Bộ Y tế đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng

Trong dự thảo Luật Dân số mới nhất có đề xuất gồm các nhóm chính sách liên quan đến mục tiêu duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; nâng cao chất lượng dân số...

Theo quy định hiện hành về thời gian hưởng chế độ khi sinh con, lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 6 tháng.

Dự thảo Luật Dân số lần này vẫn dự kiến trao quyền quyết định cho các cặp vợ chồng và cá nhân trong việc sinh con, thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng.

Điểm khác biệt là dự thảo lần này đề xuất cho phép lao động nữ khi sinh con thứ 2 được kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 tháng lên 7 tháng.

Theo quy định hiện hành về thời gian hưởng chế độ khi sinh con, lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 6 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng. Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 2 tháng.

Theo Bộ Y tế, trong 3 năm gần đây, 2022-2024, mức sinh bắt đầu có dấu hiệu giảm nhanh, năm 2024 chỉ còn 1,91 con/phụ nữ, mức thấp nhất được ghi nhận trong lịch sử. Bộ Y tế dự báo mức sinh của Việt Nam tiếp tục giảm trong thời gian tới.

Hệ lụy của mức sinh thấp kéo dài sẽ dẫn đến thiếu hụt lực lượng lao động, suy giảm quy mô dân số, đẩy nhanh già hóa dân số, tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế-xã hội.

Việt Nam đã bước vào quá trình già hóa dân số từ khá sớm, với tỷ lệ sinh giảm mạnh trong suốt hai thập kỷ qua. Tính đến năm 2023, tỷ lệ sinh ở Việt Nam đã giảm xuống mức dưới 2 con trên mỗi phụ nữ (tỷ lệ thay thế). Theo đó, mỗi năm, số lượng trẻ em sinh ra không đủ để duy trì dân số ở mức ổn định. Nhiều yếu tố góp phần vào sự suy giảm này, bao gồm sự thay đổi trong lối sống, sự phát triển của nền kinh tế, mức sống cao hơn, cùng với những thay đổi về quan niệm và chính sách dân số.

Một trong những tác động lớn nhất của việc mức sinh giảm là sự thay đổi trong cơ cấu lao động. Khi dân số trẻ giảm, lực lượng lao động sẽ ngày càng thiếu hụt, đặc biệt là ở các ngành công nghiệp và dịch vụ, có thể dẫn đến tình trạng thiếu nhân lực, ảnh hưởng đến năng suất lao động và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước.

Cùng với mức sinh giảm, tỷ lệ người già trong dân số cũng tăng lên, tạo ra một tác động dài hạn đáng lo ngại đối với nền kinh tế. Khi dân số già hóa, yêu cầu về các dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe và an sinh xã hội tăng lên. Điều này tạo ra gánh nặng lớn cho ngân sách nhà nước, đồng thời đẩy mạnh nhu cầu đầu tư vào hạ tầng y tế, bảo hiểm xã hội và chăm sóc người cao tuổi.

Một nền kinh tế già hóa cũng có thể khiến cho tiêu dùng giảm, khi người cao tuổi có xu hướng chi tiêu ít hơn so với nhóm tuổi lao động. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các ngành sản xuất, tiêu dùng và dịch vụ, gây suy giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Cảnh báo tình trạng ngộ độc urê

Ngộ độc urê là một trong những biến chứng nguy hiểm của suy thận giai đoạn cuối, có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Đây là tình trạng tích tụ độc tố trong máu, gây ra các triệu chứng nghiêm trọng và ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng sống của bệnh nhân.

Ông N., 71 tuổi, sống tại Lâm Đồng, đã phải đối mặt với tình trạng suy thận giai đoạn cuối trong suốt thời gian qua. Trong thời gian gần đây, ông cảm thấy rất mệt mỏi, sụt cân nhanh chóng, da dẻ xỉn màu và ngứa ngáy. Một trong những dấu hiệu rõ rệt nhất là ông bị buồn nôn và không thể ăn khi nhìn thấy thịt hoặc hải sản, một biểu hiện điển hình của ngộ độc urê.

Theo BS.CKI Đỗ Thị Hằng, người điều trị cho bệnh nhân cho hay, các triệu chứng mà ông N. gặp phải là đặc trưng của hội chứng urê huyết cao. Đây là tình trạng khi các chất độc, đặc biệt là urê, tích tụ trong máu do chức năng lọc của thận bị suy giảm nghiêm trọng.

