Tham vọng lớn

Nắm bắt được xu hướng thế giới đang chuyển dịch sang các phương tiện thân thiện với môi trường, thúc đẩy phát triển hạ tầng và xe điện, Công ty cổ phần Ô tô TMT (TMT Motor, mã TMT) đã cho thấy tham vọng lớn trong việc lắp ráp, phân phối và bán dòng xe điện tại thị trường Việt Nam.

Cụ thể, năm 2023, TMT Motor ký kết với Công ty SAIC GM Wuling Automobile Co., Ltd về việc hợp tác toàn diện bàn giao dây chuyền máy móc, cũng như hỗ trợ kỹ thuật để sản xuất xe điện. Ngay trong năm này, dây chuyền máy móc đã được lắp ráp xong và sản xuất hơn 1.392 xe ô tô điện.

Để phục vụ việc bán xe điện, cũng trong năm 2023, TMT Motor đã phát triển được 21 showroom 3S xe ô tô điện đạt chuẩn. Mục tiêu của Công ty là tiếp tục phát triển và xây dựng các showroom đạt chuẩn 3S cho xe ô tô điện trải khắp 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. TMT Motor đã lựa chọn mẫu xe điện Wuling HongGuang MiniEV để sản xuất, lắp ráp và phân phối tại Việt Nam.

Tuy nhiên, thực tế trong năm đầu tham gia lắp ráp và bán dòng xe điện, kết quả kinh doanh không như kỳ vọng của TMT Motor. Trong đó, năm 2023, Công ty đã tiêu thụ được 5.945 chiếc xe, chỉ hoàn thành 48,4% kế hoạch sản lượng tiêu thụ xe; trong đó chỉ bán được 591 xe điện, hoàn thành 10,7% kế hoạch đặt ra.

Sau một năm thâm nhập và bán xe điện không được như kỳ vọng, năm 2024, TMT Motors không còn đưa ra tham vọng như năm 2023 (bán 5.525 xe), mà giảm xuống còn 1.016 xe.

Tại Đại hội đồng cổ đông năm 2024, ông Bùi Quốc Công, Phó chủ tịch HĐQT, kiêm Phó tổng giám đốc TMT Motors chia sẻ, Công ty đang có hướng đi mới bằng việc cung cấp xe điện tham gia dịch vụ taxi tại tỉnh Phú Yên thông qua việc hợp tác với Công ty cổ phần Let’s Go An Bình (mới thành lập ngày 26/3/2024).

“MiniEV chỉ là sản phẩm mới để thăm dò thị trường. Trong năm 2024, Công ty dự kiến đưa thêm 3 mẫu xe, trong đó có 2 mẫu xe 5 cửa hạng A và 1 mẫu là bản cao cấp của MiniEV có nhiều tính năng cao cấp và quãng đường di chuyển xa hơn. Ngoài ra, dịch vụ taxi du lịch bằng xe điện MiniEV cũng đã xuất hiện tại tỉnh Phú Yên”, ông Công cho biết.

Xóa toàn bộ lãi tích lũy nhiều năm sau khi lấn sân sang xe điện

Trái với tham vọng khi lấn sân sang lĩnh vực lắp ráp và bán xe điện, TMT Motors đang cho thấy bước lùi về hoạt động kinh doanh. Trong đó, năm 2023, Công ty ghi nhận doanh thu giảm 13%, về 2.634,46 tỷ đồng và lợi nhuận giảm tới 95%, về 2,4 tỷ đồng.

Nửa đầu năm 2024, Công ty ghi nhận doanh thu đạt 1.321,66 tỷ đồng, giảm 13,5% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ ghi nhận lỗ 99,9 tỷ đồng, giảm 101,32 tỷ đồng so với cùng kỳ. Với kết quả này, tính tới ngày 30/6/2024, TMT Motors đã xóa bỏ toàn bộ lãi tích lũy nhiều năm và ghi nhận lỗ lũy kế lên tới 46,2 tỷ đồng, bằng 12,4% vốn điều lệ (vốn điều lệ 372,9 tỷ đồng).

Thực tế, việc kinh doanh đi lùi, cộng với mô hình thâm hụt vốn kéo dài dẫn tới sức khoẻ tài chính của TMT Motors đang suy giảm. Trong đó, Công ty đã trải qua 3 năm thâm hụt dòng tiền liên tục, khi năm 2021 ghi nhận âm 127,68 tỷ đồng, năm 2022 tiếp tục âm 97,87 tỷ đồng và năm 2023 âm thêm 362,04 tỷ đồng.

Với việc thâm hụt vốn kéo dài, tính từ ngày 1/1/2023 đến 30/6/2024, tổng tài sản của TMT Motors giảm 57,2%, tương ứng giảm 2.004,49 tỷ đồng, về 1.501,93 tỷ đồng (đầu kỳ ghi nhận 3.506,42 tỷ đồng). Trong đó, lượng tiền mặt giảm tới 91,1%, tương ứng giảm 124,53 tỷ đồng, về 12,2 tỷ đồng và chỉ chiếm 0,8% tổng tài sản. Ngược lại, tổng nợ vay lên tới 570,87 tỷ đồng, bằng 168,6% vốn chủ sở hữu (tỷ lệ đòn bẩy năm 2023 của ngành là 142%).

Thêm nữa, trong bối cảnh kinh doanh không đạt kỳ vọng, TMT Motors quyết định thay Tổng giám đốc công ty xe điện từ ông Hồ Hải An sang cho ông Bùi Quốc Công, thời gian bổ nhiệm từ ngày 1/5/2024. Lý giải việc “thay tướng”, TMT Motors cho biết, Công ty đang tiến hành tái cơ cấu hoạt động điều hành sản xuất - kinh doanh tại công ty xe điện cho hiệu quả hơn, phục vụ các đại lý và khách hàng một cách nhanh chóng hơn.

Có thể thấy, TMT Motors còn đối mặt với nhiều thách thức khi tham gia lĩnh vực xe điện.