phát hiện và can thiệp kịp thời, ông Khánh hồi phục nhanh, hết ho và không cần điều trị bổ trợ sau phẫu thuật do ổ vi khuẩn lao đã được lấy trọn. Sau 3 ngày, ông được xuất viện trong tình trạng sức khỏe ổn định.

Theo các chuyên gia, lao phổi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể lây lan qua không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Tuy nhiên, không phải ai nhiễm vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis cũng mắc bệnh.

Ở người có hệ miễn dịch yếu, vi khuẩn dễ dàng phát triển, gây bệnh nhanh và nặng. Ngược lại, với những người có sức đề kháng tốt, vi khuẩn có thể bị “giam giữ” trong cơ thể nhiều năm mà không gây bệnh.

Trong giai đoạn ủ bệnh, lao phổi thường không có triệu chứng rõ ràng hoặc biểu hiện mơ hồ, dễ bị nhầm với viêm phế quản, cảm cúm hay các bệnh lý hô hấp thông thường. Khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể ho khan, ho đờm trắng, ho ra máu, khó thở hoặc sụt cân, mệt mỏi kéo dài.

Các bác sỹ khuyến cáo, tiêm vắc-xin phòng lao là biện pháp hữu hiệu nhất để ngăn ngừa bệnh. Bên cạnh đó, người dân cần hạn chế tiếp xúc gần với người mắc lao, đeo khẩu trang nơi công cộng, giữ môi trường sống thông thoáng và khám sớm khi có triệu chứng ho kéo dài trên 3 tuần không dứt, dù đã điều trị bằng thuốc thông thường.

Phát hiện sớm giúp bệnh nhân hoại tử chỏm xương đùi tránh phẫu thuật

Nhờ được phát hiện sớm và áp dụng phương pháp điều trị tiên tiến bằng huyết tương giàu tiểu cầu (PRP), một bệnh nhân bị hoại tử chỏm xương đùi hai bên đã phục hồi đáng kể, không cần phải phẫu thuật thay khớp háng.

Bệnh nhân Đ.Đ.B. (55 tuổi, Thái Bình) đến khám tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC trong tình trạng đau khớp háng trái kéo dài, cơn đau tăng khi vận động và đặc biệt nhiều về đêm dù trước đó không hề có chấn thương.

Tại một cơ sở y tế khác, ông được chẩn đoán hoại tử vô mạch chỏm xương đùi hai bên và được chỉ định phẫu thuật thay khớp háng. Tuy nhiên, mong muốn tìm phương án bảo tồn khớp tự nhiên, bệnh nhân đã đến MEDLATEC để được đánh giá lại.

Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) khớp háng hai bên cho thấy tình trạng hoại tử vô khuẩn chỏm cầu xương đùi, bên trái độ III và bên phải độ II theo phân loại ARCO, kèm theo viêm cơ khép háng trái. Dựa trên kết quả này, các bác sỹ quyết định điều trị nội khoa kết hợp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP), phương pháp hiện đại giúp phục hồi mô xương, giảm viêm và thúc đẩy tái tạo tế bào, thay vì can thiệp phẫu thuật.

Sau một tuần điều trị bằng thuốc chống viêm, giãn cơ và tiêm PRP khớp háng hai bên, bệnh nhân đáp ứng tốt, mức độ đau giảm 70-80% và được xuất viện. Ba tuần sau, khi tái khám và tiếp tục liệu trình tiêm PRP, bệnh nhân vận động ổn định, không còn đau nhiều, sinh hoạt gần như bình thường.

Hoại tử vô mạch chỏm xương đùi là tình trạng các tế bào xương bị chết do thiếu máu nuôi dưỡng, thường gặp ở người trung niên, đặc biệt là nam giới trong độ tuổi 40-50. Tuy nhiên, những năm gần đây, bệnh có xu hướng trẻ hóa, nhiều trường hợp mới ngoài 30 tuổi đã phát hiện bệnh.

Nguyên nhân gây hoại tử chỏm xương đùi có thể do chấn thương (trật khớp háng, gãy cổ xương đùi) hoặc không do chấn thương như rối loạn chuyển hóa, nghiện rượu, hút thuốc lá, bệnh tự miễn, bệnh lý tăng đông, hoặc do đặc thù nghề nghiệp như thợ lặn, công nhân hầm mỏ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến xẹp chỏm xương, thoái hóa khớp háng sớm, gây tàn phế.

Hiện nay, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) được xem là hướng điều trị đầy triển vọng cho các trường hợp hoại tử chỏm xương đùi giai đoạn sớm. PRP là chế phẩm sinh học được tách từ chính máu của người bệnh, giàu các yếu tố tăng trưởng như PDGF, TGF-β, VEGF, IGF-1... có khả năng kích thích lành mô và tái tạo xương, tăng sinh mạch máu, giảm phản ứng viêm mạn tính và thúc đẩy tổng hợp collagen, giúp cân bằng quá trình tái tạo mô sụn, mô xương.

Theo ThS.BSCKII Trịnh Thị Nga, Trưởng Chuyên khoa Cơ xương khớp, Hệ thống Y tế MEDLATEC, phương pháp PRP mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân ở giai đoạn sớm của hoại tử chỏm xương đùi, giúp cải thiện đáng kể triệu chứng và bảo tồn khớp tự nhiên.

