Viêm gan B mạn tính tiến triển thành ung thư gan

Ông Đặng (60 tuổi, ngụ Tây Ninh) được chẩn đoán viêm gan B mạn tính từ năm 2022. Trong lần tái khám định kỳ gần đây, kết quả xét nghiệm máu cho thấy chỉ số AFP (chất chỉ điểm ung thư gan) của ông tăng nhẹ, đạt 6,96 IU/ml, cao hơn ngưỡng bình thường (5,8 IU/ml).

Bác sỹ chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) để tầm soát ung thư gan. Kết quả ghi nhận gan có 5 tổn thương tăng bắt thuốc, kích thước từ 5 mm đến 15×10 mm, nghi ngờ ung thư gan giai đoạn sớm. Các khối u khu trú ở vùng nhỏ của gan và chưa xâm lấn vào mạch máu gần đó.

Mỗi người nên tiêm vắc-xin phòng viêm gan B từ sớm.

Thạc sỹ, bác sỹ CKII Lê Thanh Quỳnh Ngân, Trưởng Khoa Nội tiêu hóa, kiêm Trưởng Trung tâm Viêm gan và Gan nhiễm mỡ, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân cho biết, ông Đặng được phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm, ngay cả khi chưa có tình trạng xơ gan. Đây là yếu tố quan trọng giúp tăng khả năng điều trị khỏi bệnh. Ngoài viêm gan B, bệnh nhân còn bị gan nhiễm mỡ độ 2 nhưng kết quả siêu âm đàn hồi mô gan không ghi nhận xơ hóa.

Theo bác sỹ Quỳnh Ngân, viêm gan B kết hợp gan nhiễm mỡ làm tăng gấp đôi nguy cơ tiến triển thành xơ gan và ung thư gan. Khoảng 30 - 40% bệnh nhân ung thư gan phát triển trực tiếp từ viêm gan B mà không trải qua giai đoạn xơ gan, vốn dễ phát hiện hơn trong quá trình theo dõi.

Sau hội chẩn, các bác sỹ lên kế hoạch điều trị cho ông Đặng bằng phương pháp nút mạch gan (TACE) nhằm ngắt nguồn nuôi dưỡng khối u và tiêu diệt tế bào ung thư, hoặc xem xét ghép gan nếu cần thiết. Với điều trị kịp thời ở giai đoạn sớm, tiên lượng sống sau 5 năm của ông Đặng được đánh giá lên đến 90%.

Bệnh nhân tiếp tục được điều trị kháng virus viêm gan B bằng thuốc kháng virus đều đặn, không tự ý ngừng thuốc. Đồng thời, bác sỹ cũng tư vấn điều trị toàn diện các bệnh kèm theo như gan nhiễm mỡ, đái tháo đường type 2 và rối loạn chuyển hóa lipid.

Người bệnh được hướng dẫn chế độ ăn uống lành mạnh, giảm cân, tập thể dục đều đặn tại nhà, ngưng hút thuốc, tránh rượu bia và hạn chế các thực phẩm gây hại cho gan.

Bác sỹ Quỳnh Ngân nhấn mạnh, người mắc viêm gan mạn tính hoặc xơ gan không nên tự ý dùng thực phẩm chức năng, thuốc đông y hay thảo dược không rõ nguồn gốc vì có thể gây tổn hại gan, thậm chí dẫn đến suy gan, suy thận nặng. Đã có nhiều trường hợp bệnh nhân ngừng thuốc kháng virus để sử dụng thuốc lá, thuốc nam, khiến tình trạng bệnh nặng hơn, nhập viện trong tình trạng nguy kịch, nguy hiểm đến tính mạng.

Theo thống kê GLOBOCAN 2022, ung thư gan hiện đứng thứ hai về tỷ lệ mắc mới tại Việt Nam với 24.502 ca/năm và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu với 23.333 trường hợp mỗi năm. Dù có tiên lượng điều trị tốt ở giai đoạn sớm, đa số bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh khi đã vào giai đoạn muộn làm giảm đáng kể hiệu quả điều trị và cơ hội sống.

Viêm gan B là bệnh do virus HBV gây ra, nếu không kiểm soát tốt có thể tiến triển thành xơ gan và ung thư gan. Các nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng 56% ca ung thư gan tại Việt Nam có liên quan đến viêm gan B mạn tính. Ngoài ra, viêm gan C mạn tính, nghiện rượu, gan nhiễm mỡ, rối loạn chuyển hóa... cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư gan.

Tin vui là ung thư gan hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Mỗi người nên tiêm vắc-xin phòng viêm gan B từ sớm. Với viêm gan C, hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh nhưng có thể ngăn ngừa bằng cách quan hệ tình dục an toàn, không dùng chung kim tiêm, tránh tiếp xúc với máu nhiễm bệnh.

