Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên thảo luận

Cần hạn chế rủi ro thanh toán trái phiếu doanh nghiệp

Chuẩn bị trình Quốc hội bấm nút vào ngày 17/6, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp (Dự thảo) đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tiếp tục hoàn thiện trong phiên họp 46 vừa qua.

Trước đó, thảo luận tại đợt 1, Kỳ họp thứ 9, quy định về phát hành trái phiếu riêng lẻ của công ty chưa đại chúng được nhiều đại biểu quan tâm.

Dự thảo trình Quốc hội quy định, doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ phải đáp ứng điều kiện là nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu của tổ chức phát hành theo báo cáo tài chính năm liền kề trước năm phát hành được kiểm toán, ngoại trừ tổ chức phát hành là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp phát hành trái phiếu để thực hiện dự án bất động sản, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán.

Một số đại biểu đề nghị xem xét không quy định tại luật về điều kiện cụ thể, đồng thời cân nhắc quy định tương tự Luật Chứng khoán theo hướng giao Chính phủ quy định chi tiết vấn đề này.

Báo cáo tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính (cơ quan chủ trì soạn thảo) Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, việc bổ sung quy định về điều kiện hệ số nợ phải trả đối với doanh nghiệp nhằm tăng năng lực về tài chính đối với doanh nghiệp phát hành, hạn chế những rủi ro thanh toán trái phiếu doanh nghiệp đối với cả doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, mức không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu được đề xuất dựa trên cơ sở tổng hợp, tiếp thu ý kiến các bộ, ngành, thành viên thị trường trong quá trình Bộ Tài chính xây dựng Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 155/2020/NĐ-CP. Giá trị trái phiếu dự kiến phát hành không quá 5 lần vốn chủ sở hữu về cơ bản không ảnh hưởng đến việc huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Nêu ý kiến của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh, đây là nội dung nhận được nhiều ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội. Theo Thường trực Ủy ban, việc quy định tại luật tỷ lệ cụ thể là 5 lần khó bảo đảm tính linh hoạt trong điều hành, đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Trong khi đó, nội dung tương tự tại các luật chuyên ngành đều đang được quy định chi tiết tại các văn bản dưới luật.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề xuất thêm phương án quy định theo hướng điều kiện về hệ số nợ, giá trị phát hành trên vốn chủ sở hữu để phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp thực hiện theo quy định của Chính phủ phù hợp với yêu cầu quản lý, phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, theo ngành, nghề, lĩnh vực cụ thể và mức độ tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp.

Báo cáo giải trình thêm, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, riêng nội dung này, Chính phủ đã xin ý kiến, đã làm việc kỹ lưỡng rất nhiều lần với doanh nghiệp, với các cơ quan liên quan trong gần 1 năm vừa qua.

Sẽ tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi tổng thể Luật Doanh nghiệp

Đối với các nội dung chưa tiếp thu đưa vào Dự thảo, Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát toàn diện Luật doanh nghiệp để kiến nghị sửa đổi tổng thể các quy định tại Luật trong thời gian tới. Đồng thời, sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến để quy định tại nghị định của Chính phủ hướng dẫn Luật, trong đó bao gồm các quy định giảm thủ tục hành chính, cơ chế chia sẻ thông tin, dữ liệu doanh nghiệp, nâng cao trách nhiệm quản lý của cơ quan nhà nước cấp trung ương và địa phương trong đảm bảo môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi cho doanh nghiệp.

- Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng

Theo Bộ trưởng, các nước đưa ra quy định khác nhau về điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp chưa niêm yết, với tổng nợ phải trả tối đa trong khoảng 3-5 lần vốn chủ sở hữu.

Vẫn theo người đứng đầu ngành tài chính, trong bối cảnh hiện nay, điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ vẫn phải theo quy định về nợ trên vốn chủ sở hữu, chỉ khi nào các khâu được thực hiện số hóa hoàn toàn, minh bạch, thì mới có thể đưa ra cách thức quản lý khác.

"Siết phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm đảm bảo doanh nghiệp có nhu cầu về vốn, hoạt động minh bạch, thì có thể phát hành trái phiếu để huy động vốn trung, dài hạn. Đồng thời, quy định này cũng loại bỏ doanh nghiệp kinh doanh không trung thực, trục lợi chính sách", Bộ trưởng Bộ Tài chính giải thích, đồng thời đề nghị quy định nội dung này tại Dự thảo luật, thay vì nghị định hướng dẫn để "đảm bảo thực hiện được ngay".

“Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí việc cần quy định tại Dự thảo về tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu là 5 lần, làm rõ tác động của quy định này trong việc điều hành của Chính phủ cũng như việc huy động vốn, huy động nguồn lực cho thực hiện các dự án của doanh nghiệp”, Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh kết luận.

Đã cân nhắc rất kỹ thời điểm có hiệu lực từ ngày 1/7/2025

Về hiệu lực, Chính phủ đề xuất quy định hiệu lực áp dụng của Luật từ ngày 1/7/2025 để đảm bảo các quy định tại Luật có thể thực thi ngay, đáp ứng yêu cầu và tiến độ đồng bộ với các quy định liên quan đến khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đề cập nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn băn khoăn vì “trong tay mình, nghị định, thông tư chưa có thì cũng rất khó”. Gợi ý phương án có hiệu lực ngày 1/8/2025, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, nếu Luật có hiệu lực ngày 1/7/2025 là phải thực hiện ngay, không để tình trạng luật chờ nghị định, chờ thông tư hướng dẫn.

Báo cáo giải trình, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, khi đề xuất Luật có hiệu lực từ ngày 1/7, Chính phủ đã cân nhắc rất kỹ.

“Bộ Tài chính đã dự thảo tất cả các nghị định song song với quá trình xây dựng luật và cũng đã rất chủ động gửi Bộ Tư pháp để thực hiện việc thẩm định song song luôn. Do vậy, ngay sau khi Quốc hội thông qua, Bộ Tài chính có thể trình Chính phủ để ban hành ngay nghị định hướng dẫn cũng như các văn bản hướng dẫn và có thể thực hiện được ngay. Như vậy, đề nghị Quốc hội cho phép luật này vẫn có hiệu lực như đề nghị của Chính phủ là từ ngày 1/7/2025”, Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình.

Điều hành phiên thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị, trong hồ sơ hoàn thiện gửi Quốc hội xem xét, thông qua, cần bổ sung các dự thảo nghị định, thông tư để đại biểu Quốc hội có cơ sở ủng hộ phương án có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, tức là sớm hơn 3 tháng.

Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ báo cáo đầy đủ về lộ trình cũng như quan tâm chỉ đạo các bộ, các cơ quan có liên quan, các địa phương khẩn trương xây dựng văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các nội dung tại Dự thảo, bảo đảm hợp lý, khả thi. “Đồng thời, thực hiện đầy đủ các biện pháp hỗ trợ và bảo đảm điều kiện thực hiện, nhất là tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp thực hiện kê khai, cung cấp, lưu trữ thông tin về chủ sở hữu của doanh nghiệp, bảo đảm không phát sinh thủ tục hành chính, không tăng chi phí tuân thủ”, ông Vũ Hồng Thanh lưu ý.