Trạm thu phí Bãi Cháy (Quảng Ninh)

Nhà đầu tư thấy “ngán”…

“Chúng tôi cảm thấy quá mệt mỏi khi phải vận hành Trạm thu phí (TTP) Bãi Cháy - Quốc lộ 18 trong điều kiện mất an toàn cho nhân viên thu phí”, ông Nguyễn Quốc Trung, Trưởng phòng Kế hoạch CTCP An Sinh (đơn vị quản lý TTP cầu Bãi Cháy) nói như vậy với phóng viên Báo Đầu tư ngày 9/5, chỉ 2 ngày sau khi đơn vị này nhận được đơn xin thôi việc của ông Trịnh Quang Thông, Giám đốc Chi nhánh Công ty An Sinh tại Quảng Ninh.

Được biết, lý do khiến ông Thông tự xin thôi việc là, kể từ khi Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) áp dụng thu phí Quỹ Bảo trì đường bộ từ ngày 1/1/2013, nhiều chủ phương tiện đi qua TTP nhất quyết không chịu mua vé.

“Chuyện các chủ phương tiện cãi nhau, gây gổ với nhân viên xảy ra như cơm bữa. Đỉnh điểm là vụ một nhân viên nữ ở trạm bị 4 người đàn ông hành hung vì cố giải thích và yêu cầu chủ phương tiện mua vé hôm 28/4”, ông Thông nói.

Không chỉ đối mặt với nguy cơ mất an toàn cao, doanh thu từ thu phí tại TTP mà Nhà nước đã bán quyền cho An Sinh giảm mạnh. Đại diện An Sinh cho biết, doanh thu từ thu phí bình quân trong những ngày đầu tháng 5/2013 chỉ còn 120 triệu đồng/ngày, giảm hơn 40% so với mức bình quân mỗi ngày trong năm 2012. Nếu tình trạng trên tiếp tục kéo dài, nhà đầu tư cầm chắc lỗ lớn, khi có đến 80% kinh phí mua quyền thu phí được vay, với lãi suất cao từ các tổ chức tín dụng.

Đây là những lý do khiến nhà đầu tư này mong bán lại quyền thu phí cho Nhà nước càng sớm, càng tốt.

Tình trạng thất thu phí đường bộ cũng diễn ra tại Trạm Hoàng Mai, Quốc lộ 1 - trạm bán quyền thu phí thứ hai mà An Sinh trúng thầu năm 2010. Tình trạng này khiến An Sinh như “ngồi trên đống lửa”, khi tiến độ thực hiện chủ trương mua lại quyền thu phí của Bộ GTVT diễn ra rất chậm.

“Giờ đây, chúng tôi chỉ mong được các cơ quan chủ quản cho ngừng thu để tập trung vào việc đàm phán”, một nhà đầu tư sở hữu quyền thu phí ngao ngán nói.

Được biết, đầu tháng 4/2013, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã đồng ý để Bộ GTVT tiến hành mua lại 4 TTP đã bán quyền là TTP số 2, Hoàng Mai, Bàn Thạch trên Quốc lộ 1 và TTP Bãi Cháy trên Quốc lộ 18 theo nguyên tắc đảm bảo hài hòa quyền lợi cho nhà đầu tư, người dân và Nhà nước.

“Chúng tôi đang chỉ đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam khẩn trương đàm phán mua lại để xóa bỏ tình trạng phí chồng phí”, ông Nguyễn Hồng Trường, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết.

… nhưng không dễ trả lại

Được biết, quá trình “chuộc” lại quyền thu phí này không đơn giản, ngay cả khi các nhà đầu tư đều có thiện chí hợp tác với Bộ GTVT, bởi đây là những công việc chưa từng có tiền lệ.

Cụ thể, tại buổi đàm phán giữa Tổng cục Đường bộ Việt Nam và Công ty An Sinh diễn ra vào đầu tuần này, hai bên vẫn chưa tìm được tiếng nói chung để xử lý các TTP đã bán quyền thu phí, trong đó có hai TTP Hoàng Mai và Bãi Cháy. “Có một khoảng cách nhất định giữa kỳ vọng của nhà đầu tư và phương án của đơn vị quản lý nhà nước về đường bộ”, ông Trung đánh giá.

Ngay cả khi Bộ GTVT tìm được một phương án tài chính khả dĩ hơn so với đơn vị dưới quyền có thể thuyết phục các nhà đầu tư, thì việc cân đối chi trả thực sự là một thách thức lớn đối với Liên bộ Tài chính - GTVT trong bối cảnh ngân sách nhà nước đang rất khó khăn.

Được biết, An Sinh ước tính trong vòng 1 năm rưỡi còn lại của bản hợp đồng, nhà đầu tư này phải thu được ít nhất 240 tỷ đồng cho Trạm Bãi Cháy và 160 tỷ đồng cho Trạm Hoàng Mai thì mới có thể hòa vốn. “Con số đền bù có thể cao hơn, thấp hơn hoặc chưa sát thực tế, nhưng ít nhất cũng phải thu đủ lại số tiền Công ty bỏ ra đầu tư”, đại diện An Sinh cho biết.

Cần phải nói thêm rằng, theo hợp đồng gốc được ký, quyền thu phí TTP số 2, Quốc lộ 1 (Trạm Phù Đổng) do Công ty TNHH Đầu tư xây dựng và Phát triển hạ tầng (ICID) trúng thầu, số tiền để mua lại quyền thu phí đến ngày 31/12/2014 tại trạm này có thể tới gần 300 tỷ đồng.

“Hiện Bộ GTVT đang tập trung đàm phán để lên được phương án xử lý tối ưu. Đến nay, Thủ tướng Chính phủ chưa có văn bản chỉ đạo về việc dừng thu tại 4 TTP này, nên các nhà đầu tư vẫn sẽ phải tiếp tục thực hiện công việc của mình”, Thứ trưởng Trường cho biết.

Anh Minh