Đối với người đã mắc viêm gan B, viêm gan C hoặc gan nhiễm mỡ, việc theo dõi định kỳ hàng năm là rất quan trọng. Riêng người bị xơ gan nên được tầm soát ung thư gan mỗi 6 tháng bằng siêu âm và xét nghiệm máu (AFP).

Đối tượng có nguy cơ cao như người lớn tuổi, béo phì, đái tháo đường type 2, uống rượu thường xuyên, tăng men gan kéo dài… cũng nên thực hiện tầm soát định kỳ để phát hiện sớm tổn thương ác tính ở gan.

Bác sỹ cũng khuyến nghị mỗi người nên duy trì lối sống lành mạnh như hạn chế bia rượu, không hút thuốc lá, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, ăn uống đầy đủ dưỡng chất. Khám sức khỏe định kỳ là công cụ hữu hiệu giúp phát hiện sớm những bất thường ở gan và điều trị kịp thời, tránh diễn tiến thành ung thư.

Suýt nguy kịch tính mạng vì dùng lại đơn thuốc cũ

Bà Mai, 75 tuổi, nhập viện trong tình trạng mệt mỏi nhiều, chóng mặt không thể ngồi vững, cảm giác đánh trống ngực từng cơn. Nhịp tim của bà lúc nhập viện chỉ dao động từ 42 đến 45 lần mỗi phút, thấp hơn nhiều so với mức bình thường.

Theo các bác sỹ điều trị, bà Mai có tiền sử tăng huyết áp, rung nhĩ, suy tim và bệnh mạch vành đã từng đặt stent. Tuy nhiên, bà không đi tái khám định kỳ mà chỉ dùng lại toa thuốc cũ được kê từ hơn một năm trước tại bệnh viện tỉnh.

Theo bác sỹ Bình, nhịp tim bình thường ở người lớn khi nghỉ ngơi dao động từ 60 đến 100 lần mỗi phút. Khi nhịp tim giảm xuống dưới 50 lần mỗi phút, được gọi là nhịp tim chậm hay rối loạn nhịp chậm.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm rối loạn dẫn truyền điện trong tim như suy nút xoang hoặc block nhĩ thất, bệnh tim bẩm sinh, bệnh mạch vành, biến chứng sau phẫu thuật tim, rối loạn điện giải, suy giáp... Đặc biệt, một số loại thuốc điều trị tim mạch như thuốc điều trị tăng huyết áp, suy tim, rối loạn nhịp có thể gây nhịp tim chậm nếu không được sử dụng đúng cách.

Trường hợp của bà Mai, việc dùng thuốc theo đơn cũ trong thời gian dài mà không tái khám khiến tình trạng bệnh thay đổi nhưng thuốc vẫn giữ nguyên, gây tác dụng phụ làm chậm nhịp tim nghiêm trọng. Rối loạn nhịp tim chậm nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời có thể dẫn đến tình trạng choáng váng, ngất xỉu, suy tim nặng hơn và trong một số trường hợp, có thể tử vong do thiếu máu lên não.

Thạc sỹ, bác sỹ CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội Tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, bà Mai đã được điều chỉnh lại phác đồ điều trị, bao gồm thay đổi thuốc kiểm soát nhịp tim, bổ sung thuốc kháng đông để dự phòng huyết khối và thuốc trợ tim.

Sau hai ngày điều trị, nhịp tim của bà đã tăng lên 55 lần mỗi phút, và một tuần sau ổn định ở mức 70 lần mỗi phút. Bệnh nhân hồi phục tốt, hết cảm giác choáng váng, ăn uống, sinh hoạt bình thường và đủ điều kiện xuất viện.

Bác sỹ Kiều nhấn mạnh, việc điều trị các bệnh lý tim mạch, đặc biệt là sử dụng thuốc, cần được giám sát chặt chẽ bởi bác sỹ chuyên khoa. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân sau khi được chẩn đoán và kê đơn lại có thói quen dùng thuốc cũ kéo dài mà không tái khám định kỳ.

Điều này rất nguy hiểm vì tình trạng bệnh có thể thay đổi theo thời gian, cần được đánh giá lại để điều chỉnh thuốc cho phù hợp. Việc lạm dụng đơn thuốc cũ có thể dẫn đến nhiều biến chứng như rối loạn nhịp tim, suy tim nặng hơn, huyết khối và đột quỵ.

Để bảo vệ sức khỏe tim mạch, người bệnh không chỉ cần tuân thủ việc tái khám định kỳ mà còn nên thay đổi lối sống lành mạnh. Cụ thể, cần tránh các thói quen có hại như hút thuốc lá, uống rượu bia, thức khuya, căng thẳng kéo dài.

Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng, nên bổ sung thực phẩm lành mạnh như rau xanh, cá, hạn chế mỡ động vật, trứng và sữa nguyên kem để kiểm soát cholesterol xấu. Ngoài ra, việc luyện tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày với các bộ môn phù hợp như đi bộ, yoga hoặc bơi lội cũng giúp cải thiện chức năng tim và giảm nguy cơ tim mạch.

