Là một trong những quốc gia có đa dạng sinh học phong phú bậc nhất thế giới, Việt Nam hiểu rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá này.

Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quan trọng, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho công tác bảo tồn đa dạng sinh học.

Với hệ sinh thái đa dạng từ rừng núi, đồng bằng đến vùng biển, nước ta là mái nhà chung của hàng chục nghìn loài sinh vật, trong đó có nhiều loài đặc hữu và quý hiếm. Kho tàng sinh học này không chỉ mang lại giá trị về môi trường, kinh tế mà còn là nền tảng văn hóa, xã hội độc đáo của đất nước.

Trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quan trọng, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho công tác bảo tồn đa dạng sinh học. Có thể kể đến Luật Đa dạng sinh học, các chiến lược và quy hoạch quốc gia về bảo tồn, quản lý tài nguyên.

Các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia được thành lập và mở rộng, góp phần bảo vệ các hệ sinh thái trọng yếu và các loài nguy cấp. Bên cạnh đó, các dự án phục hồi rừng, bảo vệ rạn san hô và các chương trình nhân giống, bảo tồn các loài động vật hoang dã nguy cấp cũng được triển khai tích cực.

Việt Nam cũng là thành viên tích cực của nhiều công ước và hiệp định quốc tế quan trọng liên quan đến đa dạng sinh học như Công ước về Đa dạng sinh học (CBD), Công ước CITES về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp.

Việc tham gia các công ước này thể hiện tinh thần trách nhiệm của Việt Nam trong việc giải quyết các thách thức xuyên biên giới, hợp tác với các quốc gia khác để đạt được các mục tiêu bảo tồn toàn cầu. Tại các diễn đàn quốc tế, Việt Nam luôn thể hiện tiếng nói mạnh mẽ, chia sẻ kinh nghiệm và kêu gọi sự hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này.

Tuy nhiên, công tác bảo tồn đa dạng sinh học tại Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức. Áp lực từ phát triển kinh tế, đô thị hóa, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và tình trạng săn bắt, buôn bán trái phép động vật hoang dã vẫn là những rào cản lớn.

Nhận thức được điều này, Việt Nam đang nỗ lực đẩy mạnh các giải pháp tổng thể, từ tăng cường thực thi pháp luật, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, đến đẩy mạnh truyền thông và giáo dục nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng.

Trong bối cảnh hiện nay, khi thế giới đang cùng hướng tới các mục tiêu toàn cầu về bảo tồn và phát triển bền vững, cam kết của Việt Nam đối với đa dạng sinh học càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Đó không chỉ là trách nhiệm của một quốc gia sở hữu nguồn tài nguyên quý giá mà còn là đóng góp thiết thực vào nỗ lực chung của toàn nhân loại nhằm bảo vệ hành tinh xanh cho các thế hệ tương lai.

Tuy nhiên, sự phong phú ấy đang bị đe dọa nghiêm trọng. Tốc độ mất rừng, suy thoái môi trường sống, biến đổi khí hậu và sự xâm lấn của các loài ngoại lai đang làm biến dạng các hệ sinh thái quan trọng, từ rừng nguyên sinh đến rạn san hô ven biển.

Nhiều loài quý hiếm như voọc mũi hếch, saola hay rùa hộp đang trên bờ vực tuyệt chủng. Các rạn san hô - "rừng mưa nhiệt đới dưới biển" tại khu vực Nam Trung Bộ, vốn từng là niềm tự hào, nay chỉ còn 1% ở trạng thái khỏe mạnh do hiện tượng tẩy trắng và tác động từ du lịch thiếu kiểm soát.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Quốc Trị cho rằng, đây là thời điểm để hành động nhanh chóng, quyết liệt và có trách nhiệm.

Ông kêu gọi các bộ ngành, chính quyền địa phương và cộng đồng cùng thực hiện các giải pháp cụ thể như hoàn thiện chính sách gắn kết bảo tồn với phát triển kinh tế, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong giám sát tài nguyên sinh học, huy động nguồn tài chính xanh và đa dạng hóa hình thức đầu tư cho bảo tồn, tăng cường truyền thông, giáo dục cộng đồng, nhất là giới trẻ về vai trò sống còn của đa dạng sinh học.

Một điểm sáng trong nỗ lực bảo tồn hiện nay là hệ thống các khu dự trữ sinh quyển tại Việt Nam, với 11 khu được UNESCO công nhận. Đây là những mô hình tiêu biểu kết hợp giữa bảo tồn thiên nhiên với phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Các chương trình hợp tác quốc tế, như dự án với UNDP và GIZ tại Ninh Bình, đã mang lại kết quả rõ rệt: phục hồi hơn 4.000 ha rừng, bảo vệ 62.000 ha diện tích có giá trị sinh học cao, và tăng thu nhập cho hàng nghìn hộ dân nhờ vào mô hình sinh kế xanh.

Để hiện thực hóa Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn 2050, Việt Nam đặt mục tiêu đầy tham vọng: tăng diện tích các khu bảo tồn lên ít nhất 9% đất liền và 5% diện tích biển; phục hồi ít nhất 20% hệ sinh thái bị suy thoái; không để loài hoang dã nào bị tuyệt chủng do tác động của con người; bảo tồn và lưu giữ tối thiểu 100.000 nguồn gen động, thực vật.

Đây không chỉ là lời hứa, mà là nghĩa vụ đạo đức và trách nhiệm toàn cầu. Từ những chính sách vĩ mô đến thay đổi nhỏ trong lối sống như tiêu dùng bền vững, hạn chế rác thải nhựa, không mua bán động vật hoang dã, mỗi hành động đều góp phần vào sứ mệnh lớn là bảo vệ hành tinh xanh và gìn giữ những giá trị sống cốt lõi cho các thế hệ mai sau.