 Urê là một sản phẩm chuyển hóa của protein trong cơ thể, và bình thường, nó sẽ được thận lọc và bài tiết qua nước tiểu. Tuy nhiên, khi thận bị suy, chức năng này không còn hiệu quả, khiến urê và các chất dư thừa khác không được thải ra ngoài, gây ra những triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn, khó thở và da dẻ xỉn màu.

Lúc này, nồng độ urê trong máu của ông N. đã tăng lên tới 59 mmol/l, gấp 7 lần mức bình thường. Bên cạnh đó, mức creatinin (một loại độc tố khác trong máu) cũng cao gấp hơn 10 lần mức bình thường, cho thấy sự suy giảm nghiêm trọng của chức năng thận.

Ngoài các triệu chứng cơ bản như hơi thở có mùi khai, thịt thối, bệnh nhân còn gặp phải các vấn đề về sức khỏe như suy nhược cơ thể, mệt mỏi, đau đầu, và nguy cơ cao gặp phải các biến chứng nghiêm trọng như tổn thương gan, suy tim, đột quỵ, thậm chí là ngưng tim và tử vong.

Để giảm thiểu tác động của ngộ độc urê, bác sỹ Đỗ Thị Hằng đã lập một phác đồ điều trị cho ông N., bao gồm liệu trình lọc máu ba lần mỗi tuần.

Máy lọc thận thế hệ mới với màng lọc nội độc tố được sử dụng để tối đa hóa hiệu quả lọc, giúp loại bỏ các độc tố và chất dư thừa ra khỏi máu mà không làm ảnh hưởng đến huyết động của cơ thể. Hệ thống lọc máu này còn sử dụng nước siêu tinh khiết, qua quá trình xử lý nước R.O, nhằm nâng cao hiệu quả lọc máu.

Nhờ vào liệu trình lọc máu, sau ba buổi điều trị, ông N. đã có những cải thiện rõ rệt. Sau buổi lọc máu đầu tiên, ông không còn cảm giác buồn nôn khi nhìn thấy thịt, và đến buổi thứ hai, ông bắt đầu cảm thấy thèm ăn và ăn ngon miệng.

Sau buổi thứ ba, ông không còn cảm giác mệt mỏi, khó thở, và ho, tình trạng da dẻ của ông cũng trở nên hồng hào trở lại. Xét nghiệm máu sau ba buổi lọc cho thấy chỉ số urê trong máu giảm gần 4 lần so với trước, mức creatinin giảm một nửa, và nồng độ ferritin (sắt dư thừa trong cơ thể) giảm đáng kể.

Bác sỹ Đỗ Thị Hằng khuyến cáo rằng bệnh nhân suy thận mạn cần tuân thủ đúng lịch trình lọc máu và chế độ điều trị của bác sỹ để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc kiểm soát tình trạng bệnh. Việc bỏ qua các buổi lọc máu hoặc không thực hiện đúng giờ sẽ khiến các chất độc không được loại bỏ hoàn toàn, dẫn đến nguy cơ gia tăng các triệu chứng bệnh.

Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý và uống thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sỹ để kiểm soát các bệnh lý nền kèm theo như tăng huyết áp, thiếu máu hay suy tim.

Lọc máu (hay còn gọi là chạy thận nhân tạo) là phương pháp điều trị thay thế quan trọng cho bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối. So với các phương pháp khác như lọc màng bụng hay ghép thận, lọc máu nhân tạo được sử dụng phổ biến hơn, nhưng để đạt được hiệu quả tối ưu, bệnh nhân cần tuân thủ đúng lịch và quy trình điều trị.

Ngộ độc urê là một biến chứng nghiêm trọng của suy thận mạn giai đoạn cuối, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Tuy nhiên, với phương pháp điều trị hiệu quả như lọc máu nhân tạo, bệnh nhân có thể cải thiện tình trạng sức khỏe và giảm thiểu các triệu chứng ngộ độc. Việc tuân thủ nghiêm ngặt liệu trình điều trị và chế độ chăm sóc y tế đúng cách là rất quan trọng để bệnh nhân có thể sống khỏe mạnh hơn.

Trẻ hóa suy thận, người dân cần lưu ý điều gì?

