Tăng cân mất kiểm soát vì stress

Chỉ trong vòng một năm, A.T. (23 tuổi, Đà Lạt) tăng đến 35 kg vì căng thẳng kéo dài, mất ngủ triền miên và tìm đến ăn uống như một cách để giải tỏa cảm xúc, dù hoàn toàn không có cảm giác đói. T. cho biết, cô rơi vào trạng thái stress nặng nề do những biến cố trong cuộc sống cá nhân và gia đình.

Các bác sỹ đang tư vấn cho bệnh nhân.

Cô không thể ngủ vào ban đêm, thường xuyên thức trắng hoặc nếu cố gắng lắm cũng chỉ chợp mắt được 1-2 tiếng. Tình trạng thiếu ngủ kéo dài khiến T. kiệt sức, ban ngày luôn trong trạng thái mệt mỏi, đờ đẫn.

Không ngủ được, lại thường xuyên căng thẳng, T. bắt đầu tìm đến đồ ăn như một lối thoát. Cô chia sẻ rằng có những tuần đi ăn buffet tới 4 lần, ăn không kiểm soát, chỉ ngừng lại khi cơ thể không thể tiếp nhận thêm thực phẩm. “Tôi ăn không vì đói mà chỉ để thỏa cơn thèm. Lúc đó, ăn là cách duy nhất khiến tôi cảm thấy dễ chịu hơn,” T. nói.

Mỗi bữa ăn của T. có thể gấp đôi hoặc gấp ba lượng người bình thường. Chỉ trong vòng 12 tháng, cân nặng của T. tăng từ 60 kg lên 95 kg, kéo theo nhiều hệ lụy về thể chất lẫn tinh thần.

Sự thay đổi ngoại hình khiến T. phải liên tục thay đổi trang phục từ size M sang XXL, không thể mặc lại những bộ đồ yêu thích. Cô thường xuyên bị hụt hơi, ngáy to mỗi khi chợp mắt, chỉ cần đi bộ vài trăm mét cũng khiến cô thở dốc, mệt mỏi. Không chỉ vậy, sức đề kháng của T. giảm rõ rệt.

Trước đây, những cơn cảm nhẹ thường qua nhanh trong vài ngày thì nay trở thành đợt bệnh kéo dài, thậm chí có lần T. phải nhập viện cấp cứu vì cảm cúm. Trung bình mỗi 1-2 tháng, cô lại phải đến bệnh viện một lần vì ốm đau.

T. từng cố gắng tự giảm cân bằng cách cắt tinh bột, cố gắng bơi mỗi tuần một lần. Tuy nhiên, cô thừa nhận việc cắt cơm nhưng lại tăng lượng thịt, cá khiến cân nặng vẫn không thay đổi. Không thể kiểm soát tình trạng của mình, T. tìm đến Trung tâm Giảm cân, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.

Tại đây, TS.Trần Hữu Thanh Tùng thăm khám và xác định T. đang ở mức béo phì nặng, với chỉ số BMI lên đến 37,6 (kg/m²), mỡ nội tạng vượt ngưỡng 230 cm², gan nhiễm mỡ độ 3 và đang trong giai đoạn tiền đái tháo đường. Tổng lượng mỡ trong cơ thể T. lên tới 50 kg, mức cực kỳ đáng báo động.

Theo bác sỹ Tùng, trường hợp của T. là điển hình cho tình trạng tăng cân phi mã do stress. Khi căng thẳng, cơ thể sản xuất nhiều hormone cortisol, vốn có vai trò giúp cơ thể ứng phó với áp lực. Tuy nhiên, khi mức cortisol luôn cao kéo dài, nó thúc đẩy việc tích trữ mỡ, đặc biệt là ở vùng bụng, đồng thời khiến cơ thể có cảm giác đói liên tục, dẫn đến việc ăn uống không kiểm soát.

Bên cạnh đó, stress còn làm tăng hormone ghrelin - “hormone đói”, khiến người bệnh thèm ăn nhiều hơn, đặc biệt là các thực phẩm giàu đường, chất béo. Chính những loại thực phẩm này cung cấp lượng calo lớn, dễ gây tích mỡ và làm cân nặng tăng vọt trong thời gian ngắn.

Tăng cân nhanh, đột ngột không chỉ ảnh hưởng thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn nội tiết, các bệnh về gan, thận, xương khớp.

Nó cũng có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ, gây mất ngủ, khiến quá trình trao đổi chất bị rối loạn, càng làm tăng cân thêm. Khi cơ thể mệt mỏi, thừa cân kéo dài, người bệnh dễ rơi vào trầm cảm, tâm lý bất ổn, giảm chất lượng sống nghiêm trọng.

