Công tác diễn tập phòng cháy phải tiến hành thường xuyên để nâng cao ý thức người dân. ảnh: Dũng Minh

Tại hội nghị về công tác đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC) đối với các công trình nhà ở chung cư trên địa bàn TP. HCM mới đây,  các chuyên gia cho rằng, có dự án mới vừa được đưa vào sử dụng đã xảy ra sự cố cháy, huống chi  TP. HCM hiện có đến hàng trăm chung cư xây dựng từ trước năm 1975. Các  chung cũ này như những "quả bom nổ chậm" giữa lòng Thành phố.

Những quả bom nổ chậm

Theo báo cáo của cơ quan chức năng, trên địa bàn TP. HCM hiện có hàng ngàn chung cư, trong đó có 474 chung cư xây dựng trước năm 1975 đã hết niên hạn sử dụng. Hầu hết các chung cư này không có hệ thống PCCC. Nhiều căn hộ chung cư bị cơi nới, rào chắn, không có lối thoát hiểm, nguy cơ cháy tiềm ẩn rất cao.

Từ năm 2012 cho đến nay, toàn Thành phố đã xảy ra 34 vụ cháy tại các tòa nhà cao tầng, trong đó có 26 vụ cháy tại các chung cư nhà ở, trong đó vụ cháy xảy ra mới đây nhất tại chung cư nhà ở xã hội Hoàng Quân Plaza (xã An Phú Tây, huyện Bình Chánh) của Công ty cổ phần Tư vấn Thương mại Dịch vụ địa ốc Hoàng Quân là một ví dụ điển hình.

Đại tá Trần Thanh Châu, Phó giám đốc Sở Cảnh sát PCCC TP. HCM cũng rằng, việc PCCC tại các công trình chung cư lúc này cấp bách hơn bao giờ hết.

“Hầu hết chung cư xây dựng trước năm 1975 không áp dụng các tiêu chuẩn đảm bảo an toàn PCCC. Qua khảo sát của Cảnh sát PCCC Thành phố, có nhiều công trình không đảm bảo các điều kiện giao thông, nguồn nước phục vụ cho xe chữa cháy, giải pháp ngăn cháy, lối thoát nạn”, ông Châu nói, đồng thời cho rằng, chung cư cũ là đối tượng có nguy cơ sụp đổ và xảy ra cháy nổ rất cao, nếu để xảy ra cháy có thể dẫn đến thảm họa, vì vậy đề nghị UBND TP. HCM khẩn trương chỉ đạo các sở, ngành có biện pháp xử lý,

Theo các cơ quan chức năng, việc các doanh nghiệp tư nhân như Công ty Thăng Long (chủ đầu tư) và Công ty Long Hưng Phát (đơn vị phát triển dự án) đã đưa hơn 20 hộ dân vào cư ngụ tại chung cư Bảy Hiền (số 9 Phạm Phú Thứ, phường 11, quận Tân Bình) trong tình trạng chung cư đang thi công dở dang, thi công sai giấy phép xây dựng, hệ thống PCCC chưa sử dụng được... là một tiền lệ nguy hiểm, gây mất an toàn nghiêm trọng cho người dân, cần phải được xử lý quyết liệt, không để tái diễn tình trạng này.

Ngoài ra, còn có trường hợp chung cư nhà ở cao tầng lại được cấp phép xây dựng trong hẻm nên tiềm ẩn nguy cơ về an toàn thoát hiểm cho cư dân; có trường hợp cơ quan chức năng duyệt quy hoạch tổng mặt bằng chung cư nhưng thiếu phần đường vào cho xe chữa cháy phòng khi xảy ra sự cố; có trường hợp chủ đầu tư dự án chừa đường vào cho xe chữa cháy, nhưng tải trọng mặt đường không đáp ứng nên xe chữa cháy hạng nặng không thể vào được...

Hơn 15 năm qua, xu thế đô thị hóa phát triển rất mạnh, đặc biệt là xu thế phát triển các dự án nhà cao tầng với hàng chục ngàn hộ gia đình đã lựa chọn sống trong căn hộ chung cư cao tầng. Hiện tại, các tòa nhà chung cư đang tiếp tục được xây dựng với xu thế ngày càng cao hơn, ngày càng có nhiều tòa nhà chung cư cao trên 30 tầng. Chính vì vậy, việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy là đặc biệt biệt quan trọng, không thể xem nhẹ. 

