Theo khảo sát năm 2018 của IDC, digital transformation (DT, tạm dịch: chuyển đổi kỹ thuật số) đang trở thành chiến lược tại các doanh nghiệp, tổ chức. 

Hơn 30% lãnh đạo doanh nghiệp được khảo sát xem chuyển đổi số là vấn đề sống còn, xác nhận hiệu quả trên nhiều khía cạnh như thấu hiểu khách hàng, tăng năng suất lao động, tăng tốc sáng tạo…

Tầm quan trọng của DT còn được thể hiện rõ hơn khi Chính phủ Việt Nam cũng đặc biệt quan tâm đến vấn để này và giao cho Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng Đề án Chuyển đổi số quốc gia và trình Đề án cho Thủ tướng trong năm nay. 

Dù vậy, ông Vũ Minh Trí cho rằng, dù đã được nghe nhiều câu chuyện thành công của các tổ chức như Facebook, Uber, Airbnb,…nhưng rất ít ai nói về việc các doanh nghiệp trên đại diện bao nhiêu % tất cả công ty đang bước vào chuyển đổi số?

Và gần 90% doanh nghiệp đã bắt đầu chuyển đổi số nhưng có bao nhiêu % thất bại?

“Chuyển đổi số là một cái gì đó nghe rất thời thượng nhưng rất khó thành công. 84% các tổ chức tham gia vào chuyển đổi số thất bại. Những câu chuyện thành công như Facebook, Uber,…chỉ đại diện cho hơn 10%”, ông Vũ Minh Trí dẫn chứng số liệu của Forbes.  

Ông Vũ Minh Trí, CEO VNG Cloud chia sẻ về chuyển đổi kỹ thuật số tại một sự kiện do TV Hub vừa tổ chức tại TP.HCM (Ảnh: TV Hub).

Theo ông Trí, DT gồm 3 yếu tố chính là dữ liệu, phân tích được dữ liệu và mang dữ liệu theo tổ chức khắp mọi nơi bằng công nghệ điện toán đám mây. 

Nguyên nhân nào tạo ra hơn 80% tổ chức chuyển đổi số thất bại kể trên?

Nếu ví mô hình kinh doanh xưa, các tổ chức kinh doanh trong một môi trường được ví von như hình ảnh xa lộ thẳng tắp và những doanh nhân hay tổ chức được đánh giá là có tầm nhìn sẽ thấy được rất xa con đường này. 

Và môi trường kinh doanh hiện nay được ví như con đường cong. Trong khi doanh nghiệp nếu cứ duy y chí cho rằng đó là con đường thẳng thì khi đến khúc cua gặp xe đi ngược chiều lại gọi là những người phá bĩnh mô hình mà tổ chức đang hoạt động như Amazon, Alibaba,…

CEO VNG Cloud đưa ra “2 kỹ năng sống còn” với các mô hình kinh doanh hiện nay phải có được:

Thứ nhất, thu thập dữ liệu. 

“Nhiều công ty taxi ở Việt Nam đang lên kế hoạch trên con đường thẳng như mua bao xe, tuyển bao nhiêu tài xế, xuất hiện tại bao nhiêu tỉnh thành, chiếm được bao nhiêu % thị phần?,…Nhưng dữ liệu này chưa đủ khi ở bên kia bán cầu, dịch vụ chia sẻ xe- Uber hay Grab ở Đông Nam Á. Nếu có đủ dữ liệu, sẽ nhìn thấy con đường không còn thẳng nữa và phải chuẩn bị cho khúc cua”, ông Vũ Minh Trí nói. 

Thứ hai, năng lực chuyển dữ liệu thô thành thông tin và đưa ra quyết định chiến lược. Doanh nghiệp Có thể sử dụng các công cụ như Business Intelligence (BI- quy trình, ứng dụng hỗ trợ ra quyết định) có thể biết trong hiệu quả chi tiết từng mặt hàng, thời điểm của từng cửa hàng thuộc chuỗi bán lẻ,..

Khi mà chủ doanh nghiệp còn loay hoay trong việc tối ưu hoá công việc, doanh thu/lợi nhuận hàng tháng, dòng tiền,…để doanh nghiệp tồn tại thì việc số hoá lại trở thành một áp lực, nếu cho rằng đây là cuộc chạy marathon nhiều chặng, tiêu tốn tiền của, thời gian và uy tín.

“Nếu bắt đầu chuyển đổi bằng cách triển khai ERP đầu tiên thì mất 3-4 năm để thực hiện. Trong khi đó, tỷ lệ triển khai ERP thất bại là trên 80%”, ông Vũ Minh Trí nói và cho biết, những người làm DT phải được sếp theo sát và bảo vệ, vì đây là hành trình chuyển đổi đầy thử thách và cực kỳ rủi ro.

Dù DT là trào lưu hay việc phải làm thì theo ông Trí, thay vì ngay từ giai đoạn bắt đầu đã nhảy đến phần “ngọn” như xây dựng ERP thì tổ chức nên đi theo nhu cầu chuyển đổi số từ từng người phụ trách tại các bộ phận. Sau đó, đưa ra chiến lược DT tổng thể. 

Cùng với đó, những người lãnh đạo phải luôn học, cập nhật tất cả thông tin mới nhất về công nghệ để biết từng “khúc cua”, có thông tin gì để xử lý. 

Như Jeff Bezos, nhà sáng lập Amazon công bố sẽ dành 750 triệu USD trong 2 năm tới để tái đào tạo lại nhân viên Amazon. 

“Chúng ta nên chia việc chuyển đổi số thành nhiều chặng, bởi đây là cuộc đua marathon, không phải cuộc chạy nước rút. Và sau mỗi chặng, phải nhìn lại chiến lược tổng thể, cũng như cần thay đổi những gì”, ông Vũ Minh Trí chia sẻ.

Theo Forbes, năm 2011, Tập đoàn GE bắt đầu thực hiện một nỗ lực lớn để khẳng định vị thế trong không gian phần mềm kỹ thuật số bằng cách xây dựng một nền tảng IoT khổng lồ, thêm cảm biến cho các sản phẩm và chuyển đổi mô hình kinh doanh cho các sản phẩm công nghiệp. 

Kế hoạch này được tiếp tục thực hiện đến năm 2015, và GE tạo ra một đơn vị kinh doanh mới gọi là GE Digital, với mục tiêu là tận dụng dữ liệu để biến GE thành một cường quốc công nghệ. 

Mặc dù đã rót hàng tỷ đô la vào GE Digital và hàng ngàn nhân viên của mình, giá cổ phiếu của công ty vẫn tiếp tục giảm và các sản phẩm khác bị ảnh hưởng. 

GE Digital nhanh chóng bị mắc kẹt trong mô hình phải báo cáo thu nhập cho các cổ đông và tập trung nhiều hơn vào các mục tiêu, thu nhập ngắn hạn hơn là các mục tiêu, lợi nhuận từ sáng tạo trong dài hạn. Cùng với đó, một số giám đốc điều hành bị buộc phải từ nhiệm. 

Bài học được đưa ra rằng, nên tập trung vào chất lượng, không phải số lượng. GE đã cố gắng làm quá nhiều mà không có trọng tâm chiến lược thực sự trong bất kỳ lĩnh vực nào. Quy mô của họ là quá lớn để biến đổi tất cả cùng một lúc, đặc biệt là không có tầm nhìn thực sự về những gì họ đang cố gắng đạt được. Chuyển đổi kỹ thuật số thường được thực hiện tốt nhất với một số ít người đam mê dẫn đầu thay vì hàng ngàn nhân viên.