Trước thực trạng này, bác sỹ Tùng đã xây dựng phác đồ giảm cân toàn diện cho T., bao gồm điều trị bằng thuốc kết hợp tư vấn dinh dưỡng và tập luyện theo khả năng.

Cô được hướng dẫn lựa chọn thực phẩm, điều chỉnh khẩu phần ăn phù hợp với thói quen, sở thích, đồng thời tăng cường vận động thông qua các môn như bơi, đi bộ hoặc đạp xe. Sau hai tuần đầu tiên kiên trì áp dụng, T. giảm được 3,5 kg. Đây là một kết quả bước đầu rất tích cực, mang lại động lực lớn để cô tiếp tục theo đuổi mục tiêu.

“Tôi mong muốn có thể quay về cân nặng 60 kg như trước kia. Đó là mong ước, cũng là mục tiêu tôi đặt ra để phấn đấu mỗi ngày,” T. chia sẻ. Với sự đồng hành từ bác sỹ, gia đình và chính ý chí của bản thân, T. đang dần lấy lại cân bằng, không chỉ về vóc dáng mà cả sức khỏe thể chất và tinh thần.

Không tuân thủ điều trị, bệnh nhân nguy kịch về nhối máu cơ tim

Ông Cảnh, 63 tuổi, nhập viện cấp cứu trong tình trạng đau thắt ngực dữ dội và được xác định hẹp nghiêm trọng nhánh mạch vành phải, với nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp đe dọa tính mạng.

Trước đó, ông có tiền sử mắc nhiều bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và từng đặt stent động mạch liên thất cách đây 8 năm. Tuy nhiên, sau can thiệp, ông chỉ duy trì uống thuốc trong vài tháng đầu rồi tự ý ngưng điều trị, đồng thời bỏ tái khám định kỳ vì cho rằng sức khỏe đã ổn.

Việc không tuân thủ phác đồ điều trị trong thời gian dài đã làm tăng nguy cơ tái phát bệnh và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Đáng lo ngại, ông Cảnh vẫn duy trì thói quen hút thuốc lá hàng ngày một yếu tố nguy cơ cao có thể thúc đẩy nhanh quá trình xơ vữa mạch máu, gây hẹp mạch vành và gia tăng các biến cố tim mạch nghiêm trọng.

Ngay khi nhập viện bệnh nhân được chỉ định chụp mạch vành, kết quả cho thấy mạch vành phải bị hẹp từ 95 đến 99%. Nhận thấy nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp tính, các bác sỹ đã khẩn trương can thiệp mạch vành, tái thông dòng chảy máu nuôi tim. Nhờ xử lý kịp thời, tình trạng của bệnh nhân ổn định và ông đủ điều kiện xuất viện ngay ngày hôm sau.

Theo PGS-TS.Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Trung tâm Tim mạch, rối loạn mỡ máu là yếu tố then chốt thúc đẩy sự hình thành mảng xơ vữa, từ đó gây hẹp mạch máu, tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Thực tế, gần 50% người trưởng thành tại Việt Nam hiện đang bị rối loạn mỡ máu nhưng chưa được kiểm soát hiệu quả.

Tăng huyết áp, thường được gọi là “kẻ giết người thầm lặng”, cũng là yếu tố nguy hiểm không kém. Cứ 5 người trưởng thành thì có 1 người mắc bệnh mà không hề có biểu hiện hay triệu chứng rõ ràng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có khoảng 1,28 tỷ người từ 30 đến 79 tuổi trên toàn cầu đang sống chung với bệnh tăng huyết áp, và mỗi năm có đến 9,4 triệu người tử vong vì nguyên nhân liên quan đến căn bệnh này.

PGS.Vinh nhấn mạnh, bên cạnh các bệnh nền, lối sống thiếu lành mạnh như hút thuốc lá, không tuân thủ điều trị bằng thuốc, chế độ ăn uống không hợp lý và thiếu vận động thể chất đều là những yếu tố nguy cơ chính dẫn đến các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng. Nếu không được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, các biến chứng như nhồi máu cơ tim, suy tim, đột quỵ có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Dấu hiệu ung thư ở phụ nữ không thể bỏ qua

Chị C.T.H. (41 tuổi, Đồng Tháp) vẫn bị đau ngực kéo dài suốt ba tháng. Nghĩ là hiện tượng bình thường, chị không đi khám, chỉ đến bệnh viện sau khi con gái liên tục thúc giục. Tại viện, các bác sỹ phát hiện một khối u nhỏ như hạt đậu xanh, cứng, nằm gần nách bên phải. Qua thăm khám, thạc sỹ, bác sỹ CKI Huỳnh Bá Tấn nghi ngờ dấu hiệu ung thư vú.

