Quay lại nội địa

Những năm trước, các doanh nghiệp tôn mạ thường tập trung xuất khẩu để mở rộng thị trường và sản lượng, khiến nhiều phân khúc trong nước ít được chú trọng, tạo điều kiện cho các đơn vị bán lẻ, phân phối nội địa phát triển.

Tuy nhiên, với chính sách bảo hộ ngành thép gia tăng, cùng việc Mỹ áp thuế với thép xuất khẩu, ngành thép bước vào giai đoạn khó khăn. Để ứng phó, nhiều “ông lớn” trong ngành đang quay lại thị trường nội địa.

Ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn Hoa Sen (HSG), cho biết: “Trong 10 năm qua, xuất khẩu chiếm trên 60% doanh thu Hoa Sen, tập trung vào Mỹ, châu Âu, Đông Nam Á… Tuy nhiên, trước biến động toàn cầu, Hoa Sen sẽ quay lại lấy thị trường nội địa làm chính, tập trung mở rộng chuỗi Hoa Sen Home”.

Cụ thể, nếu nửa đầu niên độ tài chính 2023-2024, Hoa Sen chia đều tỷ lệ nội địa và xuất khẩu 50-50, thì nửa đầu niên độ 2024-2025 (1/10/2024 - 31/3/2025), tỷ trọng nội địa đã tăng lên 62,6%.

Tương tự, ông Hồ Minh Quang, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Thép Nam Kim (NKG), chia sẻ: “Chiến tranh thương mại khiến thị trường toàn cầu bất ổn, các doanh nghiệp thận trọng và quay về thị trường trong nước”.

Theo đó, nếu năm 2024, doanh thu nội địa của Thép Nam Kim chiếm 34,94% thì tới quý I/2025, đã tăng lên 48%.

Công ty cổ phần Tôn Đông Á (GDA) cũng điều chỉnh chiến lược. Ông Nguyễn Thanh Trung, Chủ tịch HĐQT, nhận định: “Việt Nam đang trong giai đoạn tái cấu trúc bộ máy hành chính, thúc đẩy đầu tư hạ tầng trọng yếu. Bất động sản đang có dấu hiệu phục hồi. Tôn Đông Á quyết định nâng tỷ trọng nội địa lên trên 75% (năm 2024 là 41,16%), tập trung phân khúc chất lượng cao và những mảng trước đây chưa quan tâm. Dự kiến đến năm 2025-2026, khi thương mại toàn cầu ổn định, công ty sẽ điều chỉnh chiến lược bán hàng phù hợp hơn”.

Tính đến tháng 5/2025, Tôn Đông Á đã nâng tỷ trọng nội địa trên 70% và tiếp tục triển khai các giải pháp gia tăng thị phần trong nước nửa cuối năm.

Như vậy, ba “ông lớn” Hoa Sen, Thép Nam Kim và Tôn Đông Á đều đang tích cực quay lại khai thác thị trường nội địa.

Doanh nghiệp thương mại thêm khó

Trước khi các doanh nghiệp tôn mạ lớn quay về nội địa, nhóm doanh nghiệp thương mại thép đã gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, các công ty cung cấp cho bất động sản bị chiếm dụng vốn, phải bán dưới giá vốn để xử lý tồn kho giá cao, dẫn tới thua lỗ kéo dài.

Tại Công ty cổ phần Đầu tư thương mại SMC (SMC), công ty ghi nhận lỗ 651,8 tỷ đồng năm 2022 và 925,3 tỷ đồng năm 2023. Năm 2024, dù hoạt động cốt lõi vẫn khó khăn, nhưng SMC thoát lỗ nhờ tái cơ cấu, thanh lý tài sản, tồn kho và chấp nhận chuyển đổi nợ thành bất động sản.

Tuy vậy, quý I/2025, lợi nhuận SMC chỉ đạt 126,8 triệu đồng, giảm 99,93% so với cùng kỳ. Tính đến 31/3/2025, lỗ lũy kế còn 137,7 tỷ đồng (bằng 18,7% vốn điều lệ). Đáng chú ý, SMC dùng 854,5 tỷ đồng vốn ngắn hạn để tài trợ cho tài sản dài hạn, gây rủi ro thanh khoản nếu tiếp tục kinh doanh kém.

Dù đặt kế hoạch tăng doanh thu 6,4% lên 9.500 tỷ đồng và lợi nhuận tăng gần 148% lên 30 tỷ đồng trong năm 2025, SMC vẫn chưa có phương án gọi vốn để giải quyết mất cân đối dòng tiền.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Tập đoàn Thép Tiến Lên (TLH) dù không lỗ liên tiếp như SMC, nhưng kết quả kinh doanh vẫn yếu. Lãi chỉ đạt 7,5 tỷ đồng năm 2022, 4,1 tỷ đồng năm 2023, và lỗ nặng 597,7 tỷ đồng năm 2024.

Quý I/2025, công ty lãi 2,98 tỷ đồng thấp hơn nhiều so với các quý giai đoạn 2020-2021 khi lãi trên 30-100 tỷ đồng/quý. Cuối quý I/2025, Thép Tiến Lên vẫn còn lỗ lũy kế 19,87 tỷ đồng.

Cả SMC và Thép Tiến Lên là các doanh nghiệp thương mại, giữ lượng lớn tồn kho. Việc các doanh nghiệp sản xuất quay lại thị trường nội địa sẽ tạo áp lực lớn với nhóm thương mại, vốn đang gặp khó tài chính và chưa thu hồi được công nợ từ các đối tác bất động sản trong các năm trước.