Bác sỹ Nga cũng khuyến cáo, người bệnh nên nghĩ đến khả năng mắc bệnh hoại tử chỏm xương đùi khi nằm trong nhóm nguy cơ cao và có biểu hiện đau khớp háng một hoặc hai bên, đặc biệt khi ngồi xổm, đứng lâu, đi nhiều hoặc khi xoay khớp háng cảm thấy đau.

Nếu cơn đau kéo dài không rõ nguyên nhân, người bệnh cần đến cơ sở y tế có chuyên khoa Cơ xương khớp để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh biến chứng nặng nề.

Hình ảnh MRI cho thấy hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi hai bên, trong đó bên trái tổn thương nặng hơn.

Béo phì dù “dị ứng” đồ ngọt

Cứ ăn đồ ngọt là đau đầu, mệt mỏi nên Trúc (22 tuổi, TP.HCM) gần như kiêng tuyệt đối bánh kẹo, trà sữa, nước ngọt. Thế nhưng, cân nặng của cô vẫn vượt ngưỡng 100 kg.

Từ nhỏ, Trúc đã không thể ăn được đồ ngọt do mỗi lần ăn vào lại bị đau đầu và mệt lả. Dù vậy, cô luôn nặng cân hơn bạn bè cùng lứa và tăng đều vài kg mỗi năm.

Năm ngoái, do áp lực năm cuối đại học và công việc căng thẳng, giấc ngủ ít, ăn uống thất thường, cân nặng của Trúc tăng nhanh từ 75 kg lên 101 kg. Cô từng thử điều trị giảm cân tại một cơ sở y tế nhưng thất bại vì không thể tuân thủ chế độ ăn quá nghiêm ngặt.

Khi đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM (phường Tân Sơn Hòa, quận Tân Bình cũ), Trúc nặng 101 kg, cao 1m66, với chỉ số BMI 36,7, béo phì mức độ cao nhất.

Theo BS.CKII Trương Thị Vành Khuyên, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, tình trạng béo phì của Trúc bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Trước hết là yếu tố di truyền, khi cả cha và mẹ của cô đều thừa cân. Các nghiên cứu cho thấy, nếu cha mẹ bị béo phì, có đến 80% khả năng con cái cũng gặp tình trạng tương tự.

Ngoài ra, căng thẳng kéo dài, ngủ không đủ giấc khiến Trúc bị rối loạn ăn uống và hormone, làm tăng tiết cortisol, loại hormone kích thích cơ thể tích trữ mỡ, đặc biệt ở vùng bụng. Việc không dung nạp được đồ ngọt của cô là do cơ thể phản ứng với một số loại đường, đặc biệt là đường hóa học nhân tạo thường có trong nước ngọt, bánh kẹo, kem và thực phẩm chế biến sẵn. Những chất này có thể gây kích thích thần kinh, co cơ và dẫn đến đau đầu, mệt lả sau khi ăn.

Kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số đường huyết của Trúc chỉ ở mức 4,0-4,1 mmol/l, thấp hơn so với mức bình thường (6,0-8,3 mmol/l trước khi ngủ). Bác sỹ Khuyên cảnh báo, nếu chỉ số này giảm dưới 3,9 mmol/l khi đói, người bệnh có thể gặp cơn hạ đường huyết cấp gây chóng mặt, tim đập nhanh, thậm chí rối loạn nhịp tim, tổn thương gan thận và tăng nguy cơ tim mạch.

Lượng mỡ nội tạng của Trúc đo được lên đến 230 cm², cao gấp 2,3 lần mức bình thường, khiến cô thường xuyên mệt mỏi, hụt hơi khi vận động. Thói quen ăn uống không đúng giờ, ít vận động và thức khuya là rào cản lớn trong quá trình giảm cân. Bác sỹ Khuyên đã kê đơn thuốc uống và thuốc tiêm kết hợp với chế độ dinh dưỡng, vận động cá thể hóa giúp Trúc giảm cân an toàn.

Cùng với phác đồ điều trị, Trúc thay đổi thói quen sinh hoạt như chia nhỏ bữa ăn, mang theo đồ ăn nhẹ như bánh mì nguyên cám, sữa chua không đường, trái cây ít ngọt, salad dầu giấm để dùng khi bận rộn. Trong giờ làm, cô tận dụng thời gian rảnh để đứng, đi lại trong phòng, leo cầu thang bộ thay vì thang máy, hạn chế ngồi lâu một chỗ.

Sau một tuần điều trị, Trúc giảm được 2 kg. Một tháng sau tái khám, cô đã giảm tổng cộng 9 kg mà sức khỏe vẫn ổn định. “Đây là kết quả ngoài mong đợi của tôi,” Trúc chia sẻ, đồng thời cho biết việc giảm cân không ảnh hưởng đến công việc, trái lại còn giúp tinh thần thoải mái, giảm hẳn stress. Mục tiêu của Trúc là giảm 20 kg trong 3 tháng, điều mà cô tin rằng mình hoàn toàn có thể đạt được.