Chụp nhũ ảnh cho thấy khối u có kích thước khoảng 1cm, bờ không đều, có nhiều mạch máu nuôi – dấu hiệu nghi ngờ ác tính. Sinh thiết bằng kim lõi xác định chị H. mắc ung thư vú giai đoạn 0.

Đây là giai đoạn rất sớm của ung thư vú, khi tế bào ác tính chỉ nằm trong lớp niêm mạc ống dẫn sữa, chưa xâm lấn vào mô vú xung quanh hay di căn sang hạch. Nếu được điều trị đúng và kịp thời, khả năng khỏi bệnh có thể lên đến 100%.

Ngay sau khi có kết quả, chị H. được phẫu thuật cắt khối u và vùng mô xung quanh với biên độ khoảng 2cm. Các bác sỹ cũng lấy hạch nách để sinh thiết, kết quả cho thấy chưa có dấu hiệu di căn. Sau mổ, vết khuyết khoảng 3cm trong tuyến vú được lấp lại bằng vạt mô ngực để đảm bảo tính thẩm mỹ, không làm ngực bị lõm. Chị H. hồi phục tốt, không đau, được xuất viện chỉ sau 12 giờ.

Dù phẫu thuật đã loại bỏ hoàn toàn khối u và mô nghi ngờ, các bác sỹ vẫn chỉ định xạ trị sau mổ nhằm giảm tối đa nguy cơ tái phát. Việc phối hợp điều trị này rất cần thiết ngay cả trong giai đoạn 0, để đảm bảo hiệu quả lâu dài và bảo vệ mô tuyến còn lại.

Bác sỹ Tấn cho biết, ung thư vú giai đoạn 0 thường không có biểu hiện rõ ràng và phần lớn được phát hiện tình cờ trong quá trình tầm soát. Tuy nhiên, một số ít trường hợp có thể xuất hiện các dấu hiệu như đau vú, sờ thấy u nhỏ, chảy dịch núm vú...

Với chị em phụ nữ, nhất là từ 40 tuổi trở lên, cần thực hiện tầm soát định kỳ bằng cách chụp nhũ ảnh mỗi năm. Ở phụ nữ trẻ, dù chưa có yếu tố nguy cơ rõ rệt hay tiền căn gia đình, việc khám vú thường xuyên vẫn rất quan trọng để phát hiện sớm các bất thường.

Phẫu thuật bảo tồn vú như trường hợp của chị H. là phương pháp điều trị phổ biến với ung thư vú giai đoạn sớm. Thay vì cắt bỏ toàn bộ tuyến vú, bác sỹ chỉ cắt khối u và mô xung quanh khoảng 1-2 cm, sau đó kết hợp xạ trị để tiêu diệt các tế bào còn sót lại. Theo nghiên cứu, tiên lượng sống của bệnh nhân sau phẫu thuật bảo tồn kết hợp xạ trị không kém gì so với phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến vú.

Chị em phụ nữ cũng cần phân biệt rõ các nguyên nhân gây đau vú. Ngoài ung thư, đau vú có thể xuất phát từ thay đổi nội tiết trước kỳ kinh, do chấn thương vùng ngực, mặc áo ngực quá chật, hoặc viêm, nhiễm trùng tuyến vú, đặc biệt khi đang cho con bú.

Thông thường, nếu đau ngực do nội tiết thì sẽ giảm sau khi qua chu kỳ kinh nguyệt. Nhưng nếu tình trạng đau kéo dài hoặc có kèm theo các dấu hiệu bất thường như sờ thấy khối cứng, đau nhói, dịch tiết núm vú… thì cần đi khám ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Ung thư vú là căn bệnh có tiên lượng tốt nếu phát hiện sớm. Nhờ đi khám đúng lúc, chị H. đã phát hiện bệnh ở giai đoạn 0 và được điều trị hiệu quả. Câu chuyện của chị là lời nhắc nhở cho tất cả phụ nữ: đừng chủ quan với những dấu hiệu bất thường, dù là nhỏ nhất. Tầm soát định kỳ, chú ý lắng nghe cơ thể là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, giữ gìn sự sống và chất lượng cuộc sống lâu dài.