Tim đập chậm có thể không biểu hiện triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các dấu hiệu như mệt mỏi kéo dài, hoa mắt, đau ngực, khó thở, ngất xỉu... thì người bệnh cần đến bệnh viện để được kiểm tra, làm điện tâm đồ, siêu âm tim và theo dõi chuyên sâu.

Việc khám sức khỏe định kỳ, kể cả khi không có triệu chứng, vẫn rất cần thiết để phát hiện sớm các bất thường về tim mạch, giúp điều trị kịp thời và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Tai biến sau thẩm mỹ hút mỡ và tiêm sẹo

Ba tháng sau khi thực hiện hút mỡ tạo hình bụng, chị N.T.H (25 tuổi, Bắc Ninh) đã đăng ký gói tiêm trị sẹo với liệu trình ba buổi tại một spa. Tuy nhiên, chỉ sau 10 ngày tiêm, vùng bụng của chị bắt đầu xuất hiện dấu hiệu đau nhức, khó chịu rõ rệt tại vị trí tiêm.

TS.BS Nguyễn Minh Nghĩa, Phụ trách Khoa Phẫu thuật thẩm mỹ, Bệnh viện Đa khoa Hòe Nhai (Hà Nội) cho biết, các bác sỹ vừa tiếp nhận chị H. trong tình trạng tổ chức mô vùng bụng bị tổn thương nghiêm trọng và xuất hiện hoại tử trắng.

Khai thác bệnh sử cho thấy, chị H. đã thực hiện hút mỡ tạo hình bụng tại một cơ sở thẩm mỹ vào tháng 4 vừa qua. Ba tháng sau, chị đến một spa làm đẹp và đăng ký gói tiêm trị sẹo với lịch tiêm ba buổi trong vòng 10 ngày.

Sau khi tiêm, bệnh nhân xuất hiện tình trạng đau âm ỉ vùng bụng, đặc biệt ở vị trí tiêm. Khi đến bệnh viện kiểm tra, các bác sỹ nhận định vùng mô đã bị tổn thương nặng, xuất hiện tình trạng hoại tử trắng. Siêu âm cho thấy tổn thương ăn sâu vào lớp mô.

Bác sỹ Nghĩa đánh giá, ca bụng tiêm sẹo tại spa của nữ bệnh nhân N.T.H là hậu quả từ việc chăm sóc hậu phẫu không đúng cách. May mắn, sau khi được thăm khám và điều trị bằng thuốc, tình trạng vết hoại tử của bệnh nhân tiến triển khả quan, không còn đau nhiều, nhưng vẫn cần được theo dõi sát để tránh diễn tiến xấu.

Bác sỹ Nghĩa cho biết, thời gian gần đây, bệnh viện liên tục tiếp nhận các ca biến chứng do hút mỡ bụng làm đẹp tại các cơ sở thẩm mỹ không đảm bảo chuyên môn.

Ông dẫn chứng một trường hợp khác là nữ bệnh nhân 50 tuổi tại Thanh Hóa đã từng hút mỡ bụng cách đây 7 năm, nhưng vùng bụng hiện tại bị lồi lõm, da dư nhiều. Nguyên nhân là do cơ sở hút mỡ không uy tín, chỉ thực hiện hút mỡ mà không xử lý phần da dư và siết cân cơ. Hậu quả là sau mổ, bụng bị biến dạng, kém thẩm mỹ.

Theo bác sỹ Nghĩa, để một ca phẫu thuật tạo hình bụng đạt hiệu quả thẩm mỹ và an toàn, cần hội đủ ba yếu tố: Chỉ định đúng kỹ thuật phù hợp với tình trạng bệnh nhân, phẫu thuật và khâu chuẩn xác (bao gồm việc loại bỏ mỡ dư và da thừa, đồng thời siết cân cơ giúp bụng săn chắc từ bên trong), và cuối cùng là chăm sóc hậu phẫu đúng quy trình, có ekip theo dõi sát sao và hỗ trợ bệnh nhân phục hồi.

“Chỉ cần sai một trong ba yếu tố đó, kết quả phẫu thuật sẽ không như mong muốn, thậm chí dẫn đến biến chứng nặng”, bác sỹ Nghĩa cảnh báo.

Ông cũng khuyến cáo người dân không nên tin tưởng mù quáng vào các quảng cáo làm đẹp trên mạng xã hội. Thay vào đó, cần tìm đến các cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ có uy tín, được cấp phép và có đội ngũ chuyên môn rõ ràng. “Một quyết định sáng suốt từ đầu sẽ giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và quan trọng hơn cả là đảm bảo an toàn sức khỏe”, bác sỹ Nghĩa nhấn mạnh.