Với các bệnh lý mãn tính nghiêm trọng như suy thận, tăng huyết áp và đái tháo đường, một cô gái trẻ 21 tuổi đã phải đối mặt với tình trạng suy thận giai đoạn cuối. Đây là lời cảnh tỉnh về sự quan trọng của việc kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh lý sớm.

Mới đây, Bệnh viện Nội tiết Trung ương đã tiếp nhận một bệnh nhân nữ, B.Q.H, 21 tuổi, đến khám trong tình trạng mệt mỏi kéo dài kèm theo triệu chứng chảy máu vùng miệng không cầm được. Trước đó, bệnh nhân này chưa từng đi khám sức khỏe, và chỉ khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng, cô mới tìm đến bệnh viện.

Sau khi thăm khám và làm xét nghiệm, các bác sỹ xác định B.Q.H mắc phải một loạt bệnh lý nguy hiểm, bao gồm suy thận giai đoạn cuối, tăng huyết áp, đái tháo đường type 2, rối loạn đông máu và thiếu máu nặng - những bệnh lý thường thấy ở người lớn tuổi nhưng lại xuất hiện ở một người trẻ như B.Q.H.

Thông qua khai thác bệnh sử, các bác sỹ được biết rằng trong vòng 6 tháng qua, bệnh nhân đã giảm 20 cân, thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, hoa mắt và ăn uống kém. Đây là những dấu hiệu cho thấy tình trạng sức khỏe của bệnh nhân đã xấu đi dần dần mà không có sự can thiệp kịp thời.

Các chỉ số xét nghiệm cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng suy thận. Cụ thể, nồng độ ure trong máu của bệnh nhân là 66.9 mmol/L, vượt xa mức bình thường (2.5-6.4 mmol/L), và chỉ số creatinine là 3449 µmol/L, cũng cao hơn nhiều so với ngưỡng bình thường (53-97 µmol/L). Những kết quả này phản ánh tình trạng suy thận giai đoạn cuối, khiến bệnh nhân cần lọc máu chu kỳ để duy trì sự sống.

Ngoài ra, công thức máu cho thấy bệnh nhân có số lượng hồng cầu chỉ 1.67 T/L (thấp hơn nhiều so với ngưỡng bình thường 4-5.9 T/L) và huyết sắc tố chỉ 50 g/L (thấp hơn rất nhiều so với ngưỡng bình thường 120-160 g/L). Những chỉ số này cho thấy bệnh nhân đang bị thiếu máu nghiêm trọng.

Theo Ths.Trịnh Quang Đoan, Khoa Thận Tiết niệu Bệnh viện Nội tiết Trung ương, thiếu máu mãn tính là một tình trạng tiến triển thầm lặng, khiến cơ thể dần thích nghi mà không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi tình trạng trở nên nghiêm trọng. Đây cũng là một trong những lý do khiến bệnh nhân không nhận ra mức độ nghiêm trọng của bệnh cho đến khi các triệu chứng không thể kiểm soát được nữa.

Bác sỹ Đoan cho biết, các bệnh lý mãn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, suy thận và thiếu máu có thể phát triển âm thầm trong cơ thể mà không gây ra dấu hiệu rõ ràng. Chính vì vậy, việc bỏ qua sức khỏe bản thân và không thực hiện các xét nghiệm định kỳ có thể khiến bệnh tình trở nên khó kiểm soát và nguy hiểm hơn.

Bác sỹ Trịnh Quang Đoan nhấn mạnh, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với những người có tiền sử bệnh lý hoặc các yếu tố nguy cơ. Việc phát hiện sớm các bệnh lý sẽ giúp điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân.

Khám sức khỏe định kỳ, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe mạnh, là một phương thức hiệu quả để phát hiện sớm và phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm. Cũng theo bác sỹ Đoan, khi bệnh lý được phát hiện và điều trị từ sớm, người bệnh sẽ có nhiều cơ hội để cải thiện tình trạng sức khỏe và giảm thiểu các rủi ro sức khỏe lâu dài.

Trường hợp của bệnh nhân B.Q.H là một lời cảnh tỉnh về việc không bỏ qua sức khỏe bản thân, đặc biệt đối với những người trẻ tuổi. Các bệnh lý như suy thận, đái tháo đường và thiếu máu có thể phát triển âm thầm và không có triệu chứng rõ ràng, nhưng khi bệnh trở nặng, nó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Khám sức khỏe định kỳ là bước quan trọng giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.