Mới đây, một nam thanh niên 25 tuổi tại Bắc Ninh đã trải qua biến chứng này nhưng được cứu sống nhờ can thiệp kịp thời tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Anh C.V.T. (25 tuổi, làm nghề mộc, Bắc Ninh) có chuyến đi giao hàng tại Lạng Sơn vào đầu tháng 10. Không rõ thời điểm bị muỗi đốt, năm ngày sau, anh bắt đầu cảm thấy đau rát họng, mệt mỏi, rồi xuất hiện sốt cao liên tục 39-40°C kèm đau đầu dữ dội. Ban đầu, anh được đưa đến trạm y tế cơ sở, chẩn đoán cúm B, được truyền dịch hạ sốt.

Bệnh nhân đang điều trị tại cơ sở y tế.

Tuy nhiên, các triệu chứng không cải thiện, đau đầu và đau bụng dữ dội hơn, anh đến khám tại cơ sở tư nhân và được cho là rối loạn tiêu hóa.

Khi tình trạng vẫn không thuyên giảm, anh đến bệnh viện tuyến tỉnh, xét nghiệm cho thấy tiểu cầu giảm, chụp CT phát hiện thâm nhiễm quanh đầu tụy và có dịch tự do trong ổ bụng, xét nghiệm xác định mắc sốt xuất huyết Dengue.

Sau ba ngày điều trị, tình trạng vẫn không cải thiện; vùng cánh, cẳng tay trái xuất hiện sưng nề, đau tức, tụ máu và xuất huyết dưới da, siêu âm phát hiện khối tụ máu trong cơ cẳng tay trái, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Tại Khoa Cấp cứu, bác sỹ Lê Sơn Việt cho biết, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sung huyết da mắt, xuất huyết dưới da nặng vùng cánh tay và sát nách trái, tiểu cầu chỉ còn 18 x 10⁹/L, siêu âm phần mềm cho thấy tụ máu trong cơ cẳng tay, sưng nề, căng tức và đau nhức dữ dội.

Bác sỹ chẩn đoán anh T. mắc sốt xuất huyết Dengue biến chứng hội chứng chèn ép khoang cánh tay trái, một biến chứng hiếm gặp. BSCKII Nguyễn Hồng Hà, chuyên gia cao cấp của Bệnh viện, giải thích, hội chứng này xảy ra khi áp lực trong khoang kín tăng cao, khiến máu không lưu thông, dẫn đến thiếu máu cục bộ, hoại tử cơ, tổn thương thần kinh, nếu không can thiệp kịp thời có thể mất chức năng chi vĩnh viễn hoặc phải cắt cụt chi.

Ngay sau khi được chẩn đoán, anh T. được điều trị tích cực, kiểm soát dịch truyền theo giờ và giảm áp lực khoang cẳng tay trái. Sau thời gian điều trị, bệnh nhân hồi phục tốt. Bác sỹ Lê Sơn Việt cảnh báo, sốt xuất huyết Dengue có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, không chỉ sốc hay suy tạng mà còn xuất huyết cơ, tụ máu, chèn ép khoang hoặc tổn thương thần kinh.

Người bệnh không nên tự truyền dịch hoặc điều trị tại nhà khi chưa được theo dõi y tế. Khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo như đau bụng, nôn nhiều, lừ đừ, chảy máu bất thường, tay chân sưng đau, cần đến cơ sở y tế có năng lực điều trị sốt xuất huyết để xử trí kịp thời.

Song song với điều trị, các bác sỹ nhấn mạnh phòng bệnh là biện pháp quan trọng nhất. Người dân cần diệt muỗi, diệt loăng quăng, ngủ màn cả ban ngày lẫn ban đêm, loại bỏ vật dụng chứa nước đọng quanh nhà. Hiện nay, vắc-xin phòng sốt xuất huyết là biện pháp phòng ngừa chủ động, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nặng.

Cũng nói về dịch sốt xuất huyết, PGS-TS.Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai nhấn mạnh, nhiều người khi bị sốt thường nhầm lẫn với cảm cúm thông thường hoặc các bệnh khác, nên đến viện muộn khi bệnh đã tiến triển nặng với các biến chứng như sốc, suy đa tạng.

Ông kể lại trường hợp một nam sinh viên trọ học ở Hà Nội, do điều kiện sinh hoạt hạn chế, khi bị sốt chỉ nghỉ ngơi tại phòng, tự điều trị không đúng cách. Khi nhập viện ngày thứ 5, bệnh nhân đã trong tình trạng nguy hiểm, có dấu hiệu sốc và máu bị cô đặc.

Bệnh sốt xuất huyết do virus gây ra và hiện chưa có thuốc đặc trị. Việc tự ý dùng kháng sinh, corticoid hoặc truyền dịch khi chưa có chỉ định chuyên môn không chỉ không giúp cải thiện mà còn có thể làm bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn.

Sốt xuất huyết Dengue vẫn đang là thách thức lớn trong công tác y tế công cộng tại Việt Nam, cần sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ từ ngành y tế và ý thức tự bảo vệ của mỗi người dân.

Sốt xuất huyết vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và diễn biến bệnh rất phức tạp, không thể đoán trước. Nhiều người khỏe mạnh không có bệnh nền, nhưng vẫn trở nặng nhanh chóng.

Có trường hợp chỉ sau 4 - 5 ngày sốt đã rơi vào tình trạng sốc, xuất huyết, tổn thương gan, giảm tiểu cầu nặng, phải điều trị hồi sức tích cực kéo dài mới qua được cơn nguy kịch.

Bên cạnh việc đối mặt với nguy cơ tử vong, người bệnh còn có thể chịu ảnh hưởng lâu dài. Sốt xuất huyết Dengue để lại nhiều di chứng như rụng tóc, mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, đau đầu kéo dài, đau khớp, trầm cảm nhẹ, có thể dai dẳng suốt nhiều tuần, thậm chí vài tháng sau khỏi bệnh.

Các chuyên gia nhấn mạnh, một ca sốt xuất huyết Dengue nặng không chỉ đe doạ tính mạng người bệnh mà còn tiêu tốn rất nhiều nhân lực, chi phí điều trị.

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, để phòng ngừa sốt xuất huyết Dengue hiệu quả, các chuyên gia nhấn mạnh sự cấp thiết của một chiến lược toàn diện, bao gồm các biện pháp kiểm soát véc-tơ để tiêu diệt muỗi Aedes, tăng cường giáo dục cộng đồng và quản lý môi trường. Trong đó, tiêm chủng được xem là một công cụ quan trọng để chủ động giảm tỷ lệ nhập viện và giảm thiểu tử vong do bệnh gây ra.

Ths.Lê Hồng Nga, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM khẳng định, không thể đợi có dịch mới dự phòng, đồng thời kêu gọi truyền thông rõ ràng về các biện pháp tích hợp, từ kiểm soát muỗi quanh năm đến chủ động tiêm phòng, để mỗi người dân trở thành một mắt xích trong nỗ lực phòng, chống bệnh.

Để kiểm soát dịch, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị các quốc gia có tốc độ lây nhiễm cao, chịu nhiều gánh nặng sốt xuất huyết nên đưa vắc-xin sốt xuất huyết của Takeda vào sử dụng, nhằm tối đa hóa tác động đến sức khỏe cộng đồng.

Điều này chứng minh chất lượng và độ tin cậy của vắc-xin như 1 phương pháp phòng ngừa sốt xuất huyết quan trọng và phù hợp với các chương trình tiêm chủng. Vắc-xin này đã được phê duyệt tại 40 quốc gia, với hơn 12 triệu liều được phân phối toàn cầu.