Tỷ lệ người từng sử dụng dịch vụ mua trước trả sau tại Việt Nam tăng nhanh từ 17% (năm 2022) lên 49% (năm 2025).

Cuộc cạnh tranh đa tầng

Khi nền tảng Fundiin - startup fintech trong lĩnh vực BNPL công bố hợp tác chiến lược với Công ty Tài chính cổ phần Điện lực (EVNFinance), đó không chỉ là một bước tiến của riêng doanh nghiệp, mà còn mở ra kỳ vọng thúc đẩy thị trường BNPL Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển chuyên nghiệp và bền vững hơn.

Theo công bố mới nhất, người dùng Fundiin có thể tiếp cận khoản vay lên tới 60 triệu đồng với quy trình xét duyệt hoàn toàn trực tuyến và gần như tức thì. “Sự hợp tác với EVNFinance nằm trong chiến lược mở rộng của Fundiin”, ông Nguyễn Ảnh Cường, Nhà sáng lập - CEO Fundiin chia sẻ.

Ra đời năm 2019, Fundiin là một trong những doanh nghiệp nội địa tiên phong trong lĩnh vực BNPL. Với hơn 1.000 đối tác bán lẻ thuộc nhiều lĩnh vực như thời trang, nha khoa, y tế, thể thao, giáo dục và điện máy, nền tảng này sử dụng công nghệ và dữ liệu để xét duyệt tín dụng tự động, không dựa vào phương pháp thu hồi nợ truyền thống.

Thị trường BNPL tại Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh. Theo dữ liệu từ Market Research, quy mô thị trường có thể đạt 2,61 tỷ USD vào năm 2025 và tăng lên 8,51 tỷ USD vào năm 2030, tương đương mức tăng trưởng kép hàng năm 26,7%. Giai đoạn 2021-2024 ghi nhận tốc độ tăng trưởng kép lên đến 58,3%.

Theo báo cáo “TGM Vietnam E-commerce 2025”, tỷ lệ người từng sử dụng BNPL tại Việt Nam tăng nhanh từ 17% (năm 2022) lên 49% (năm 2025). Hình thức thanh toán này đặc biệt phổ biến trong nhóm người tiêu dùng nữ và độ tuổi từ 25 đến 34 - là những người ưu tiên trải nghiệm số hóa, tiện lợi và linh hoạt dòng tiền.

Cùng với Fundiin, nhiều doanh nghiệp công nghệ tài chính và thương mại điện tử khác cũng đang tích cực mở rộng mảng BNPL tại Việt Nam. Tiki, Lazada và Shopee đã tích hợp BNPL thông qua hợp tác với các tổ chức tài chính như Home Credit, Lotte Finance và TPBank. Ví dụ, Shopee triển khai SPayLater kết hợp TPBank; Lazada có LazPayLater; Tiki liên kết với Home Credit và Lotte Finance.

Ở nhóm công ty tài chính tiêu dùng truyền thống, FE Credit phát triển PayNow qua ViettelPay, trong khi Home Credit đưa ra sản phẩm Home PayLater. Họ tận dụng lợi thế về nguồn vốn và mạng lưới để tiếp cận phân khúc vay tiêu dùng nhỏ, vốn là thị trường chủ lực của BNPL.

Một số ngân hàng thương mại như TPBank hay CIMB cũng không đứng ngoài cuộc chơi. Họ triển khai BNPL qua các đối tác fintech như SmartPay, hướng đến nhóm khách hàng Gen Z - lực lượng người tiêu dùng tương lai khi khoảng 70% dân số Việt Nam dưới 35 tuổi.

Ở khối quốc tế, Atome và Kredivo từng tham gia thị trường nhưng gặp khó trong vận hành và cạnh tranh. Atome đã rút lui, còn Reepay tìm cách thoái vốn vào năm 2023.

Cú hích chiến lược từ chính sách

Sự phát triển mạnh mẽ của BNPL đặt ra những yêu cầu cấp thiết về khung pháp lý. Theo ông Nguyễn Ảnh Cường, BNPL mang lại luồng gió mới cho tài chính tiêu dùng, buộc các công ty tài chính truyền thống phải đổi mới sáng tạo, đầu tư công nghệ để cạnh tranh.

Tuy nhiên, hiện hành lang pháp lý dành riêng cho BNPL vẫn chưa rõ ràng. Một tín hiệu tích cực là Nghị định 94/2025/NĐ-CP (về sandbox trong hoạt động tài chính số) đã được ban hành, dù BNPL chưa nằm trong 3 lĩnh vực ưu tiên thử nghiệm gồm chấm điểm tín dụng, chia sẻ dữ liệu qua API mở và cho vay ngang hàng (P2P lending).

Fundiin đang tính đến phương án mở rộng sang P2P lending như một hướng đi chiến lược có thể giúp nền tảng BNPL này tham gia sandbox. “P2P lending không chỉ giúp doanh nghiệp đa dạng nguồn vốn, giảm phụ thuộc vào các tổ chức tài chính, mà còn là kênh kết nối giữa nhà đầu tư và người tiêu dùng”, ông Cường phân tích.

Bài học từ Trung Quốc cho thấy, sự phát triển ồ ạt, thiếu kiểm soát đã dẫn đến sụp đổ hàng loạt nền tảng P2P, gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư. Do đó, ông Cường nhấn mạnh, việc triển khai mô hình P2P cần cực kỳ cẩn trọng, với tiêu chuẩn giám sát chặt chẽ để kiểm soát rủi ro, bảo vệ nhà đầu tư không chuyên.

Sự thành công của sandbox sẽ phụ thuộc rất nhiều vào năng lực đồng hành giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Ông Cường cho rằng, để khung thử nghiệm có tính khả thi, cần tổ chức đối thoại thường xuyên giữa doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và nhà quản lý nhằm tìm ra điểm cân bằng giữa rủi ro và lợi ích.

“Đổi mới sáng tạo đôi khi buộc phải vượt ra khỏi khung khổ cũ để tạo ra giá trị mới. Nhưng muốn vậy, cần có không gian thử nghiệm, đối thoại cởi mở và các cơ chế bảo vệ doanh nghiệp nội trước sức ép từ các tập đoàn quốc tế”, ông Nguyễn Ảnh Cường lưu ý.

Ở góc độ dài hạn, các doanh nghiệp fintech như Fundiin sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng trong hệ sinh thái tài chính tiêu dùng tại Việt Nam. Song, chỉ khi có nền tảng chính sách vững chắc và sự chủ động trong quản trị rủi ro, thị trường BNPL mới có thể trở thành một phần cấu thành thiết yếu của nền tài chính số hiện đại.