Sẽ xử lý nghiêm các hành vi vi phạm

Theo Sở Cảnh sát PCCC TP. HCM, nguyên nhân dẫn đến cháy thời gian qua chủ yếu là do người dân câu mắc, sử dụng các thiết bị điện không đảm bảo an toàn dẫn đến chạm, chập điện (chiếm 70%), ngoài ra là do việc bất cẩn trong sinh họat như đun nấu, sử dụng ngọn lửa trần…

Bên cạnh đó, thời gian gần đây, trên địa bàn Thành phố xuất hiện tình trạng một số chung cư cao tầng đang trong giai đoạn thi công hoặc đã thi công xong công trình nhưng chưa nghiệm thu về PCCC mà vẫn cho người dân vào sinh sống, làm tăng nguy cơ cháy nổ…Từ đó cho thấy, ý thức của người dân và các đơn vị chủ đầu tư dự án nhà ở chung cư về công tác phòng cháy chữa cháy rất thấp, thậm chí bị xem nhẹ.

Đại tá Trần Thanh Châu cho biết, trước thực trạng nêu trên, Cảnh sát PCCC đã tăng cường kiểm tra đột xuất các công trình, dự án, qua đó, phát hiện và chấn chỉnh nhiều vi phạm. Tính từ năm 2011 đến nay, lực lượng Cảnh sát PCCC TP. HCM đã xử phạt hành chính hơn 400 vụ.

Còn theo ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP. HCM, để ngăn ngừa tình trạng chung cư chưa được nghiệm thu PCCC đã đưa vào sử dụng, các cơ quan có thẩm quyền cần công khai kết quả trên trang thông tin điện tử của mình hoặc các phương tiện truyền thông. Như vậy, người dân sẽ có điều kiện tiếp cận thông tin về công tác đảm bảo PCCC của các dự án chung cư, yêu cầu chủ đầu tư tuân thủ quy định.

Đối với những chung cư chưa nghiệm thu PCCC nhưng đã đưa người vào ở, sau khi xử phạt hành chính, Cảnh sát PCCC cần buộc chủ đầu tư nhanh chóng thực hiện việc nghiệm thu theo quy định; đồng thời bố trí ngăn cách khu vực có người ở với khu vực chưa nghiệm thu, khu vực tiếp tục thi công để đảm bảo an toàn cho người dân.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM nêu 10 kiến nghị được coi như giải pháp trong công tác phóng cháy chữa cháy chung cư. Trong đó, ông Châu đặc biệt kiến nghị, trang bị máy bay trực thăng chữa cháy cho Sở Cảnh sát PCCC TP. HCM và Hà Nội để đáp ứng yêu cầu chữa cháy nhà cao tầng trên địa bàn.

Ngoài ra, cần coi trọng huấn luyện việc lực lượng tự vệ, dân phòng và người dân sống trong nhà chung cư thuần thục trong công tác phòng cháy và chữa cháy, thực hiện đúng nguyên tắc "4 tại chỗ", để hạn chế tình trạng hoảng loạn khi xảy ra cháy nổ - một trong những nguyên nhân gây tổn thất không đáng có. Xử lý nghiêm minh, kể cả xử lý bằng pháp luật các trường hợp chủ đầu tư vi phạm nghiêm trọng pháp luật về phòng cháy và chữa cháy; tự ý đưa dân vào ở tại các tòa nhà chung cư chưa được nghiệm thu, chưa có công trình phòng cháy và chữa cháy, chưa đủ điều kiện đưa vào sử dụng.

"Hiệp hội kêu gọi các chủ đầu tư thực hiện liêm - chính, với tinh thần thượng tôn pháp luật, chấp hành nghiêm túc các quy định về đầu tư xây dựng trong thực hiện dự án nhà ở, nhà chung cư để xây dựng uy tín, thương hiệu, mang lại cho khách hàng sản phẩm nhà ở có chất lượng, coi chất lượng là danh dự của doanh nghiệp, nhiều tiện ích, thân thiện môi trường, an toàn, đặc biệt là an toàn phòng cháy và chữa cháy", ông Châu nhấn mạnh.